Chọn lọc dê cái giống

Chọn lọc dê cái cũng đồng thời phải thông qua đời trước (ông, bà, bố, mẹ) và thông qua bản thân như ngoại hình, khả năng sản xuất, khả năng thích ứng, điều kiện chăn nuôi và thông qua đời con.

Chọn lọc theo nguồn gốc

– Bố mẹ có lý lịch rõ ràng, có các chỉ tiêu sản xuất đạt xuất sắc so với nhóm giống, phẩm giống.

– Khả năng sản xuất của dê mẹ cao, đẻ từ lứa thứ 2 trở đi.

– Khả năng phối giống, thụ thai của bố ít nhất đạt từ 85% trở lên.

– Là con của dê mẹ đẻ 2 con.

Chọn lọc bản thân

– Ngoại hình :

* Nên chọn những con có đặc điểm ngoại hình như sau :

+ Ngoại hình đặc trưng của dòng, giống ;

+ Thân hình cân đối có dạng hình nêm.

+ Đầu rộng hơi dài, trán dô, cổ dài vừa phải, vẻ mặt linh hoạt

+ Lưng phẳng và thẳng

+ Mình nở rộng, ngực sâu và dài,

+ Bụng to vừa phải

+ Sườn tròn hơi xiên về phía sau

+ Hông rộng và hơi nghiêng đảm bảo cho bầu vú gắn chặt vào phần bụng.

+ Da mềm, lông bông mịn

+ Bộ phận sinh dục nở nang.

+ Chân phải dài, bốn chân thẳng, các khớp gọn và thanh.

+ Bầu vú nở rộng, các phần cân đối, bầu vú gắn chặt vào phần bụng, gọn ở  phía trước, hai núm vú dài và đưa về phía trước, nhìn phía sau bầu vú nở tròn, lông bầu vú càng mịn càng tốt, bầu vú phải treo vững, núm vú to dài từ 4 – 6 cm, có nhiều tĩnh mạch to nổi rõ trên bầu vú, không có núm vú kẹ. Đặc điểm ngoại hình của dê cái tốt

* Không nên chọn làm giống những dê cái có ngoại hình như sau :

+ Đầu dài, trụi lông tai

+ Cổ ngắn, thô

+ Sườn thẳng, nhìn ngang có hình viên gạch

+ Lồng ngực hẹp

+ Bụng nhỏ

+ Vú thịt (trông gồ ghề, khi căng sữa bóp thấy cứng, sữa ra ít).

+ Chân móng không thẳng, đầu gối chân trước dày, chân trước không thẳng, chân sau vòng kiềng, cổ chân yếu, quá bẹt, khớp mắt cá ở hai chân gồ sát nhau khi đi.

+ Xương hông hẹp và dốc.

– Khả năng sinh trưởng, phát triển : Khối lượng cơ thể con vật tỷ lệ thuận với năng suất sữa và thịt (trong cùng một điều kiện nuôi dưỡng), do vậy nên chọn những cá thể có chỉ tiêu sinh trưởng cao hơn mức trung bình của đàn. Đặc biệt là các giai đoạn sơ sinh, 6 tháng, lúc phối giống và tuổi đẻ lứa đầu.

– Khả năng sinh sản : Khả năng sinh sản thể thể hiện ở tính mắn đẻ, bởi vậy chọn dê cái giống phải có :

+ Tỷ lệ thụ thai hàng năm phải đạt từ 85% trở lên.

+ Khoảng cách lứa đẻ đều đặn, số con đẻ ra, tỷ lệ nuôi sống, số dê con sinh ra/năm/mẹ phải đạt cao hơn trung bình của giống. Đối với dê Bách thảo, dê Barbari phải chọn những con đạt từ 3 con/năm/mẹ,  dê Beetal và Jumnapari phải từ 3 con/năm/mẹ, còn đối với dê cái lai dê Cỏ phải đạt 2 con/mẹ/năm trở lên.

– Khả năng cho sữa : Khả năng cho sữa là chỉ tiêu rất quan trọng đánh giá phẩm chất giống. Do đó nên chọn những con có sản lượng sữa trung bình hàng ngày cao, mức sụt sữa thấp và thời gian cho sữa kéo dài. Ở nước ta với giống dê sữa Bách Thảo nên chọn những dê cái có năng suất cao hơn 1,2 lít/ngày và thời gian cho sữa đạt 150 ngày trở lên để làm dê giống. Dê Barbari  0,8 – 1 lít/ngày và thời gian cho sữa 150 ngày. Dê Jumnapri và Beetal  1,4 lít/ngày và thời gian cho sữa 180 ngày trở lên. Đặc điểm ngoại hình của dê cái không tốt

– Tính tình : Nên chọn những con hiền lành, bản tính làm mẹ cao, dễ vắt sữa. Đây là những đặc điểm tốt đối với dê cái giống.

– Khả năng thích nghi : Dê cái có sức chống chịu cao là dê sinh nở dễ dàng, ăn tốt và chịu đựng được những điều kiện ngoại cảnh tại nơi chăn nuôi, tỷ lệ cảm nhiễm ký sinh trùng và ốm đau thấp so với toàn đàn.