Kiến thức sơ khởi về loài mèo

Một vài người suốt đời nuôi mèo – ngắt quãng ký ức tuổi thơ của họ là những con mèo đầy cá tính, và họ cảm thấy ngôi nhà thiếu thốn nếu không có mèo trú ngụ. Với những người khác, nuôi mèo là một thú vui tìm thấy lúc về già, có lẽ bởi họ không thể nuôi chó được hay đơn giản do tâm tính họ trở nên thay đổi, chuyển sang yêu thích mèo muộn màng. Trớ trêu thay, thường những người thừa nhận không thích mèo mà lại “bị nuôi” một con mèo lạc hay con mèo con rồi thì cũng trở thành người hăng hái nhất trong số những người say mê mèo.

Ở Anh, Mỹ hay hầu hết thế giới Phương Tây, mèo được nuôi làm thú cưng nhiều hơn chó, chiếm giữ cả vai trò của chó, bạn thân nhất của con người. Trên khắp toàn cầu, mèo thích nghi với nhiều môi trường và kiểu sống khác nhau tốt đến mức không thể tin nổi, sống được và thậm chí sống tốt ở những nhiệt độ tột cùng, cực nóng hay cực lạnh, và còn trong những điều kiện hà khắc, đồng thời trong khi đó, cũng như những con vật được thuần hóa khác, chúng tự xoay sở kết hợp bản tính độc lập với khả năng chia sẻ tình cảm của mình để sống hạnh phúc trong ngôi nhà của chúng ta.

Bất cứ khi nào bạn bước vào thế giới bè bạn với mèo (đa số mọi người cảm thấy con mèo là “chủ” của họ thay vì theo cách ngược lại, và ngần ngại xem “con người tự do làm theo ý mình” ấy như vật sở hữu), bạn nên nhớ trong tâm trí rằng mèo con bạn chọn nuôi có thể sống với bạn tối thiểu đến 14 năm – thậm chí có thể nhiều hơn thế. Điều này làm cho việc chọn kiểu mèo con ưng ý với bạn và gia đình thành một bước rất quan trọng, cần phải suy nghĩ kỹ càng. Những thông tin sau đây sẽ giúp bạn có những quyết định then chốt.

Mèo có thuần chủng hay không?

Khi nói rằng bạn có một con mèo thì hầu hết mọi người sẽ tưởng tượng ra một cá thể không gốc gác – trên thực tế, chỉ khoảng 10 phần trăm trong tất cả con mèo được nuôi làm thú cưng là thú thuần chủng. Nói chung, dù cho nhiều người có thể dễ dàng phân biệt được rất nhiều giống mèo khác nhau, họ vẫn không biết được rằng phạm vi của giống mèo hiện có rộng lớn như thế nào.

Dường như chắc chắn có vài lý do để giải thích điều này, mà lý do đầu tiên chính là mèo là con vật cưng mang tính chất rất riêng tư – không thể dắt chúng ra ngoài di dạo cùng hoặc đi xa bằng xe ô tô như chó, thế nên có lẽ chúng ta không được thấy nhiều giống mèo trừ khi chúng thuộc của gia đình hay bạn bè; thật vậy, vài giống mèo chỉ gần đây mới được phát hiện và phát triển lên. Ngay cả khi chúng ta tình cờ gặp những giống mèo mới, chắc gì chúng ta nhận ra được sự khác nhau khó thấy giữa bọn chúng, bởi đa số ước chừng cùng kích cỡ và có hình dáng giống nhau chung chung. Ở mặt này, mèo cũng không như người anh em nhà chó, có kích cỡ khác nhau từ nhỉ hơn -mèo đến lớn như ngựa Pony, mè chúng ta không thể nào không nhận ra được!

Một lý do khác có thể giải thích cho việc thiếu hiểu biết về các giống mèo của chúng ta là ta hay bắt mèo con về nuôi theo cách phổ biến nhất là qua một người bạn mà con mèo cái của cô ta “tình cờ” sinh một lứa mèo con, nhờ quảng cáo trên báo và tạp chí, hay từ các hội giúp đỡ động vật. Kiểu ấy đã trở thành phương pháp truyền thống để có được mèo con, đồng thời vẫn còn có sự phản dối việc thực tế trả tiền để bắt mèo con nuôi trong khi mà nhiều con được cho miễn phí đến “các ngôi nhà tốt”.

Các loại mèo con

Hiện có ba loại mèo con cơ bản như sau:

Mèo con nòi – hay mèo thuần chủng – là con của mèo cha và mèo mẹ thuần chủng trong cùng một giống. Lợi ích của việc chọn mèo con thuần chủng là bạn sẽ hình dung rõ nó trông thế nào khi nó lớn lên và đặc điểm tính khí tiêu biểu của giống nòi.

Mèo con được mô tả như là giống lai nếu cả hai bố và mẹ của nó là những con mèo thuần chủng nhưng khác giống. Trong trường hợp này, mèo con sẽ lớn lên giống một trong hai bố hoặc mẹ hoặc là cả hai.

Một con mèo con được biết như là không thuần chủng nếu một hoặc cả hai bố mẹ là con giống lai. Quả thật, giống khác nhau có thể bị pha trộn qua nhiều đời/thế hệ, khiến khó mà đoán trước được bề ngoài mèo con trong cùng một lứa trước khi chúng được sinh ra.

Thuật ngữ được sử dụng để mô tả ba loại mèo con có thể hơi thay đổi ở các nước khác nhau – ví dụ như, một con không thuần chủng thường được mô tả như là “mèo lai” ở Anh, nhưng ở Mỹ lại là một con “giống tạp”. Tuy nhiên, để phục vụ mục đích của bài viết này, hai thuật ngữ cơ bản được sử dụng là: thuần chủng (mèo thuần giống) và mèo không thuần chủng (chỉ tất những mèo con khác).

Kiểu lông

Dù bạn chọn mèo con thuần chủng hay không thuần chủng (và nhiều người hài lòng khi chọn cả hai) thì sự quan tâm bạn cần cho nó đều như nhau. Một trong những quyết định chính mà bạn phải làm là liệu bạn thích một con mèo lông dài hay lông ngắn. Ví dụ như bạn thích ngắm nhìn con mèo Ba Tư, song bạn có thời gian chải chuốt lông nhiều lần không và bạn chuẩn bị đón một lượng lông sẽ vương vãi khắp nhà chưa?

Mèo khác nhau ở kiểu lông và độ dài của bộ lông, và còn khác nhau ở cách chăm sóc bộ lông của chúng nữa. Giống mèo được phân loại theo bộ lông như sau:

Lông dài: Những con mèo này trông thật ấn tượng với bộ lông rất dày và dài, đòi hỏi rất nhiều sự chăm sóc để giữ lông trong tình trạng tốt. Vài cá thể – như mèo Ba Tư với khuôn mặt rất dẹt – có lẽ khó mà tự chải chuốt kỹ lưỡng được, còn nếu không được chải lông hàng ngày thì cuối cùng bộ lông của nó sẽ bị kết dính, đan chặt vào nhau.

Lông dài bán phần: Những con mèo này có bộ lông dài nhưng không nhiều hay dày hơn mèo lông dài. Chúng sẽ có thể tự chăm sóc lông chúng rất hiệu quả, mặc dầu chúng sẽ rất cảm kích việc giúp đỡ chút ít từ người chủ.

Lông ngắn: Những con mèo này đương nhiên là có khả năng tự chăm sóc bộ lông của mình hết sức tốt, và đòi hỏi rất ít trong cách chải chuốt lông. Tuy vậy, chải lông thường xuyên sẽ giúp giữ gìn da và bộ lông ở tình trạng tốt nhất, và nhiều con mèo cũng thích được săn sóc.

Sự tận tình của người chủ

Một quyết định nữa bạn nên làm ngay từ đầu liên quan đến việc bạn mong có sự tương tác với mèo con tương lai của bạn ở mức độ bao nhiêu thì vừa. Tất cả chúng ta đều thích ôm ấp và chơi đùa, nhưng điều này có thể trỏ thành sự bắt buộc hơn là vấn đề của sự lựa chọn, nếu bạn chọn phải một trong những giống mèo đòi hỏi nhiều sự quan tâm hơn, như con mèo Xiêm chẳng hạn. Nếu sở thích của bạn khớp với một con mèo hơi lặng lẽ, đồng thời bạn vui lông thực hiện công việc chải lông thường lệ một cách chu đáo, thì có lẽ bạn nên quyết định chọn một con mèo Ba Tư thanh nhã. Một con lông ngắn Mỹ hoặc Anh dường như cũng là chọn lựa của nhiều người – những con mèo phổ biến này có tính không phụ thuộc và tự lực, cho nên sẽ kết hợp được tính dễ nuôi dưỡng với sự bầu bạn cùng tình bạn với con mèo.