Phương thức nuôi vịt chạy đồng

là hình thức chăn nuôi vịt lâu đời ở Việt Nam và vùng Đông Nam Á, kết hợp tài tình giữa trồng lúa và nuôi vịt. Tùy từng vùng trồng lúa theo mùa vụ nhất định thì vịt cũng được nuôi cho phù hợp vớí mùa vụ lúa. Nuôi vịt chạy đồng phải tính toán, quy hoạch đồng bãi sao cho vịt hỗ trợ cho sự phát triển của cây lúa, vịt kiếm mồi tự nhiên trong ruộng lúa, ăn sâu rầy, côn trùng, ốc bươu vàng nhỏ và trứng ốc, vịt làm cỏ sục bùn kích thích lúa đẻ nhánh nhiều hơn. Sau vụ gặt, lượng lúa rơi vãi trên đồng theo ước tính khoảng 3 – 5% sản lượng nên vịt sẽ cần mẫn thu nhặt lại số lúa rơi. Trong quá trình chạy đồng, phân vịt giúp cho đất ruộng thêm màu mỡ giúp cây lúa phát triển tốt. Nuôi vịt chạy đồng có thể tiết kiệm được khoảng 30 – 40% thức ăn, từ đó giá thành thịt vịt thấp.

Thời vụ

Ở Việt Nam, từ lâu tồn tại 2 vụ lúa chính, miền Bắc lúa chín từ tháng 3 đến tháng 7, vụ lúa mùa từ tháng 8 đến tháng 11 dương lịch. Ở miền Nam vụ đông xuân vào đầu năm và hè thu vào cuối năm. Hiện nay kỹ thuật trồng lúa nước đã có nhiều tiến bộ theo hướng thâm canh tăng vụ với các giống lúa ngắn ngày năng suất cao đã đưa sản lượng lúa của Việt Nam tăng lên nhanh chóng. Đồng thời giống vịt cũng đã phong phú hơn với năng suất cao hơn nên chăn nuôi vịt chạy đồng đã có những cải tiến sao cho nuôi vịt đạt hiệu quả kinh tế cao. Thâm canh lúa đi cùng với việc sử dụng nhiều phân bón vô cơ, thuốc trừ cỏ, trừ sâu rầy làm cạn kiệt nguồn mồi tự nhiên, ô nhiễm nguồn nước đã tác động xấu tới ngành nuôi vịt chạy đồng.

Tùy từng địa phương có thời vụ cấy gặt khác nhau thời vụ nuôi vịt cũng phụ thuộc theo vụ lúa. Nguyên tắc khi lúa đứng cây có thể thả vịt đẻ, khi lúa chín vào vụ gặt vịt con nuôi thịt đã được 1 tháng có thể chạy đồng. Để tránh áp lực về con giống cũng như khi bán vịt thịt có thể linh hoạt tính toán thời vụ kết hợp thức ăn thêm để đạt hiệu quả kinh tế cao.

Điều kiện thích hợp nuôi vịt chạy đồng

-Ruộng lúa phải đủ rộng tối thiểu 500 m2 nước thường xuyên để có mồi tự nhiên như cua, ốc, rong, bèo cho vịt kiếm mồi. Khu vực gần mương nước, ao hồ là tốt nhất. nuôi vịt chạy đồng

-Lập quy hoạch đồng bãi, không sử dụng thuốc trừ sâu, phân vô cơ nhiều làm giảm nguồn mồi tự nhiên và gây ngộ độc cho vịt.

– Chọn giống vịt phù hợp, chạy đồng và kiếm mồi giỏi, những giống vịt cỏ, Tàu rất nhanh nhẹn và chịu khó kiếm mồi nên phù hợp với nuôi lấy trứng. Với những giống cao sản nên kết hợp thả đồng tăng cường thức ăn phù hợp với tính năng sản xuất của chúng.

Hiện nay ngoài những giống vịt Tàu, vịt cỏ có thể chọn vịt cv Super meat và con lai của chúng để nuôi thịt. Để sản xuất trứng chọn những giống Khaki Campbell và giống cv 2000.

-Không thả vịt trong ruộng lúa mới cấy mà chỉ thả vịt khi lúa đã đứng cây, khi lúa ra bông cứng hạt không thả vịt, chỉ thả vịt sau khi gặt lúa.

– Mật độ vịt thả trên đồng cũng rất quan trọng vì khi thả đúng mật độ thích hợp đảm bảo đủ mồi cho vịt và vịt không làm ngả lúa. Theo Phạm Văn Trượng (2001), mật độ trên 1000 m2 ruộng có thể thả khoảng 200 vịt đẻ hoặc 250 – 300 vịt thịt từ 14 ngày tuổi, với mật độ này đảm bảo đủ thức ăn cho vịt.

Nuôi vịt trên mặt nước giới hạn (trên ao hồ)

Đây là phương thức nuôi trên ao hồ, mặt nước có diện tích giới hạn, thường nuôi kết hợp vịt – cá ở nhiều nước trên thế giới. Phân vịt và thức ăn rơi vãi là nguồn thức ăn cho cá. Vịt ăn cua ốc và cá tạp nên cá phát triển tốt hơn vì không có sự cạnh tranh thức ăn trong ao hồ, môi trường nước cũng được cải thiện đáng kể. Chuồng làm đơn giản bằng vật liệu tre nứa dễ kiếm ở địa phương có chức năng che nắng, che mưa cho vịt, nên bố trí ngay trên bờ ao hay làm sàn trên ao, có lối thoai thoải cho vịt dễ dàng xuống nước. Chọn loại cá và thời điểm thả vịt sao cho cá không hại vịt và ngược lại. Nuôi vịt trên mặt nước giới hạn

Mật độ vịt tùy thuộc vào mức độ lưu thông nước, nước tù đọng không thích hợp cho cả vịt và cá. Ở ao hồ nước lưu thông thường xuyên thì mật độ thích hợp là 500 vịt trên 1 ha mặt nước, Ao sâu 1 – 1,2m, định kỳ hàng năm nạo vét, phát quang cỏ, bụi rậm xung quanh bờ, phơi ao, rút hết nước, đổ vôi sát trùng, diệt ốc và các mầm bệnh có hại cho cá và vịt.

Phương thức này có thể áp dụng nuôi các giống vịt cao sản chuyên thịt hoặc chuyên trứng với những ưu điểm như nuôi thâm canh cao, tỷ lệ nuôi sống cao hơn, thức ăn cho vịt có hàm lượng protein thấp từ đó giá thành thịt, trứng sẽ thấp. Thu lợi từ cá cũng làm tăng thu nhập trên mặt nước, có thể thu định kỳ 1 hay 2 lần trong năm nhưng cũng có thể thu hoặc cá hàng tháng tuỳ theo chủng loại cá nuôi. Phân bùn trong ao là nguồn phân hữu cơ quý cho trồng trọt.

Nuôi nhốt thâm canh (nuôi vịt công nghiệp)

Phương thức nuôi thâm canh được áp dụng ở các nước phát triển như Anh, Đức, Pháp v-v…để nuôi vịt giống và vịt thịt thương phẩm. Ở nước ta nuôi vịt nhốt có giá thành thịt trứng cao nên ít được áp dụng. Nuôi nhốt trên nền trải chất độn chuồng hoặc trên sàn gỗ hoặc sàn lưới có ưu điểm thâm canh cao độ, nuôi với mật độ cao nên sản xuất được nhiều thịt và trứng/1m2 diện tích chuồng.

Khi nuôi nhốt chuồng phải làm kiên cố bằng vật liệu dễ vệ sinh sát trùng. Nền chuồng có thể bằng đất nén chặt trải cát, xỉ măng, hoặc lát gạch nhưng nền chuồng phải thoát nước tốt, cao ráo. Hướng chuồng nên bố trí sao cho ánh nắng buổi sáng có thể chiếu vào nền chuồng nhưng tránh được ánh nắng buổi chiều vì bất lợi cho vịt. Quanh chuồng phải thoáng đăng, không có bụi cây cỏ rậm rạp, tránh được chuột và thú hại vịt. Chuồng nuôi phải thông thoáng tốt bảo đảm nhiệt độ, ẩm độ và các khí độc dưới mức cho phép như C02, NH2 và khí H2S.

Nên bố trí sân chơi với diện tích tối thiểu bằng 2 lần diện tích chuồng để vịt vận động, giảm lượng phân trong chuồng. Sân chơi có thể bằng xi măng, gạch lát dễ cọ rửa, có độ dốc xuống mương nước. Nếu không có ao hồ phải xây bể hoặc mương nước nhân tạo cho vịt tắm. Trong chuồng nuôi bố trí đủ máng ăn, máng uống. Thường có chuồng úm vịt con, chuồng nuôi vịt giò và vịt đẻ riêng.

Hiện nay có nhiều mô hình nuôi vịt kết hợp cho hiệu quả kinh tế cao như kết hợp vịt – lúa; vịt – lúa – cá; nuôi vịt thả vườn và nuôi bán chăn thả rất đa dạng.