25/05/2018, 17:57
Dạy phát âm trong tiếng Anh
(ĐHVH HN) - Dạy ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng là giúp người học hình thành cho mình những thói quen mới: thói quen nghe những âm thanh mới, thói quen đọc những chữ viết mới, nghe và nói theo những trật tự ngôn ngữ mới. Muốn hình thành những thói quen mới đòi hỏi phải dành nhiều thời ...
(ĐHVH HN) - Dạy ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng là giúp người học hình thành cho mình những thói quen mới: thói quen nghe những âm thanh mới, thói quen đọc những chữ viết mới, nghe và nói theo những trật tự ngôn ngữ mới. Muốn hình thành những thói quen mới đòi hỏi phải dành nhiều thời gian và công sức để luyện tập. Người học phải nghe nhiều, tập nói nhiều, tập đọc nhiều, tập viết nhiều, tập luyện những bài tập thực hành cho đến khi thành thói quen. Một trong những nhiệm vụ quan trọng khi dạy tiếng Anh là giúp người học luyện tập nói, không chỉ nói nhiều mà cần phải nói đúng và phù hợp với hoàn cảnh. Vì vậy, dạy phát âm luôn được coi là nhiệm vụ đầu tiên khi dạy tiếng Anh.
Phát âm tốt rất quan trọng trong giao tiếp. Nó cũng giúp người học tiếp nhận kiến thức ngôn ngữ một cách chủ động. Do đó khi học phát âm, người học cần phải nhận thức rõ họ không chỉ học cách tạo ra những âm thanh đúng mà còn luyện các kỹ năng cần thiết để giao tiếp trong các tình huống thực tế.
Vai trò của phát âm đối với nghe:
Nghe được coi là kỹ năng cơ bản, là cơ sở để phát triển các kỹ năng khác bởi người học trước tiên học thông qua nghe những âm thanh mới sau đó mới học nói, học đọc và viết. Khi học tiếng Anh, người học thường bắt đầu với phát âm. Điều này không có nghĩa họ bắt đầu với những âm riêng lẻ. Thực tế, họ phải nghe âm thanh của ngôn ngữ để hiểu ngôn ngữ đang được nói. Những âm khác nhau sẽ mang những tín hiệu âm thanh khác nhau đến tai người nghe và từ đó họ sẽ có những suy nghĩ khác nhau trong đầu. Nếu phát âm sai, việc này sẽ dẫn đến việc người nghe nhận những tín hiệu khác với những điều mà người nói định nói.
Vai trò của phát âm đối với nói:
Hiểu về phát âm, cụ thể hơn là bộ máy phát âm rất quan trọng trong nói. Nó giúp người ta nhận biết âm trước khi phát âm đúng âm muốn nói.
Vai trò của phát âm đối với đọc:
Đọc cũng là một kỹ năng quan trọng trong học ngôn ngữ. Đọc không chỉ là cách tiếp nhận thông tin hay là một hoạt động mang tính giải trí, mà còn là cách để củng cố và mở rộng kiến thức ngôn ngữ nói chung hay từ vựng nói riêng. Đọc liên quan đến việc nhận biết từ vựng hay các ký hiệu ngôn ngữ và những ký hiệu này đại diện những âm nhất định để tạo thành từ chúng ta nghe hoặc nói.
Vai trò của phát âm đối với viết:
Viết thường là kỹ năng người học luyện tập sau khi học nghe, nói và đọc. Đánh vần là một phần trong viết. Đánh vần hay chính tả cũng liên quan đến phát âm. Phát âm sai dễ dẫn tới việc đánh vần sai và viết sai. Những lỗi chính tả này làm cho bài viết khó hiểu hoặc khiến cho người đọc hiểu lầm nghĩa của từ, câu hay cả bài viết. Vì vậy, nếu phát âm tốt thì đánh vần và viết sẽ tốt hơn.
Một số phương pháp, hoạt động dạy phát âm.
Phát âm tốt rất quan trọng trong giao tiếp. Nó cũng giúp người học tiếp nhận kiến thức ngôn ngữ một cách chủ động. Do đó khi học phát âm, người học cần phải nhận thức rõ họ không chỉ học cách tạo ra những âm thanh đúng mà còn luyện các kỹ năng cần thiết để giao tiếp trong các tình huống thực tế.
Vai trò của phát âm đối với nghe:
Nghe được coi là kỹ năng cơ bản, là cơ sở để phát triển các kỹ năng khác bởi người học trước tiên học thông qua nghe những âm thanh mới sau đó mới học nói, học đọc và viết. Khi học tiếng Anh, người học thường bắt đầu với phát âm. Điều này không có nghĩa họ bắt đầu với những âm riêng lẻ. Thực tế, họ phải nghe âm thanh của ngôn ngữ để hiểu ngôn ngữ đang được nói. Những âm khác nhau sẽ mang những tín hiệu âm thanh khác nhau đến tai người nghe và từ đó họ sẽ có những suy nghĩ khác nhau trong đầu. Nếu phát âm sai, việc này sẽ dẫn đến việc người nghe nhận những tín hiệu khác với những điều mà người nói định nói.
Vai trò của phát âm đối với nói:
Hiểu về phát âm, cụ thể hơn là bộ máy phát âm rất quan trọng trong nói. Nó giúp người ta nhận biết âm trước khi phát âm đúng âm muốn nói.
Vai trò của phát âm đối với đọc:
Đọc cũng là một kỹ năng quan trọng trong học ngôn ngữ. Đọc không chỉ là cách tiếp nhận thông tin hay là một hoạt động mang tính giải trí, mà còn là cách để củng cố và mở rộng kiến thức ngôn ngữ nói chung hay từ vựng nói riêng. Đọc liên quan đến việc nhận biết từ vựng hay các ký hiệu ngôn ngữ và những ký hiệu này đại diện những âm nhất định để tạo thành từ chúng ta nghe hoặc nói.
Vai trò của phát âm đối với viết:
Viết thường là kỹ năng người học luyện tập sau khi học nghe, nói và đọc. Đánh vần là một phần trong viết. Đánh vần hay chính tả cũng liên quan đến phát âm. Phát âm sai dễ dẫn tới việc đánh vần sai và viết sai. Những lỗi chính tả này làm cho bài viết khó hiểu hoặc khiến cho người đọc hiểu lầm nghĩa của từ, câu hay cả bài viết. Vì vậy, nếu phát âm tốt thì đánh vần và viết sẽ tốt hơn.
Một số phương pháp, hoạt động dạy phát âm.
- Drilling:
Drilling có thể hiểu là luyện tập thường xuyên. Đây là một trong những phương pháp chính để luyện tập phát âm trên lớp học. Có nhiều hình thức luyện tập. Đôi khi chỉ cần giáo viên đọc một từ hay cấu trúc và người học đọc theo và nhắc lại từ đó hay cấu trúc đó một cách chính xác. Giáo viên có thể đọc mẫu hoặc cho người học nghe nguồn mẫu và yêu cầu cả lớp đọc đồng thanh trước. Việc đọc đồng thanh giúp cho người học tự tin, và có cơ hội luyện tập phát âm cùng nhau trước khi đọc riêng lẻ từng người một. Drilling được coi là một kỹ thuật dạy ngôn ngữ cơ bản với mục đích là giúp người học nghe phát âm của từ hay cụm từ chính xác hơn và giúp họ nhớ các từ đó tốt hơn. Tuy nhiên, phương pháp này đôi khi khiến cho người học phụ thuộc vào giáo viên và bị ảnh hưởng theo cách phát âm của giáo viên hay nguồn tài liệu được sử dụng.
- Chaining:
Chaining có thể hiểu đơn giản là luyện đọc theo chuỗi các cụm tạo thành một câu. Phương pháp này thường được dùng để luyện tập đọc các câu mà người học thấy khó phát âm do chứa những từ hoặc âm lạ, khó đọc hoặc câu dài. Câu sẽ được chia ra các cụm nhất định, và giáo viên đọc mẫu từng cụm này để người học nhắc lại (có thể đọc từ cuối câu ngược lên hoặc từ đầu câu xuống) và dần dần luyện đọc hết cả câu.
- Các cặp âm hay gây nhầm lẫn
Giáo viên sử dụng các từ hay câu nói khác nhau bởi một âm vị và hướng người học tập trung vào chính âm vị đó. Một số hoạt động dạy liên quan đến việc sử dụng cặp âm này như:
- Người học sẽ phải chọn ra từ có chứa âm vị nhất trong một nhóm các từ.
- Người học nghe một chuỗi các từ và xem một âm vị nào đó xuất hiện bao nhiêu lần.
- Các âm có thể được làm nổi bật rõ sự khác biệt khi xuất hiện gần nhau trong chuỗi câu. Giáo viên cũng có thể cho người học luyện đọc đồng thanh hoặc đọc riêng từng người một.
- Người học nghe và chọn ra một từ khác biệt trong nhóm nhiều từ.
- Phát âm và hoạt động đánh vần
Giáo viên có thể sử dụng các cặp từ, nhóm từ cùng kiểu đánh vần nhưng khác cách đọc (I will read this book và I read this book yesterday) hoặc những cặp hay nhóm từ cùng cách đọc nhưng đánh vần khác nhau (sun và son) để sinh viên luyện tập. kjkjk ﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽Ví dụ khi cho luyện tập về từ có cùng cách đọc nhưng đánh vần khác nhau thì giáo viên có thể cho sinh viên nghe một câu và chọn ra hay khoanh tròn đáp án vào từ trong một nhóm từ mà từ đó phải có cách đánh vần đúng, phù hợp với câu họ vừa nghe. Giáo viên cũng có thể dùng kiểu bài tập đánh vần để chỉ ra một số đặc điểm hay ảnh hưởng của chữ cái nào đó tới phát âm khi xuất hiện trong từ. Ví dụ: cut – cute, hug – huge. Trong trường hợp cụ thể này thì việc thêm âm e khiến cho âm ⌃ bị thay đổi.
- Dạy phát âm qua hoạt động nghe
Giáo viên có thể sử dụng các bài tập nghe hiểu trong sách giáo trình của người học làm nguồn tài liệu giúp sinh viên luyện phát âm bởi vì các bài nghe này thường được thiết kế sao cho gần gũi với các tình huống trong cuộc sống thường ngày và cũng thường được nói với tốc độ trung bình cũng như sử dụng ngôn từ gần với ngôn ngữ tự nhiên. Trước khi làm bài tập nghe, giáo viên có thể hướng sự chú ý của người học tới một số hiện tượng ngữ pháp, từ vựng hay cách nói trong bài bằng cách cung cấp nghĩa, cách phát âm và luyện tập. Sau đó người học nghe và tìm được các hiện tượng đó trong bài nghe và cách thức được sử dụng hay phát âm trong ngữ cảnh của bài. Giáo viên cũng có thể cho người học làm bài tập nghe trước và chú ý tới những hiện tượng ngôn ngữ như cách phát âm và cách dùng sau. Tuỳ mục đích của giáo viên cũng như hoàn cảnh của người học (trình độ hay sở thích,…) mà giáo viên sử dụng bài nghe để luyện phát âm cho phù hợp.
Dạy phát âm qua hoạt động đọc
Dạy phát âm qua hoạt động đọc
Trong các hoạt động đọc, mặc dù phương tiện là văn bản viết nhưng giáo viên cũng có thể kết hợp luyện tập cả phát âm. Giống như nghe, đọc cũng là một hoạt động tiếp nhận thông tin và kiến thức. Giáo viên có thể dùng các bài tập đọc hiểu để sinh viên luyện tập các kỹ năng đọc và cho sinh viên luyện đọc to. Đọc to có thể giúp sinh viên thấy mối quan hệ giữa đánh vần với phát âm, luyện tập giọng điệu cho phù hợp (quảng cáo, truyện lãng mạn…), các âm nối nhau, v.v. Ngoài các tài liệu đọc hiểu, giáo viên có thể lấy các nguồn thơ, đoạn quảng cáo, truyện ngắn, bài báo, v.v. cho sinh viên luyện tập phát âm.
Tóm lại, phát âm có vai trò quan trọng đối với các kỹ năng ngôn ngữ khác. Việc nắm được các phương pháp dạy phát âm sẽ giúp cho việc dạy và học tiếng Anh nói chung đạt được kết quả tốt.
Tài liệu tham khảo:
1. Kelly G., How to teach pronunciation, Pearson Longman.
2. Morley J., The pronunciation components in teaching English to speakers of other languages, The University of Michigan.
3. Fraser H., ESL pronunciation teaching: could it be more effective?, University of New England.
Bài: Phạm Thị Tuyết Nhung - Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Quốc tế
Tóm lại, phát âm có vai trò quan trọng đối với các kỹ năng ngôn ngữ khác. Việc nắm được các phương pháp dạy phát âm sẽ giúp cho việc dạy và học tiếng Anh nói chung đạt được kết quả tốt.
Tài liệu tham khảo:
1. Kelly G., How to teach pronunciation, Pearson Longman.
2. Morley J., The pronunciation components in teaching English to speakers of other languages, The University of Michigan.
3. Fraser H., ESL pronunciation teaching: could it be more effective?, University of New England.
Bài: Phạm Thị Tuyết Nhung - Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Quốc tế
