Khẩu phần thức ăn hằng ngày cho bò sữa

Bò sữa có khối lượng lớn, cho sữa nhiều thì nhu cầu cao hơn so với bò sữa nhỏ, cho ít sữa hoặc không cho sữa. Khẩu phần thức ăn hợp lý cho bò sữa cần đảm bảo các yêu cầu sau:

+ Duy trì sự sống bình thường: Cứ 100kg thể trọng cần 1 đơn vị thức ăn. Mỗi loại nguyên liệu thức ăn đều có giá trị dinh dưỡng khác nhau, quy ra đơn vị thức ăn khác nhau. Ví dụ 1kg cám loại 1 là 1 đơn vị, 1kg cỏ tươi là 0,13 đơn vị… Nhu cầu dinh dưỡng của bò rất phong phú và đa dạng bao gồm các chất bột, đường, đạm, khoáng, sinh tố… Ngoài ra mỗi loại nguyên liệu đều có độ cồng kềnh, tính ngon miệng khác nhau… cho nên cần phối hợp nhiều loại nguyên liệu thức ăn khác nhau để cân đối đầy đủ giá trị dinh dưỡng của khẩu phần thức ăn cho bò.

+ Sinh trưởng, phát triển và mang thai cần 0,5 đơn vị thức ăn

+ Sản xuất (sản xuất sữa): Để sản xuất 1 lít sữa cần 0,5 đơn vị thức ăn, từ lít sữa thứ 6 trở đi, mỗi lít sữa tăng lên cần bổ sung thức ăn hỗn hợp.

Trong mỗi đơn vị thức ăn cần 60gr protein thô, trong toàn bộ Khẩu phần thức ăn hàng ngày cần 50 – 60gr canxi, 30 – 40gr phốt pho, 10 – 20gr muối. Nên để sẵn hỗn hợp khoáng có tỉ lệ Ca/p=2/l, như đá liếm cho bò ăn tự do. Trong tổng s<3 đơn vị thức ăn hàng ngày nên cân đối 40-50% thức ăn hỗn hợp (khoảng 1 – 1,5% trọng lượng cơ thể) và 50 – 60% thức ăn thô xanh khác (khoảng 10% trọng lượng cơ thể).

Lượng cám hỗn hợp cho bò sữa trong một ngày đêm phụ thuộc vào sản lượng sữa và chất lượng cỏ xanh, các loại thức ăn thô và phụ phế phẩm khác trong khẩu phần.

Khi có đủ cỏ xanh chất lượng tốt thì lượng thức ăn tinh hỗn hợp cho mỗi bò sữa là: 0,5kg cho một lít sữa, tính từ lít sữa thứ 6 trở đi. Ví dụ: Bò cho 15 lít sữa/ngày cần: (15 – 5) x 0,5kg = 5kg cám hỗn hợp.

Khi không có đủ cỏ xanh, hoặc cỏ xanh chất lượng kém thì lượng thức ăn tinh hỗn hợp cho mỗi bò sữa phải cao hơn (có thể tính bình quân 0,4kg cám hỗn hợp cho một lít sữa được sản xuất ra). Ví dụ: Bò cho 15 lít sữa/ngày cần: 15 x 0,4kg = 6kg cám hỗn hợp.

Thức ăn nên chia làm nhiều lần/ngày cho bò ăn, tối thiểu cũng phải 2 – 3 lần/ngày.

Nếu khẩu phần thức ăn tinh quá cao thì cho phí thức ăn cao, sản lượng sữa có thể tăng nhưng chất lượng sữa giảm (sữa bị chua, tỷ lệ bơ trong sữa thấp dưới 3%). Bò dễ bị rối loạn tiêu hoá, bệnh axit dạ cỏ làm giảm, khả năng tiêu hoá chất xơ. Nguy hiểm hơn, axit vào máu gây nên nhiều bệnh sản khoa, sinh đẻ khó khăn, bại liệt trước và sau khi sinh, yếu chân, hư móng, sứt móng… Nếu khẩu phần thức ăn thô xanh quá cao thì không đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng… giảm được giá thành cám hỗn hợp, vì giá cám hỗn hợp này là 2.400đ/kg trong lúc đó.

Chăn nuôi bò ở xã Phước Hiệp đã sử dụng khô dầu hạt bông vải cho bò ăn. Kết quả rất khả quan, lượng sữa tăng, chất lượng ổn định, độ béo đạt chuẩn, tiêu tốn thức ăn cám hỗn hợp giảm 2kg/con/ngày. Lúc đầu thấy bò tháo dạ ỉa chảy. Vài ba ngày sau hết bệnh, bò rất thích ăn. Nếu cho bò ăn 2kg thô dầu/con/ngày với 5 con bò đang cho vắt sữa mỗi ngày lời không dưới 30 ngàn đồng.