Chọn con giống trong nuôi cút

Nên nuôi giống cút nào

Ở Việt Nam và một số nước châu Á, người ta nuôi cút để sản xuất trứng ăn là chính, còn với nhiều nước ở châu Âu nuôi cút để lấy thịt. Vì vậy, để phù hợp với mục đích chăn nuôi, nên chọn giống cút đẻ sai và có thời gian khai thác dài, có nhiều cơ sở sản xuất con giống ở khu vực thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cạn, phần lớn nhằm mục đích này.

Các giống cút rặt trước đây

Trước đây ở miền Nam có nhập giống cút Pharaoh. Khoảng năm 1980 có nhập thêm một ít giống cút Pháp. Cút Pháp to con hơn cút Pharaoh, con trưởng thành nặng khoảng 250 – 300g so với 180 – 200g, và nền lông cũng trắng hơn cút Pharaoh.

Ngoài ra từ trước cùng còn sót lại giống cút Anh, trọng lượng ở khoảng giữa cút Pharaoh và cút Pháp, nhưng màu lông nâu hơn và một giống cút nâu tương tự như cút Anh nhưng rất khó phân biệt được trống mái, chỉ phân biệt được khi đã trưởng thành.

Từ lâu nay không có đợt nhập nguồn giống mới, và các giống cút rặt kể trên còn lại rất hiếm, hầu hết đã lai tạp lẫn nhau.

Sự lai tạp này thể hiện rõ khi cút đẻ, và màu sắc của vỏ trứng có quan hệ với đặc tính giống:

• Trứng cút Pharaoh rặt giống có nền vỏ trắng và các đốm đen to.
• Trứng cút Pháp rặt giống có nền vỏ trắng nhưng các đốm đen nhỏ như đầu kim.
• Trứng cút Anh rặt lại có nền vỏ nâu nhạt, các đốm đen to.

Hiện nay, khi nhặt trứng cút đẻ ở chuồng, chúng tôi thấy màu sắc vỏ trứng thường có màu lẫn lộn, chứng tỏ màu của các giống cút đã pha tạp với nhau ở nhiều mức độ khác nhau.

Chọn giống cút nào

Cút Pharaoh có nguồn gốc gần hoang dã nên nhát không phù hợp nuôi chung. Nếu nuôi tập thể nên nuôi con lai.

Nên chon cơ sở nuôi cút tốt có uy tín, được nhiều bà con chăn nuôi tín nhiệm hơn là chọn giống rặt dòng theo như sách vở và các nguồn dư luận.

Những cơ sở để đánh giá uy tín của nơi sản xuất con giống là:

• Cút giống phải được đảm bảo không mắc bệnh, tốt đồng đều và quy trình kỹ thuật nuôi dưỡng tốt.

• Tỷ lệ nở, nuôi sống cao.
• Con giống có năng suất cao, sinh sản nhiều (căn cứ vào tỉ lệ ấp nở).
• Hướng dẫn chi tiết về quản trị và dinh dưỡng của đàn giống.

Người bắt đầu nuôi chừng vài chục con, nên mua cút 3-4 tuần tuổi hơn là trang bị máy ấp và phương tiện để úm cút con. Điều này khác với mục đích sản xuất và kinh doanh con giống với qui mô lớn.

Chọn trứng giống để ấp như thế nào

Nếu trứng được tuyển lựa để ấp, phải tạo điều kiện bảo quản thích hợp để đạt được tỉ lệ nở cao. Các yêu cầu cần được thỏa măn như sau:

• Trứng phải được nhặt thường xuyên, ít nhất 3 lần/ngày.
• Trứng mới không được dự trữ quá 5 ngày trước khi cho vào máy ấp.
• Khay dự trữ trứng phải thoáng và trứng phải xếp không chồng chất nhiều lớp.
• Giữ trứng ở nhiệt độ 16°c và ẩm độ 65%.
• Loại bỏ trứng quá nhỏ, quá lớn, dị hình.
• Không dùng trứng có vỏ bị nhiễm bẩn cho vào máy ấp.
• Loại bỏ tất cả những trứng có vỏ bị nứt và vỏ mềm.
• Đặt trứng vào khay ấp để đầu to về phía trên.

Khái niệm về máy ấp

Nhiều người nuôi đã theo phương pháp cổ điển là dùng dầu hôi và tay chân, Những loại máy mới với cải tiến có thể tự động và giảm lao động với kết quả chắc chắn hơn:

• Có thiết bị thông gió (quạt) mạnh.
• Trở trứng tự động với đồng hồ đo giờ (timer).
• Nhiệt độ và ẩm độ được đo với dụng cụ chính xác.
• Nhiệt độ và ẩm độ trong máy ấp ở các vị trí khác nhau đồng đều và chính xác hơn.
• Lựa khay theo kích thước trứng lớn, vừa, nhỏ.
• Công suất lớn hơn.

Máy ấp được sửa soạn trước khi ấp theo các nguyên tác sau đây:

• Rửa sạch máy và tất cả khay dựng trứng với nước nóng và sát trùng sạch sẽ.
• Xông Formol + thuốc tím (35ml Formol thương mại nồng độ 40% với 17,5g thuốc tím) cho 2,5m3 thể tích máy ấp.

• Cho máy hoạt động ít nhất 72 giờ trước khi cho trứng ấp vào. Thời gian này cần thiết để điều chỉnh máy cho thích hợp.

Mỗi máy ấp có đặc tính hoạt động riêng của nó. Nhà sản xuất máy đều có hướng dẫn về nhiệt độ, ẩm độ, thời gian ấp…

Nếu nhà sản xuất máy không có hướng dẫn, có thể áp dựng các tiêu chuẩn sau đối với phòng ấp – nở có quạt gió mạnh.

Phòng ấp  Phòng nở

Nhiệt độ (0F)：99               ³/4 99

Ẩm độ (%):        60              85

Thời gian trứng trong phòng ấp: ngày 1 đến ngày thứ 14.

Thời gian trong phòng nở: ngày thứ 15 và 16

Điều quan trọng là nở trứng trong thời gian ấp. Máy ấp hiện đại trở trứng bằng đồng hồ đo giờ (timer).

Nếu máy ấp thủ công, có thể trở bằng tay 3 lần/ngày: sáng lúc 7 giờ, trưa lúc 13 giờ, tối lúc 19 giờ.

• Trứng ấp có thể áp dụng đa kỳ 2 – 3 lần/tuần. Tuỳ số lượng trứng nhiều hay ít.
• Áp dụng máy ấp hiện đại thì trứng được trở đều, tốt, các điều kiện hoàn hảo hơn. Qua kết quả thực tế, chúng tôi thấy tỷ lệ nở có thể đến 95% (trứng có phôi đều).

Riêng máy ấp thủ công, do hạn chế các điều kiện trong máy, tỷ lệ nở thường đạt thấp hơn, chỉ xấp xỉ 80%.

Úm cút con

• Có thế úm cút con trên lồng đáy bằng lưới kẽm hoặc
• Úm trên nền lót trấu

Tùy theo điều kiện và sở thích của người nuôi. Ở gia đình nuôi với số lượng ít, để úm 1.000 con – 2.000 con cút con, chúng tôi nhận thấy việc úm trên lồng kẽm là tương đối dễ áp dụng và thuận tiện hơn trong việc sưởi, theo dõi.

Tuy nhiên dù bằng cách nào, cũng cần lưu ý các điều sau để đảm bảo tỷ lộ cút sống cao:

• Chuồng úm cách ly với mèo, chuột, chó.
• Sát trùng kỹ trước khi cho cát con vào.

Sát trùng bằng Formol thương mại 10%. Tất cả các dụng cụ cũng phải được rửa sạch sẽ và phơi nắng. Phải đặc biệt lưu ý điều này vì sức đề kháng bệnh của cút con còn yếu.

• Sưởi nóng 12 giờ trước khi cho cút con vào lồng hoặc nền chuồng.

+ Thường dùng bóng đèn tròn 75W. Nhiệt độ tuần lễ đầu là 35°C, sau đó giảm dần 3°C mỗi tuần. Đến tuần thứ 3-4 thì không cần sưởi nữa. Kết quả úm sẽ tốt hơn nếu cút có chổ để chọn nhiệt độ thích hợp bằng cách quan sát hiện tượng; nếu cút con ở rải đều trong chuồng là đủ nhiệt độ; nếu chúng chạy ra xa nguồn nhiệt là quá nóng nên cần giảm bớt nguồn nhiệt; nếu cút tụ gần nguồn nhiệt là không đủ ấm cần phải thêm đèn để sưởi nóng.

• Thoáng khí:

Tuy nhiệt độ là cần thiết nhưng không nên vì thế mà che kín, vì như vậy không đủ độ thoáng khí cần thiết và sẽ gây thiệt hại rất nhiều.

• Mật độ úm:

Tuần lễ đầu: 200 con/m2

Tuần lễ thứ hai: 100 con/m2

Tuần lễ thứ ba: 50 con/m²

• Ăn uống:

Trong 3 ngày đầu, dùng máng ăn dẹt có lót lưới 1cm x 1cm để cút con tập ăn. Sau đó dùng máng ăn cút con quay dài 0,9m. Bình quân 200 con dùng 2 máng dài và 2 bầu nước nhỏ dành riêng cho cút. Không nên dùng bầu nước lớn của gà để cho cút con uống vì cút con sẽ lọt vào ướt mình, dồn đống và chết. Máng ăn uống không nên để gần nguồn nhiệt vì thức ăn và nước uống bị sưởi nóng, cút con sẽ chê, không ăn uống.

Cho cút con ăn 4-5 lần/ngày để kích thích chúng ăn và thức ăn không bị thừa. Thức ăn cút con phải xay nhuyễn để cút con mổ ăn hết. Trong khẩu phần của cút con: Tăng bánh dầu và bột cá mỗi thứ từ 2-3%_, giảm bột xương và bột sò (còn 1% bột xương, 1% bột sò), so với công thức cút đẻ. Thay nước uống và rửa bầu nước mỗi ngày 2 lần. Nên pha Polvviamine vào nước uống thường xuyên.

Trong thời gian úm, cần quan sát thường xuyên để theo dõi tình trạng sức khỏe của cút, úm cút thường gặp tình trạng cút con dồn chồng chất lên nhau. Gặp trường hợp này, phải xem:

• Có đủ độ ấm không (nóng quá hoặc lạnh quá)
• Có đủ độ thoáng khí không
• Có chật chội quá không
• Có ăn uống được không, thức ăn có nhiễm độc không
• Phải có phương pháp dự phòng lúc cúp điện.
• Có bị nhiễm bệnh dịch không để có biện pháp điều chỉnh kịp thời.