Bài 15. Cách mạng tháng Mười Nga và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 – 1921) – Lịch sử 8

Cách mạng tháng Mười Nga là một trong những cuộc cách mạng có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến công cuộc đấu tranh của các nước thuộc địa trên thế giới. Để hiểu rõ hơn về tính chất, cách thức của cách mạng tháng mười, chúng ta cùng nhau tìm hiểu về bài học ngày  hôm nay.

A. Lý thuyết

1.Tình hình nước Nga trước cách mạng

-Nước Nga là nước đế quốc quân chủ chuyên chế , đứng đầu là Nga hoàng .

-Năm 1914 : Nga hoàng đã đẩy nhan dân Nga vào một cuộc chiến tranh đế quốc , gây ra những hậu quả nghiêm

trọng cho đất nước .

=> Làm đời sống nhân dân khốn khổ , nổi dậy đấu tranh .

2/ Cách mạng tháng 2/1917

a. Diễn biến :

-23/2/1917 (8.3) Cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pêtơrôgrat , mở đầu cách mạng .

-25/2/1917 (10.3) Công nhân toàn thành phốtổng bãi công

-27/2/1917 (12.3) Từ tổng bãi công chuyển sang khởi nghĩa vũ trang.

b. Kết quả :

-Chế độ Nga hoàng bị lật đổ.

-Hai chính quyền mới song song tồn tại .

c. Tính chất :

-Là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản .

3. Cách mạng tháng Mười năm 1917

a. Tình hình nước Nga sau Cách mạng tháng Hai

Sau cách mạng tháng 2 , nước Nga tồn tại sonh song hai chính quyền

– Chính phủ lâm thời  tư sản và các xô viết

b. Chủ trương của Lênin và Đảng Bôn-sê-vích

Tiếp tục làm cách mạng, dùng bạo lực lật đổ Chính phủ lâm thời, xoá bỏ tình trạng hai chính quyền song song tồn tại.

c. Diễn biến của Cách mạng tháng Mười

– Đêm 24/10 (6-11) Lê Nin ra lệnh khởi nghĩa .

-Đêm 25-10(7-11) Cung điện mùa Đông bị chiếm -> khởi nghĩa thắng lợi ở Pê tơ rô rat .

-Đầu 1918 : Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng 10 Nga thắng lợi trong cả nước .

Kết quả :

-Lật đổ chính phủ lâm thời tư sản , đem chính quyền về tay nhân dân lao động ( công nhân và nông dân )

II / Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ thành quả cách mạng. Ýnghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 

1. Xây dựng chính quyền Xô Viết :

-Đọc , tìm hiểu thêm nội dung SGK .

2. Chống thù trong giặc ngoài :

– Đọc , tìm hiểu thêm nội dung SGK .

3. Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng 10 Nga

-Lần đầu tiên trong lịch sử, cách mạng đã đưa nhân dân lên nắm quyền , thành lập nhà nước xã hội chủ nghĩa trên một đất nước rộng lớn .

-Để lại nhiều bài học quý báu cho cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản và các dân tộc bị áp bức trên thế giới .

-Mở ra một thời kỳ mới trong lịch sử loài người : thời hiện đại .

Bài tập

Câu 1: Nêu những nét chính về tình hình nước Nga đầu thế kỉ XX

Trả lời:

Tình hình nước Nga trước cách mạng
Sau khi cuộc cách mạng dân chủ tư sản 1905 – 1907 thất bại, nước Nga vẫn là một đế quốc quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng Ni-cô-lai II. Năm 1914, Nga hoàng đã đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước : kinh tế suy sụp; quân đội thiếu vũ khí và lương thực, liên tiếp thua trận, mất đất… Mọi nỗi khổ (đè nặng lên các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân, công nhân Nga và hơn 100 dán tộc trong đế quốc Nga. Phong trào phản đối chiến tranh, đòi lật đổ chế độ Nga hoàng lan rộng khắp nơi. Chính phủ Nga hoàng ngày càng trở nên bất lực, không còn khả năng tiếp tục thống trị được nữa.

Câu 2: Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai 1917 đã làm được những việc gì ?

Trả lời:

– Cuộc khởi nghĩa tháng lợi, chế độ quân chủ chuyên chế của Nga hoàng bị lật đổ.

– Tình hình chính trị đặc biệt diễn ra ở Nga : hai chính quyền song song tồn tại – Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và các xô viết đại biểu Công nhân, nông dân và binh lính.

Câu 3: Trình bày những diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Pê-tơ-rô-grat

Trả lời:

Đầu tháng 10, không khí cách mạng bao trùm khắp nước Nga. Ngày 7-10 (20-10), Lê-nin bí mật rời Phần Lan về Pê-ta-rô-grát, trục nếp chỉ đạo công việc chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền. Những đội cận vệ đỏ được thành lập. Kế hoạch khởi nghĩa được vạch ra cụ thể, chu đáo và được quyết định hết sức nhanh chóng.
Đêm 24 – 10 (6 – 11), Lê-nin đến điện Xmô-nưi trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa. Ngay đêm đó, quân khởi nghĩa đã chiếm được toàn bộ Pê-tơ-rô-grát và bao vây Cung điện Mùa Đông, nơi ẩn náu cuối cùng của Chính phủ tư sản Đêm 25 – 10 (7 -11), Cung điện Mùa Đông bị chiếm, các bộ trưởng của Chính phủ bị bắt, Chính phủ lâm thời tư sản sụp đổ hoàn toàn.

Câu 4: “Sắc lệnh hòa bình và “sắc lệnh ruộng đất” đem lại những quyền lợi gì cho quần chúng nhân dân ?

Trả lời:

“Sắc lệnh hòa bình và “sắc lệnh ruộng đất” đem lại những quyền lợi tự do, bình đẳng mà không có sự áp bức, bóc lột ; nông dân có ruộng để cày cấy,…

Câu 5: Vì sao nhân dân Xô – Viết bảo vệ được thành quả của cuộc cách mạng tháng Mười ?

Trả lời:

Học sinh tự trả lời

Những chuyên mục hay của Lịch sử lớp 8:

• Giải bài tập Sách giáo khoa môn Lịch sử lớp 8
• Câu hỏi ôn tập môn Lịch sử lớp 8
• Đề thi – Đáp án môn Lịch sử lớp 8
• Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 8

Bài học trên đã trình bày về hoàn cảnh lịch sử nước Nga đầu thế kỉ XX, diễn biến của cuộc cách mạng tháng Mười Nga. Với hệ thống kiến thức này, chúng tôi hi vọng có thể cung cấp cho các bạn những kiến thức bổ ích nhất