Những nguyên nhân thất bại và thành công trong thụ tinh nhân tạo heo

Phương pháp phối giống heo

Qua nhiều năm thực hành và nghiên cứu người ta đưa ra nhiều cách phối giống cho heo

Phối đơn

Là dùng tinh heo giống của một con đực bơm vào thời điểm rụng trứng của heo nái, chỉ bơm một lần một liều duy nhất mà thôi.

Cách phối đơn này nếu không chính xác thời điểm, sẽ không thụ thai hoặc thụ thai cho ra ít con trong một lứa đẻ.

Phối lặp

Là dùng tinh heo giống của một con đực bơm vào con cái khoảng cách nhiều lần, có thể 12 giờ hoặc 24 giờ bơm lặp lại một lần.

Kết quả cho thấy số con cao hơn phối đơn. Bởi vì tinh trùng luôn luôn có trong tử cung heo nái.

Phối kép

Là dùng tinh heo giống hai hoặc ba con đực cùng giống hoặc khác giống được hòa trộn trong một lần bơm, cúng cổ thể bơm tinh từng loại giống cách nhau 5- 10 phút.

Qua hàng loạt thí nghiệm cho thấy hai giống khác nhau cho kết quả cao hơn cùng một giống

Thí dụ: Trộn hai giống heo Yorkshire và Duroc hoặc Yorkshire, Landrace_, Duroc bơm lặp lại ngày sau cho ra ba loại con có ba kiểu hình khác nhau rõ ràng.

Tạm thời có thể kết luận như sau:

Ở heo nái không có “sự bất khả tiếp nạp nhiều loại tinh trùng” heo.

Phối kép – lặp

Cho kết quả cao.

Sự thụ thai của heo nái

Theo những nhà nghiên cứu cho biết sau khi bơm tinh từ 3 đến 6 giờ, người ta nhận thấy rất nhiều tinh trùng ở hai bên sừng tử cung heo, sống được khoảng 24-36 giờ, còn ở âm đạo thì sống dưới 12 giờ.

Tinh trùng di chuyển nhanh nhờ có đuôi và sự nhu động ngược vào của tử cung.

Từ cổ tử cung đến ống dẫn trứng là nơi thích hợp nhất của tinh trùng, có thể chúng sống đến 48 giờ bơi lội đến 1/3 phía trên ống dẫn trứng, gặp được trứng rụng xuống, rất nhiều tinh trùng bao quanh trứng, chúng tiết ra một loại men mang ở phần cổ tinh trùng – đó là Hyalunodaza – làm mỏng vành phóng xạ của trứng, lập tức một tinh trùng mạnh nhất chui vào trứng và tức khắc rụng đuôi ngay.

Khi chui vào trứng rồi, sự thụ tinh đã hình thành, lúc đó màng trứng trở nên cứng bơn, không cho tinh trùng khác chui vào.

Trứng đã thụ tinh và di chuyển xuống sừng tử cung, nhưng chưa định sào ở một chỗ được, 20 ngày, sau nó mới bám chắc để phát triển bào thai và nhau thai.

Sự phát triển bào thai và tăng trọng của heo nái

Trọng lượng bào thai, tiền thai, thai:

-Một thai 30 ngày tuổi nặng: 5g.

-Một thai 60 ngày tuổi nặng: 170g.

-Một thai 90 ngày tuổi nặng: 650g.

-Một thai 114 ngày tuổi nặng trên: 1.000g.

Ở Heo nái 200kg, sau khi phối giống thì bào thai, thai và tăng trọng heo nái tiến triển theo trinh tự như sau:

• Sau 30 ngày, heo nái nặng 213,6kg
• Sau 60 ngày, heo nái nặng 227,0kg
• Sau 90 ngày, heo nái nặng 242,8kg
• Ở 114 ngày, heo nái nặng 2kg

Tổng khối lượng tăng được 52, 2kg trong đó có:

+ Phần xương thịt heo mẹ tăng 26kg

+ Dạ con tăng 3, 6kg

+ Thai và Jihau thai 19kg

Sự tăng trọng khi mang thai từng lứa tuổi cũng khác nhau:

• Lứa thứ    1, tăng  trọng 48_;8kg
• Lứa thứ 2, tăng trọng 52,2kg
• Lứa thứ 3, tăng trọng 57,1kg
• Lứa thứ 4, tăng trọng 50, 6kg
• Lứa thứ 5, tăng trọng 54,4kg
• Lứa thứ 6, tăng trọng 46,7kg
• Lứa thứ 7, tăng trọng 48,0kg

Kiểm tra sau khi thụ tinh ở heo

Sau khi bơm tinh Heo chúng ta ghi chép sổ sách:

-Ngày bơm tinh.

-Số lần bơm tinh,

-Số tên của đực giống.

Trường hợp bơm tinh hai ngày, nếu bơm hai giống khác nhau đẻ khi chúng sinh ra ta dễ nhân định và bấm số tai.

Sau 21± 2,5 ngày hoặc xa hơn nữa, âm hộ heo nái teo nhỏ luôn là có khả năng đậu thai nếu có nghi ngờ nái mang thai giả, nên dùng các phương pháp thử thai bằng cách thứ nước tiểu heo nái.

Những nguyên nhân thất bại và thành công trong thụ tinh nhân tạo

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự thất bại trong thụ tinh nhân tạo

Do bên đực giống

-Con giống bị khai thác quá độ, suy dinh dưỡng cho hoạt lực, sức kháng tình trùng kém.

-Pha chế tinh không đạt kỹ thuật, pha quá loãng, mật độ kém.

-Đực giống có thể mang bệnh ẩn tính.

-Nhiệt độ bảo quản tinh không đúng.

-Quá hạn sử dụng.

-Vận chuyển bị giằng sốc, rung động mạnh làm đứt đuôi tinh trùng…

Do bên con nái

+ Lên giống yếu.

+ Thời tiết nóng làm giảm sự rụng trứng hoặc gây chết phôi sớm.

+ Nái mang mầm bệnh khác hay viêm tử cung kinh niên.

+ Đường sinh dục dị tật, hẹp, u bướu.

+ Suy dinh dưỡng hoặc quá mập mờ.

+ Nái ăn thức ăn có chứa nhiều độc tố aflatoxin.

+ Tiêm vacxin gần ngày phối giống.

+ Nái rối loạn sinh dục: kéo dài thời gian động dục hoặc động dục nhiều lần trong thời gian ngắn.

+ Nái động dục sớm khi đang nuôi con dưới 30 ngày tuổi.

+ Tử cung heo nái co bóp mạnh làm trào ra một lượng tinh dịch đáng kể.

+Nái bị kích động mạnh do heo kế bên chuồng la hét (bị thiến hoặc cân bán) hay chồm trên thành chuồng.

+ Nái nhốt chung chuồng cùng các heo khác.

Do kỷ thuật

Đối lúc do chúng ta bơm tinh không đúng thời điểm rụng trứng của heo nái, có thể bơm quá sớm hoặc quá muộn.

Qua những bài học thất bại, chúng ta có thể rút ra những kinh nghiệm thực tế để heo nái của bạn phối giống đạt kết quả như mong muốn, trước tiên cần tạo những điều kiện thuận tiện:

-Cho heo nái được vận động nhiều ngày trước khi phối giống.  .

-Trước khi phối giống 10-15 ngày, bồi dưỡng 4 trứng gà loại tốt mỗi ngày, liên tục trong 4 ngày.

-Sử dụng đồng loạt cùng với trứng gà loại sinh tố E, đặc biệt A-T 101 vitamin E (Bayer) trong thời gian trước khi phối giống.

Chú ý:

• Không dùng loại thuốc tiêm ADE vì hàm lượng vitamin E có trong thuốc tiêm rất thấp, thường là dùng để bảo quản vitamin A, nếu muốn đạt Liều vitamin E thì heo nái sẽ bị ngộ độc vitamin A.
• Thay đổi tinh giống có hoạt lực cao hơn, mật độ nhiều hơn, sức kháng bền hơn.
•  Thay đổi kỹ thuật bơm tinh, bơm tinh sớm hơn hoặc trễ hơn lúc trước, có thể bơm nhiều ngày.
• Công phu hơn, có thể bơm tinh thành công ở lần thứ ba, đôi khi đến lần thứ tư và sau khi nái đẻ vẫn binh thường như những nái khác.

Kèm thêm thuốc kích thích rụng trứng có trong huyết thanh ngựa chửa (FSH/LH) 2.000 UI/nái_, chỉ tiêm bắp một liều duy nhất, trong 3-7 ngày là động dục.

Sau đó cần khắc phục những nguyên nhân đưa đến thất bại như ở phằn trên chúng tôi đã nêu.