Chuyên đề 7: Những thành tựu văn hóa thời cận đại – Lịch sử 11
*Kiến thức nâng cao: 1. Bối cảnh lịch sử về sự phát triển văn hóa trong buổi đầu thời cận đại. Những thành tựu của nó -Bối cảnh: Từ thế kỉ XVI đến cuối thế kỉ XVIII, chếđộ phong kiến đang trên đà suy tàn, giáo lí của Kitô giáo đã trở nên lỗi thời, gây cản trở cho sự phát triển của xã hội, ...
*Kiến thức nâng cao:
1. Bối cảnh lịch sử về sự phát triển văn hóa trong buổi đầu thời cận đại. Những thành tựu của nó
-Bối cảnh:
Từ thế kỉ XVI đến cuối thế kỉ XVIII, chếđộ phong kiến đang trên đà suy tàn, giáo lí của Kitô giáo đã trở nên lỗi thời, gây cản trở cho sự phát triển của xã hội, điều đó đã tạo điều kiện để các ngành văn học, nghệ thuật, tư tưởng mới lần lượt ra đời, có vai trò nhất định trong việc tấn công vào dinh lũy của chế độ phong kiến: phê phán mạnh mẽ nhà thờ Kitô giáo và tố cáo những tội ác, sự suy đồi của nền quân chủ chuyên chế; đồng thời hình thành quan điểm, tư tưởng của con người tư sản, góp phần vào cuộc đấu tranh nhằm lật đổ chế độ phong kiến.
Những nhà văn hóa tiến bộ trong thời kì này trở thành những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận văn hóa, tư tưởng chống chế độ phong kiến.
-Những thành tựu:
- Về văn học:
+ Pi-e Coóc-nay, đại biểu xuất sắc của nền bi kịch cổ điển Pháp. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là Lơ Xít, đề cập đến cuộc đấu tranh giữa dục vọng và lí trí, giữa tình cảm và nghĩa vụ.,.
+ La Phông-tên, là nhà thơ Pháp nổi tiếng. Các tác phẩm ngụ ngôn của ông có ý nghĩa giáo dục đối với mọi lứa tuổi, mọi thời đại.
+ Mô-li-ê là tác giả hài kịch nổi tiếng của chủ nghĩa cổ điển Pháp.
- Về âm nhạc:
+ Có Bét-tô-ven, nhà soạn nhạc thiên tài người Đức. Sáng tác của ông thấm đượm tinh thần dân chủ.
+ Có Mô-da, nhà soạn nhạc vĩ đại người Áo, người có những cống hiến to lớn cho nghệ thuật hợp xướng.
- Về hội họa: có nhà họa sĩ, họa đồ nổi tiếng Rem-bran người Hà Lan.
- Về tư tưởng: có trào lưu tư tưởng triết học Ánh sáng, có vai trò quan trọng đối với thắng lợi của Cách mạng tư sản Pháp.
2. Những tác phẩm nổi tiếng và nội dung của nó gắn với tên tuổi các nhà văn
Tác giả | Tác phẩm nổi tiếng | Nội dung |
Vích-to Huy-gô | Nhà thờ Đức Bà Pa-ri, Những người khốn khổ. | Thể hiện lòng yêu thương vô hạn đối với những người đau khổ, mong tìm những giải pháp đem lại hạnh phúc cho họ. |
Lép Tôn-xtôi | Chiến tranh và Hòa bình, An-na Ka-rê-ni-a, Phục sinh. | Phê phán trật tự xã hội Nga hoàng, ca ngợi phẩm chất của nhân dân Nga trong cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. |
Gô-gôn | Những linh hồn chết. | Phản ánh đầy đủ, chân xác tình hình nước Nga phong kiến. |
Mác Tuên | Những người I-nô-xăng đi du lịch, Những cuộc phiêu lưu của Tôm Xoay-Ơ. | Miêu tả cuộc sống chân thực của xã hội Mĩ thế kỉ XIX, thể hiện lòng yêu thương con người, trước hết là nhân dân lao động nghèo khổ. |
Lỗ Tấn | Nhật kí người điên, AQ chính truyện. | Chống lễ giáo và đạo đức phong kiến. |
R. Ta-go | Thơ dâng (tập thơ), 53 tập thơ, 42 vở kịch, 12 tiểu thuyết. | Thể hiện lòng yêu nước, yêu hoà bình, tinh thần nhân đạo. |
H. Mác-ti | Tuổi vàng | Tinh thần đấu tranh, niềm tin vào thắng lợi cách mạng. |
Hô-xê Ri-dan | Đừng đụng vào tôi. | Tố cáo tội ác của kẻ xâm lược và miêu tả cuộc kháng chiến giành độc lập của nhân dân Phi-líp-pin. |
3. Hoàn cảnh ra đời và vai trò của Học thuyết của chủ nghĩa xã hội khoa học
- Hoàn cảnh:
+ Từ giữa thế kỉ XIX, chủ nghĩa tư bản bước vào giai đoạn phát triển, gây ra nhiều đau khổ cho nhân dân lao động. Một số nhà tư tưởng tiến bộ đương thời đã nghĩ đến xây dựng một xã hội mới, không có tư hữu, không có bóc lột…tiêu biểu là Xanh Xi-mông, Phu-ri-ê, Ô-oen. Song họ chỉ là những nhà không tưởng.
+ Tiếp đó là sự xuất hiện của các nhà triết học Hê-ghen và Phoi-ơ-bách đã có ảnh hưởng nhất định đến Mác và Ăng-ghen.
+ Khoa kinh tế – Chính trị cổ điển Anh cũng có tác động mạnh đến tư tưởng của Mác và Ăng-ghen.
+ Cùng với sự phát triển của phong trào công nhân, học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời, do Mác, Ăng-ghen sáng lập.
- Vai trò:
Chủ nghĩa xã hội khoa học do Mác – Ăng-ghen sáng lập và Lê-nin phát triển là cương lĩnh cách mạng cho cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản, xây dựng chủ nghĩa cộng sản và mở ra một kỉ nguyên mới cho sự phát triển của khoa học.
Một số chuyên mục hay của Lịch sử lớp 11:
- Giải bài tập Sách giáo khoa môn Lịch sử lớp 11
- Câu hỏi ôn tập môn Lịch sử lớp 11
- Đề thi – Đáp án môn Lịch sử lớp 11
- Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 11