Bài 4. Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác – Lịch sử 8

Chủ nghĩa tư sản phát triển đã tạo tiền đề cho sự xuất hiện của những giai cấp, tầng lớp mới, điển hình nhất đó là giai cấp công nhân. Dưới sự bóc lột của giai cấp tư sản, những người công nhân đã nổi dậy đấu tranh đòi lại quyền lợi của mình. Họ đấu tranh dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác. Vậy chủ nghĩa Mác là gì? có tác động thế nào đến phong trào đấu tranh? Ta sẽ cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay.

A. Lý thuyết

I. PHONG TRÀO CÔNG NHÂN NỨA ĐẤU THẾ KỶ XIX
1.Phong trào đập phá máy móc và bãi công

– Cùng với sự phát triển của công nghiệp, giai cấp công nhân ra đời và bị giai cấp tư sản bóc lột nặng nề
– Hinh thức đấu tranh:
+ cuối thế kỉ XVIII: đập phá máy móc, đốt công xưởng
+ đầu thế kỉ XIX: bãi công
=> thành lập tổ chức công đoàn

Thợ mỏ than

2 .Tóm tắt phong trào công nhân 1830- 1840

-Giai cấp công nhân đã lớn mạnh nên đấu tranh chính trị trực tiếp chống lại GCTS:
+ năm 1831 công nhân Liông( Pháp),đòi tăng lương giảm giờ làm, lập chế độ cộng hòa.,bị đàn áp.
+ năm 1834 thợ tơ Li ông chiến đấu quyết liệt với quân chính phủ trong 4 ngày.
+ năm 1844 thợ dệt ở Sơ lê din Đức ,chống sự hà khắc của chủ xưởng ,bị đàn áp đẫm máu.
+ năm 1836-1847 phong trào Hiến chương Anh ,đưa kiến nghị đòi bầu cử . đòi tăng lương , giảm giờ làm nhưng bị dập tắt
– Kết quả: đều thất bại
Ý nghĩa đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân.

Công nhân Anh đưa hiến chương đến Quốc hội

II. SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
1. Các Mác và Ăng-ghen

– Các Mác sinh tại Đức. Năm 1843, ông sang Pa-ri tham gia phong trào cách mạng Pháp.
– Ăng-ghen sinh tại Đức. Năm 1820, ông sang Anh viết ”Tình cảnh giai cấp công nhân Anh”.
-Hai ông quyết tâm chống giai cấp tư sản giải phóng công nhân.

Hình Các Mác và F. Ang ghen

2. Đồng minh những người Cộng sản và Tuyên ngôn của Đảng cộng sản (1/1948)

– Ra đời trong hòan cảnh : chủ nghĩa tư bản phát triển, giai cấp vô sản bị bóc lột, cuộc đấu tranh của vô sản bị thất bại , yêu cầu
cấp thiết phải có một lý luận khoa học .
Nội dung :
+ Lời mở đầu : mục đích và nguyện vọng của người cộng sản .
+Quy luật phát triển của xã hội lòai ngưới là sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội :
+ Giai cấp vô sản là lực lượng lật đổ chế độ tư bản và xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa
+Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại.

3. Phong trào công nhân từ năm 1848-1870. Quốc tế thứ nhất
a. Hoàn cảnh 

-Công nhân cũng đã đoàn kết và trưởng thành trong đấu tranh .
– Ngày 23-6-1848 công nhân và nhân dân lao động Pa ri khởi nghĩa , bị đàn áp
– Đức : công nhân và thợ thủ công nổi dậy chống phong kiến .

b. Quốc tế thứ nhất :

– Sự thành lập : 28-9-1864 Hội Liên Hiệp Lao động Quốc tế – Quốc tế thứ nhất thành lập tại Luân Đôn, Mác được cử vào ban lãnh đạo .
– Hoạt động từ 1864-1870:
+Quốc Tế thứ nhất truyền bá học thuyết Mác
+Quốc Tế thứ nhất là trung tâm đòan kết , tổ chức lãnh đạo phong trào công nhân quốc tế đấu tranh giành thắng lợi 1864- 1870 .
– Vai trò của Mác :
+ Chuẩn bị tổ chức ,văn kiện , lãnh đạo đại hội , lập Quốc Tế thứ nhất .
+ Đứng đầu ban lãnh đạo , đưa quốc tế I chống tư tưởng sai lệch thông qua nghị quyết đúng đắn .
– Vai trò của Quốc Tế thứ nhất :
+Truyền bá học thuyết Mác .
+ Đấu tranh chống tư tưởng sai lệch
+ Thúc đẩy phong trào công nhân phát triển .

Quang cảnh buổi lễ thành lập Quốc tế thứ nhất

B. Bài tập

Câu 1: Vì sao giới chủ lại thích sử dụng lao động trẻ em?

Trả lời:

Giới chủ lại thích sử dụng lao động trẻ em vì  trẻ em càng ít tuổi thì sẽ bắt làm viêc nhiều hơn, lương thấp….dễ bóc lột hơn, chưa có tinh thần đấu tranh chống lại áp bức

Câu 2: Vì sao trong cuộc đấu tranh chống tư sản, công nhân lại đập phá máy móc ?

Trả lời:

Vì họ nghĩ máy móc làm họ khổ => Chưa ý thức được kẻ thù thực sự của mình

Câu 3: Trình bày các sự kiện chủ yếu về phong trào công nhân trong những năm 1830-1840

Trả lời:

– Năm 1831, công nhân dệt ở Li-ông (Pháp) khởi nghĩa đòi tăng lương, giảm giờ làm. Họ nêu cao khẩu hiệu “Sống trong lao động, chết trong chiến đấu”. Cuộc khởi nghĩa cuối cùng bị giới chủ đàn áp.
– Năm 1844, công nhân dệt vùng Sơ-Iê-din (Đức) khởi nghĩa, chống lại sự hà khắc của giới chủ.
– Phong trào Hiến chương ở Anh, từ năm 1836 đến năm 1847, có quy mô, tổ chức và mang tính chất chính trị rõ rệt.
– Các cuộc đấu tranh của công nhân ờ Pháp, Đức. Anh nêu trên tuy cuối cùng đều bị thất bại, nhưng nó đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế, tạo điều kiện cho sự ra đời của lí luận cách mạng sau này.

Câu 4: Nêu kết cục phong trào đấu tranh của công nhân ở các nước châu Âu trong nghĩa đầu thế kỉ XIX?

Trả lời:

Phong trào đấu tranh của công nhân ở các nước châu Âu trong nghĩa đầu thế kỉ XIX đều chưa giành được thắng lợi nhưng nó đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế, tạo điều kiện cho sự ra đời của lí luận cách mạng sau này.

Câu 5: Nêu điểm giống nhau trong tư tưởng của Mác và Ăng-ghen?

Trả lời:

Điểm giống nhau trong tư tưởng của Mác và Ăng-ghen đó là nêu rõ vai trò của giai cấp vô sản. Giai cấp vô sản là một lực lượng có thể đánh đổ sự thống trị của giai cấp tư sản và tự giải phóng khỏi mọi xiềng xích.

Những chuyên mục hay của Lịch sử lớp 8:

• Giải bài tập Sách giáo khoa môn Lịch sử lớp 8
• Câu hỏi ôn tập môn Lịch sử lớp 8
• Đề thi – Đáp án môn Lịch sử lớp 8
• Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 8

Bài học trên đây đã khái quát được quy mô, tính chất, sự phát triển của các phong trào đấu tranh do những người công nhân khởi xướng, cùng với đó là sự ra đời của chủ nghĩa Mác. Chúng tôi hi vọng các bạn sẽ có những giờ học tập thật sự hiệu quả!