Kỹ thuật nuôi gà H’Mông lấy thịt và sinh sản

Trong chăn nuôi gia cầm chăn thả lấy thịt, việc chăm sóc, nuôi dưỡng, thoả mãn đầy đủ các nhu cầu sinh lý đòi hỏi phát triển cơ thể ở mỗi giai đoạn sẽ khai thác tối đa tiềm năng di truyền của giống, đạt nhanh đến khối lượng giết thịt càng sớm càng tốt.

Gà H’Mông chăn thả lấy thịt được chia làm các giai đoạn 0 – 4 tuần; 5- 8 tuần và 9 tuần giết thịt.

Chăm sóc nuôi dưỡng

Gà được ăn tự do suốt ngày đêm.

Thời gian chiếu sáng 24/24 giờ (ban ngày dùng ánh sáng tự nhiên, đêm thắp sáng bằng điện). Trong điều kiện thời tiết và nhiệt độ của môi trường thuận lợi (ấm áp, khô ráo). Sau 3 – 4 tuần tuổi, nếu thời tiết lạnh dưới 20 độ C sau 5 – 6 tuần có thể cho gà vận động để giúp cơ thể săn chắc khi mổ thịt không bị nhão.

Thức ăn

Khẩu phần ăn được cân đối đủ các chất dinh dưỡng đáp ứng nhu cầu phát triển trong giai đoạn nuôi, thức ăn phối trộn pha chế đa nguyên liệu, sử dụng đạm nguồn gốc thực vật, động vật, premix vitamin, khoáng vi lượng, v.v…

Không dùng nguyên liệu bị nấm mốc, nhiễm độc tố aflatoxin hoặc bột cá có hàm lượng muối cao.

Dùng đỗ tương phải rang chín gà mới tiêu hoá được, nếu sống gà ăn sẽ bị rối loạn tiêu hoá (bị ỉa chảy).

Giai đoạn gà con, gà dò và hậu bị (1 – 140 ngày)

Chuẩn bị điều kiện nuôi

Trước khi tiếp nhận gà về nuôi cần phải chuẩn bị đầy đủ mọi điều kiện vật chất kỹ thuật như: Chuồng nuôi, rèm quây, chụp sưởi, máng ăn, máng uống. Tất cả phải khử trùng trước khi sử dụng 5 – 7 ngày.

Chuẩn bị đầy đủ thức ăn, thuốc thú y cho đàn gà.

Chuồng nuôi phải đảm bảo thoáng mát vào mùa hè, kín ấm vào mùa đông.

Nền chuồng phải cao ráo dễ thoát nước.

Chất độn chuồng: Có thể dùng trấu, dăm bào sạch, hoặc rơm rạ mới, lót dày 5 – 7 cm. Chú ý chất độn phải khử trùng formol 2% trước khi dưa gà vào nuôi 3 – 5giờ.

Chọn giống gà con

Chọn gà nhanh nhẹn, mắt sáng, lông bông, bụng gọn, chân mập. Tránh chọn những con gà khô chân, vẹo mỏ, hở rốn, bụng sệ, lỗ huyệt bết lông.

Yêu cầu nhiệt độ

Gà con từ 1 – 2 tuần đầu tiên rất cần nhiệt độ đủ ấm bởi vì cơ thể gà con chưa tự điều chỉnh được thân nhiệt. Do vậy việc giữ ẩm theo nhu cầu của cơ thể gà trong các tuần đầu mới xuống chuồng là rất quan trọng. Nếu không đảm bảo dủ nhiệt độ, tỷ lệ nuôi sống và khả năng sinh trưởng sẽ bị ảnh hưởng, các bệnh về đường hô hấp, tiêu hoá dễ phát sinh.

Thiết bị sưởi ấm: Có thể dùng bóng đèn, chụp sưởi, bóng hồng ngoại ở những nơi có điện hoặc đèn măng sông, bếp than, bếp củi, lò ủ trấu….ở vùng sâu vùng xa. Nếu dùng than phải lưu ý than thải khí C02 nên phải để than hết khói mới đưa vào .

Dụng cụ sưởi treo ở giữa quây trong ô chuồng đặt cao hay thấp tuỳ theo yêu cầu nhiệt độ cụ thể.

Trong quá trình nuôi phải chú ý quan sát phản ứng của đàn gà với nhiệt độ.

-Nếu đàn gà tập trung gần chụp sưởi, chen lấn, chồng đống lên nhau là chuồng nuôi không đủ nhiệt độ, gà bị lạnh.

– Nếu gà con tụm lại một phía là bị gió lùa, rất nguy hiểm cần phải được che chắn lại kín hướng gió thổi vào chuồng gà.

Nếu đàn gà tản xa nguồn nhiệt, nháo nhác, khát nước, há mỏ để thở là quá nóng cần phải điều chỉnh để giảm bớt nhiệt độ. Điều chỉnh nhiệt độ bàng cách treo cao chụp sưởi, bóng đèn lên hoặc tắt bớt bóng đèn. Nếu đàn gà ăn uống đi lại đều trong quây là đủ nhiệt.

Ánh sáng

Gà con mới xuống chuồng cần chiếu sáng 24/24 giờ từ 1 – 3 tuần đầu, từ 4 đến 6 tuần tuổi giảm dần còn 16 giờ/ngày đêm. Từ 7 – 18 tuần tuổi chiếu sáng 8 giờ/ ngày đêm, ở giai đoạn này cần ánh sáng tự nhiên là đủ. Ánh sáng phải được phân bổ đều trên diện tích chuồng nuôi.

Máng ăn

Nước uống: Cần cho gà uống nước sạch và tăng sức đề kháng trong những ngày đầu pha vào 5 gam đưòng gluco + 1 gam vitamin c/1 lít nước. Sử dụng chụp nước uống tự động bằng loại nhựa 1,5 lít thì 3 máng/100 gà, loại 3,8 lít thì 1 máng/100 gà.

Thường sử dụng loại máng uống 1,5 lít tốt hơn, gà con không nhảy vào máng và thuận lợi hơn.

Vị trí đặt chụp nước có khoảng cách thích hợp với khay ăn để thuận tiện cho gà uống nước. Hàng ngày thay nước 2 – 3 lần, để nước không bị ôi chua khi thức ăn lẫn vào.

Ngày đầu mới xuống chuồng, đầu tiên cho gà uống nước trước, sau 2 – 3 giờ mới cho gà ăn.

Máng ăn: Đảm bảo đầy đủ máng ăn để gà không chen lấn và ăn đồng đều. Trong 2 – 3 tuần đầu sử dụng khay ăn bằng tôn hoặc nhựa với kích thước 3 x 50 x 80 cm cho 100 gà con. Có thể dùng mẹt tre 100 gà/2 mẹt tre.

Cần cho gà ăn nhiều lần trong 1 ngày đêm, lượng thức ăn mỗi lần cân đối đủ theo nhu cầu để thức ăn luôn sạch, mới kích thích tính thèm ăn của gà, mỗi lần cho ăn cần loại bỏ chất độn chuồng và phân lẫn trong máng ăn để tận dụng cám cũ. Sau khi gà được 3 tuần tuổi nên thay khay, mẹt tre bằng máng dài hoặc máng tròn P50 cho hợp vệ sinh.

Khi dùng máng treo cần phải thường xuyên điều chỉnh độ cao để gà được ăn một cách thoải mái và tránh rơi vãi thức ăn. Máng ăn cần được phải thường xuyên vệ sinh sạch sẽ, tránh để cám mốc dính lại gà ăn sẽ tiêu chảy và ngộ độc aflatoxin.

Nuôi dưỡng – chăm sóc

Gà con 1 – 42 ngày tuổi cho ăn tự do cả ngày và đêm, có thể nuôi chung cả trống và mái. Sau 42 ngày (tức kết thúc giai đoạn gà con) phải chuyển chế độ nuôi ăn hạn chế (đối với gà sinh sản) để gà không bị béo, sinh trưởng tuân theo quy trình của từng giống. Giai đoạn này cần nuôi tách trống, mái riêng.

Chú ý: Giai đoạn gà con (0 – 6 tuần tuổi) có thể dùng cám hỗn hợp ăn thẳng Guyo 1120 (1 – 15 ngày); Guyo 1121 (16 – 35 ngày); Guyo 1122 (35 – 42 ngày). Hoặc dùng cám đậm đặc của Proconco C20 pha trộn theo hướng dẫn của nhà sản xuất cũng có thể dùng cám Proconco C28A và C28B cho gà ăn.

Nuôi hạn chế cần đáp ứng một số yêu cầu sau:

Phải đủ máng ăn, máng uống (20 – 25 con/máng P50) 12 – 15 cm chiều dài máng cho 1 gà. Nếu không đủ máng ăn gà sẽ phát triển không đồng đều con to, con bé ảnh hưởng tới tuổi và năng suất trứng sau này. Vi vậy hàng tuần nên cân gà theo ngày giờ cố định, cân gà trước khi cho gà ăn, số lượng tối thiểu là 30 con/ đàn, để kiểm soát khối lượng gà theo chuẩn nhằm điều chỉnh mức ăn cho gà.

Với phương châm phòng bệnh là chính, đảm bảo nghiêm ngặt những quy định về vệ sinh phòng bệnh. Sử dụng các quy trình phòng bệnh tuỳ thuộc vào tình hình dịch tễ ở mỗi địa phương. Phải quan sát theo dõi gà thường xuyên như: trạng thái ăn, nghỉ, thể trạng, âm thanh, tiếng thở… bất kỳ dấu hiệu bất thường nào để xử lý kịp thời.

Trong chuồng chỉ nên nuôi gà cùng lứa tuổi. Không nuôi động vật khác như chó, mèo trong trại. Định kỳ diệt trừ các loại gặm nhấm và côn trùng có tác hại.

Giai đoạn gà đẻ (> 140 ngày)

Đây là giai đoạn quyết định hiệu quả chăn nuôi gà sinh sản.

Chọn lọc gà giống và mật độ nuôi:

Chọn những gà mái lên đẻ là những gà có ngoại hình phát dục biểu hiện bằng độ bóng của lông, mào tích đỏ, bụng mềm, xương chậu rộng.

Đối với gà trống: Chọn những con có mào thẳng đứng, to, chân cao, hai cánh vững chắc úp gọn trên lưng, dáng vẻ hùng dũng.

Tỷ lệ ghép trống mái: 1 gà trống / 9 gà mái. Thời điểm ghép 19 – 20 tuần tuổi‘ Mật độ 3 – 5 con/m² chuồng nuôi.

Thức ăn, nước uống: Thức ăn phải đảm bảo chất lượng tốt, cân đối đủ mức đạm, năng lượng và cần bổ sung kẽm bột đá, bột vỏ sò nhiều gấp 3 – 4 lần so với các giai đoạn trước để gà tạo vỏ trứng, Mọi tác nhân gây hại phải hạn chế tối đa để tránh stress. Khi chuyển từ thức ăn gà dò hậu bị sang gà đẻ phải thay đổi từ từ.

– 2 ngày đầu 75% thức ăn gà dò +25 % thức ăn gà đẻ.

– 2 ngày tiếp theo 50% thức ăn gà dò + 50% thức ăn gà đè.

– 2 ngày tiếp theo nữa 25% thức ăn gà dò + 75% ĩhức ăn gà đẻ.

Từ ngày thứ 7 trở đi cho ăn 100% thức ăn gà đẻ.

Nhu cầu dinh dưỡng khẩu phần của gà giai đoạn đẻ nằy cần phải đạt 16 – 17% protein thô và 2700 – 2750 Kcalo/kg thức ăn. Thường xuyên định kỳ bổ sung các loại vitamin có tác dụng kích thích và duy trì sức đẻ trứng như A，D, E… khi thời tiết nắng nóng cần bổ sung thêm các chất điện giải, đường gluco và vitamin c.

Định lượng thức ăn của gà giai đoạn này cần điều chỉnh theo tỷ lệ đẻ, tháng tuổi của gà. Mức ăn 115 – 120 g/con/ngày.

Nước uống phải sạch mát, thay nước 2 -3 lần trong ngày.

Chuồng nuôi, chế độ chiếu sáng

Đảm bảo thoáng mát về mùa hè, tránh gió lùa và đủ ấm về mùa đông, thường xuyên vệ sinh sạch sẽ chuồng nuôi, khu vực xung quanh chuồng. Chất độn chuồng phải khô sạch không ẩm, mốc, ổ đẻ của gà phải có trấu và sạch tránh làm dập và bẩn trứng. Duy trì độ dài chiếu sáng lên 16 giờ/ ngày bằng cách sử dụng ánh sáng nhân tạo (buổi tối thắp bóng diện sáng đến 21 – 22 giờ, 3 – 3,5 w /m² chuồng nuôi) nghĩa là thắp điện chiếu sáng đến 9 giờ hoặc 10 giờ đêm là đủ.

Thu trứng và bảo quản trứng giống

Lấy trứng ấp sau khi gà đẻ được 4 tuần, bảo quản trứng ở nơi thoáng mát sạch sẽ. Điều kiện bảo quản tốt nhất là 15 – 17 độ c, ẩm độ 72 – 75%. Mùa đông bảo quản trứng 7 ngày, mùa hè chỉ nên 3 – 5 ngày sẽ vào ấp 1 lần.

Một số điểm cần lưu ý:

Đối với trứng giống không được rửa, nếu dính bụi cát hoặc chất độn chỉ cần vệ sinh khô.

Hết trật đẻ gà thường đòi ấp cần tách riêng những gà mái đòi ấp, bổ sung thêm vitamin để gà nhanh chóng đẻ trở lại, nhằm nâng cao năng suất trứng.