Húng chanh là gì

Húng chanh một loại ra thơm khá phổ biến trong cuộc sống thường ngày của chúng ta. Mặc dù rất quen thuộc nhưng không phải ai cũng nắm được đặc điểm, và các tác dụng tuyệt vời của chúng. Một số tác dụng của chúng trong dân gian như: chữa hôi miệng, chữa ho, chữa chảy máu cam… Hôm nay caythuocdangian.com sẽ cùng tìm hiểu loại cây này với bạn nhé.

Nội dung bài viết bao gồm:

Trong dân gian còn được gọi với tên gọi khác là cây rau tần, rau thơm lông, tần dày lá, dương tử tô, rau thơm lùn. Tên khoa học là Plectranthus amboinicus (đồng nghĩa: Coleus amboinicus). Tên nước ngoài: Country Borage (Anh), Indian Borage (Anh), Coliole aromatique (Pháp). Thuộc họ Hoa Môi (Lamiaceae).

Mô tả cây

Cây húng chanh là loại cây thân thảo, sống lâu năm, cao khoảng 20-50cm. Lá cây mọc đối, dày, giòn và mọng nước, có hình trái xoan, mép có răng cưa to, không nhọn. Mặt trên lá có lông đơn, mặt dưới có nhiều lông bài tiết hơn.Hoa mọc thành bông ở ngọn thân hoặc đầu cành, những vòng hoa dày đặc cách quãng và có màu tím đỏ.Quả nhỏ, màu nâu, chứa 1 hạt. Toàn cây có lông rất nhỏ và có mùi thơm giống cây chanh, vị chua.

Không chỉ là môt loại rau gia vị, lá và tinh dầu có trong húng chanh còn được dùng làm vị thuốc nam quý.

Phân bố và thu hái

Cây có nguồn gốc từ Đông Phi, Nam Phi (KwaZulu-Natal), phía bắc Kenya.

Cây húng chanh được trồng phổ biến ở các nước nhiệt đới, ở Việt Nam cũng được trồng khá phổ biến. Cây được trồng thành bụi hoặc làm cây trồng nền trong sân vườn, vườn cảnh. Rau húng pahst triển mạnh vào vụ Hè và vụ Thu, mùa hoa quả vào tháng 4, tháng 5.

Thu hái: húng chanh trồng hơn 1 tháng là có thể thu hoạch, có thể thu hái lá quanh năm, chủ yếu là dùng tươi nên khi cần mới hái. Hoặc cũng có thể hái lá bánh tẻ phơi hoặc sấy khô. Sau khi thu hoạch chỉ cần bón phâm tưới nước đầy đủ cây sẽ lại phát triển bình thường.

Thành phần hóa học

Các vitamin có trong húng chanh gồm vitamin A,C, omega 6. Hàm lượng acid ascorbic cao làm tăng khả năng miễn dịch của cơ thể, các carotenoid và vitamin A giúp cải thiện thị lực và hiện tượng thoái hóa điểm vàng.

Lá có chứa tinh dầu, chỉ có 0,05-0,12%, trong đó có 65,2% các hợp chất phenolic: thymol, carvacrol, eugenol, salicylate, chavicol và còn có một chất màu đỏ trong tinh dầu nữa là colein. Theo kết quả nghiên cứu hiện đại, tinh dầu húng chanh có tính kháng sinh, sát khuẩn gây ức chế các vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp.

Theo đông y, húng chanh có vị cay, tính ấm, mùi thơm, không độc. Do đó, có tác dụng tiêu đờm, phát tán phong hàn, sát khuẩn, chữa viêm họng, giải cảm, chauwx ho và chữa cảm cúm,….Tinh dầu húng chanh được chưng cất và kết hợp với các tinh dầu khác để làm thuốc chũa ho, trị cảm.

Tác dụng chữa bệnh và một số bài thuốc từ cây húng chanh

1. Chữa đau bụng

Cách dùng: Lấy 1-2 lá húng chanh non nhai với một ít muối, ngậm và nuốt dần.

2. Chảy máu cam

Cách dùng:Sắc lấy nước gồm 20g húng chanh, 15g lá trắc bá sao đen, 10g hoa hòe sao den, 15g cam thảo đất. Ngày 1 thang. Kết hợp với lá húng chanh tươi vò nát, đem nhét vào mũi bị chảy máu.

3. Chữa viêm họng, khản tiếng

4. Chữa hôi miệng

Cách dùng: dùng húng chanh khô sắc lấy nước, thường xuyên ngậm và súc miệng, làm 5-7 lần trong ngày.

5. Nổi mày đay

Cách dùng: lấy 1 vài lá húng chanh tươi nhai nuốt lấy nước, rồi dùng bã đắp hoặc xoa xát.

6. Bị ong đốt, rắn cắn, bò cạp

Cách dùng: giã nát 20g lá húng chanh tươi với chút muối rồi đắp lên vết cắn.

7. Chữa cảm lạnh, ho, đau đầu, miệng đắng

8. Cảm sốt, không ra mồ hôi

Cách làm: sắc lấy nước từ 20g húng chanh, 15g tía tô, 5g gừng tươi thái lát mỏng và 15g cam thảo đất. Ngày 1 thang, uống khi còn ấm để ra mồ hôi.

9. Chữa ho lâu ngày, lỵ ra máu

Cách làm: Lấy 20-40g lá húng chanh tươi rửa sạch thái nhỏ, trứng gà 1-2 quả, đập bỏ lòng trắng lấy lòng đỏ. Trộn chung cả 2, đem hấp cách thủy cho chín. Người lớn ăn 2 lần trong ngày, trẻ em tùy vào độ tuổi mà chia nhỏ lần ăn trong ngày.

10. Bị dị ứng da

Cách làm: cho 15g lá húng chanh khô cùng 2 bát nước, đun cho đến khi còn 1 bát, chia thành 3 lần uống trong ngày. Kết hợp lấy nắm lá húng chanh tươi giã nát, thêm muối xát hoặc đắp lên chỗ sưng.11. Viêm loét niêm mạc, lưỡi:Ngâm nước muối 12g lá húng chanh tươi và 20g rau mùi thơm, sau đó lấy nhai nuốt lấy nước.

12. Trị ho thông thường, ho có đờm

Cách làm: xay nhuyễn 15-17 lá húng chanh với 4-5 quả quất xanh, thêm chút đường phèn. Đem hấp cách thủy rồi uống, bã ngậm nuốt lấy nước.

13. Chữa viêm họng, viêm thanh quản

Cách làm: sắc lấy nước uống từ 20g lá húng chanh, 15g sài đất, 15g kim ngân hoa,12g cam thảo đất, 12g củ giẻ quạt. Ngày 1 thang.

14. Trị ho kéo dài, có đờm

Cách làm: thái nhỏ 15-16 lá húng chanh tươi, cho vào bát, đổ mật ong vào xâm xấp lá, trộn đều, đem hấp cách thủy. Ngày uống 2 lần khi còn ấm để đạt hiệu quả nhất.

15. Chữa hen suyễn

Cách làm: sắc lấy nước uống gồm 10g lá húng chanh và 10g lá tía tô. Khi uống nước này nên ăn kiêng các món ăn chiên, hải sản và nước lạnh.

Cây húng chanh còn có tác dụng lợi tiểu, lọc sạch độc tố trong cơ thể, giảm số lượng muối và chất béo dư thừa trong cơ thể, hỗ trợ chức năng hoạt động của thận và hệ thống bạch huyết được trơn chu.

Ngoài những tác dụng trên, ngửi lá húng chanh còn tác dụng an thần nhẹ, giảm căng thẳng, lo âu. Ở Ấn Độ người ta còn dùng lá húng chanh thái nhỏ ướp gia vị cho thịt lợn rừng, thịt gà, thịt cừu,…Họ còn dùng để chữa bệnh về đường tiết niệu, rỉ dịch âm đạo. Ở Trung Quốc, bằng cách nhai ngậm lá húng chanh tươi họ có thể chữa được các vết nứt ở góc của miệng, tưa miệng.

Đặt một cây húng chanh nhỏ trong nhà còn giúp đuổi muỗi phòng sốt xuất huyết cho gia đình bạn nữa.

Lưu ý khi dùng húng chanh

Lá và thân cây húng chanh có nhiều lông có thể gây kích ứng cho những người có làn da nhạy cảm.

Phụ nữ mang thai và cho con bú không được sử dụng lá húng chanh để chữa bệnh vì trong lá có nhiều thành phần hóa chất.

Đối với tất cả các bài thuốc trên, trước khi áp dụng chữa bệnh cần nhận được sự tư vấn và chẩn đoán của bác sĩ. Và do cơ địa mỗi người khác nhau nên hiệu quả đạt được ở mỗi người cũng sẽ khác nhau.