Trồng hoa lan nở hoa vào dịp tết

Lan một lá

Cây lan một lá thuộc họ Loa kèn, xuất xứ ở Nam Phi, hiện được trồng ở nhiều nước. Rễ mọc bò lan, có đốt và vẩy, lá đơn, xanh sẫm, dài 70cm, cứng, gốc hẹp, hình thành cuống dài dạng rãnh. Hoa dạng chuông, màu nâu tím, quả cầu mỗi quả một hạt.

Lan một lá ưa bóng, dễ trồng, lá thẳng, rộng, xanh có thể trổng ngoài vườn, trồng chậu hoặc đưa vào phòng họp, phòng triển lãm, cửa hàng để trang trí.

Mùa xuân kết hợp việc thay chậu với cắt cây cùng rễ có 3 – 5 chồi lá, cắt bớt một phần rễ già, hái lá khô rồi trồng vào chậu, mỗi chậu 1 cây. Sau nửa năm sẽ có chậu lan một lá đẹp. Cây lan một lá yêu cầu đất tơi xốp nhiều dinh dưỡng, ưa bóng, nếu để ngoài nắng lá cây bị vàng. Cho nên cần phải che bóng hoặc để trong nhà bên cửa sổ hoặc hành lang. Mùa hè nên giữ nhiệt độ 15 – 20°C, nhiệt độ không khí khô lá sẽ bị khô cằn, vì vậy cần phải tưới ẩm đất và mặt lá. Mỗi tháng tưới 1 lần phân N, K, chú ý thông thoáng gió. Cây lan một lá thường bị rệp sáp gây hại, nên dùng thuốc Rogor 0,1% để phòng trừ.

Lan bướm

Còn có tên khác là lan đuôi diệc, , xuất xứ ở các nước nhiệt đới Đông Á, hiện phân bố ở Philippin, Malaysia, Thái Lan, là loài cây thân cỏ thường xanh, phụ sinh, thân ngắn lá to dày; rễ trắng hoặc xanh nhạt, cuống dài nhiều đốt, mỗi cành có 7 – 12 bông, nhiều nhất là 70 bông. Trong nhiều loài hoa lan, hoa màu đỏ tím là quý nhất; cuống dài nhiều hoa, hoa nở 3 mùa xuân, hè, thu. Ngoài ra có hoa đốm đỏ trắng, tuyến đỏ trắng, tuyến hồng, đài hoa có 2 vòng, vòng ngoài có 3 cánh, vòng trong 3 cánh, hình trứng tròn ngược. Hoa nở mỗi lần kéo dài 7 – 10 ngày, một số loài kéo dài 20 ngày. Số giống ban đầu của lan bướm đã có khoảng 70 loài, thông qua lai tạo đã có đến 530 loài. Đài Loan là trung tâm cải tạo giống loài lan bướm này.

Do cuống hoa có khả năng tái sinh, khi cắt hoa nên cắt dưới cuống hoa cách rễ 2 – 3 đốt, để cho thân hoa ra hoa lần nữa. Lan hồ điệp tựa con bướm, màu hoa đẹp, khi nở giống như đàn bướm bay trong lùm cây xanh, nên còn có tên gọi là “Dương lan hoàng hậu”. Lan ưa ẩm nhiều, thông thoáng gió, ưa bóng, không chịu rét. Nhiệt độ thích hợp là 15 – 30ºC, độ ẩm tương đối 70%, là loại hoa ưa cường độ ánh sáng lớn cả ngày chiếu sáng 40%.

Nhân giống hoa lan này có 4 cách: gieo hạt, cắt cành, tách cây và nuôi cấy mô. Một số loài hoa lan có chồi nách có thể làm cây con trồng, sau khi mọc rễ dài cũng có thể cắt nuôi thành cây mới.

Thông thường người ta trồng lan lên tấm xốp hoặc tấm xơ dừa và trồng chậu.

Lấy tấm xốp dài 30cm rộng 20cm, chọn cây có 4 – 5 lá nhiều rễ lấy rong rêu bao bọc thân và rễ, sau đó dùng dây nilông buộc lại hoặc dùng đinh móc đóng cố định, tránh gây vết thương rễ. Rong phải ẩm, tránh buộc rong rồi mới tưới nước.

Có thể chọn chậu nung có lỗ, rong, mùn xốp, hạt than, gạch, vỏ cây làm nguyên liệu trồng. Trước khi trồng cần khử trùng chậu và vật liệu trồng, lấy một ít rong bao quanh thân rễ, không nên vùi kín làm ảnh hưởng đến hô hấp và sinh trưởng. Lan bướm trồng chậu mỗi năm phải thay vật liệu mới, sau khi lan ra hoa hoặc ra cuống hoa tiến hành thay chậu, khi thay chậu phải đập vỡ chậu và luôn luôn bảo toàn bộ rễ, vì rễ bị đứt không mọc lại được.

Trồng lan bướm phải chú ý nhiệt độ và độ ẩm, sau đó là ánh sáng, gió, bón phân.

Nhiệt độ thích hợp nhất là ban ngày 25 – 28°C, ban đêm 18 – 20°C, nhiệt độ cao hơn 35°C và thấp hơn 10°C lan đều ngừng sinh trưởng, những vùng Á nhiệt đới mùa đông nhiệt độ xuống đột ngột, cần chú ý phòng rét cho lan.

Độ ẩm không khí phải lớn, vật liệu trồng chậu không nên quá ẩm. Cây vừa trổng và thay chậu khả năng hút nước kém, tưới ít nước; mùa mưa phùn độ ẩm không khí lớn nên tưới ít nước. Mùa hè phải tưới đủ nước, sáng sớm và chiều tối tưới 1 lần; mùa thu số lần tưới nhiều hơn, lượng nước ít nên dùng bình phun nước để phun giữ độ ẩm. Mùa đông ánh sáng yếu, 10 ngày hoặc nửa tháng không tưới nước cũng không ảnh hưởng đến sinh trưởng, vật liệu chỉ để hơi ẩm là được. Trong kỳ mọc chồi hoa vì cần nhiều nước nên tăng cường tưới.

Trong kỳ cây con đẻ khi ra hoa cần tăng dần độ chiếu sáng. Mùa hè để đề phòng cháy lá, nên che bóng 70%; mùa thu, đông và xuân ánh sáng phải đủ mới có lợi cho sự ra hoa.

Lan bướm yêu cầu môi trường sinh trường phải thông thoáng. Lều lớn trồng phong lan phải có ống thông gió, trong lều phải quạt, ngoài việc ngăn ngừa lạnh mùa đông, hàng ngày phải thông gió thay đổi không khí.

Lan bướm có khả năng chịu phân rất kém, tuyệt đối tránh bón phân tươi, phân đặc chỉ bón vào mùa sinh trưởng, có thể mỗi tuần phun 1 lần dung dịch (NH₄)₂S0₄, hoặc KH₂P0₄ 0,1% vào lá, chú ý không phun vào đọt cuống hoa, cuống lá. Mùa đông do phân hoá chồi hoa nhiều có thể phun phân K 0,05% để đề phòng ít hoa hoặc không ra hoa. Khi ra nụ có thể bón phân để tránh nụ hoa khô.

Lan vũ nữ

Xuất xứ ở Brazin, Pêru, Mêhicô, cây cao 20 – 90cm, lá hình kiếm, màu xanh nhạt, lá mỏng, 2 – 3 lá mọc một củ giả hình trứng, lá mọc lệch thành hình quạt, gốc có rễ khi sinh màu trắng, cây mọc khoẻ rễ trắng càng nhiều. Thân hoa mọc từ gốc vẩy giả, hoa mọc trên nhánh của thân, màu đỏ, hung nâu, hổng, vàng, xanh hoặc trắng. Mỗi cây 1 năm mọc 2 lần hoa, hoa dài 30 –  40cm. Gốc tràng của nhiều hoa lan vũ nữ có một đai lưng lồi lên, trên có đốm nhỏ. Lan vũ nữ

Lan vũ nữ có 2 loại: hoa to và hoa nhỏ. Lan vũ nữ là một trong 3 loài hoa được thế giới công nhận đẹp, trở thành loài hoa quan trọng để cắm nghệ thuật. Mỗi cành hoa phải có 1/3 số bông hoa nở mới được hái và thường có hơn 100 hoa trên 1 cành, Lan vũ nữ có tính thích ứng mạnh. Ưa ấm, ẩm, khá chịu rét, tránh quá ẩm, ưa ánh sáng đầy đủ, tránh nắng; yêu cầu môi trường thông thoáng gió.

Ngoài phương pháp nuôi cấy mô nuôi được một lượng lớn cây con, nhân giống bằng tách cây là có hiệu quả nhất. Vào mùa xuân chọn một cây già và 1 chồi non, cắt cùng với rễ trắng, tách ra trồng vào chậu. Cây con trồng sau 1 năm sẽ có hoa nở.

Phần lớn cây lan vũ nữ được trồng chậu. Bộ rễ khí sinh, yêu cầu xung quanh cây phải thông thoáng, cho nên cần chọn loại chậu sành nông, nhiều lỗ dung tích nhỏ. Đáy chậu cần thêm một ít gạch vụn hoặc đá phong hoá, than gỗ vụn, xơ dừa, để thuận lợi cho việc giữ ẩm thấm nước, sau khi trồng phủ lên một lớp rơm ướt.

Khi trồng 4 – 6 tuần phải chuyển chậu vào nơi ánh sáng tán xạ, tưới ít nước, để đất hơi ẩm. Cây mọc lên cần chú ý giải nhiệt độ trong khoảng 20°C; mùa đông phải giữ được trên 5°C; ngày mùa đông ngắn nên phải chiếu sáng bù, mùa hè phải che bóng 50 – 60%. Mưa phùn nên tưới ít nước để đề phòng úng nước, thối củ; mùa hè, cây bước vào thời kỳ sinh trưởng, buổi sáng mỗi ngày phải tưới 1 lần; mùa đông cây ngủ nghỉ nên tưới ít nước, thường 3 4 ngày 1 lần. Khả năng hút phân của cây khá tốt, thông thường phun phân tổng hợp pha loãng 500 lần, mỗi tháng 2 lần, cách 10 ngày tưới dung dịch KH₂PO₄ pha loãng 1000 lần. Không nên bón phân đặc, càng không nên bón nước giải, phân người và phân gia súc.

Lan hoa tím

Tên gọi khác là thảo quê. Xuất xứ từ Địa Trung Hải. Lan hoa tím

Lan hoa tím thuộc loài cây cỏ sống 2 năm hoặc nhiều năm, cây cao 30 – 60cm, cây có lông hình sao màu xám, thân thẳng, gốc có lõi gốc. Lá mọc lệch, hình bầu dục dài. Hoa mọc thành chùm ở đỉnh, cuống hoa to, có 4 tràng, 4 đài dạng chữ thập, hoa màu tím nhạt hoặc đỏ thẫm. Kỳ ra hoa vào tháng 4 – 5.

Nhân giống bằng phương pháp gieo hạt. Khi để lại cây giống cần chú ý cách ly không để lai giữa các loài ảnh hưởng đến chất lượng hạt. Lan hoa tím ưa ẩm, mát, thoáng gió, mùa hè sợ nóng, yêu cầu đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước. Mùa mưa phùn dễ gặp sâu bệnh hại.

Gieo hạt vào tháng 9 – 10, luống gieo trước hết phải tưới đủ nước, gieo xong không tưới nước vào hạt. Sau 2 tuần hạt nảy mầm, cây ra lá thật cần đưa cây đi trồng. Cây lan hoa tím có rễ cọc phát triển, rễ phụ ít, nên di chuyển sớm dễ bị hỏng rễ.

Đất trồng phải là đất giàu mùn, độ dày tầng đất lớn, độ chua pH 6 – 7. Bón đủ phân N, P, K theo tỷ lệ 2:1, 5:2, cự ly hàng trồng thông thường là 15 x 15cm hoặc 20 x 20cm; không nên trồng quá dày, sau khi trồng cần tưới nước. Ánh sáng phải đầy đủ trong toàn bộ quá trình sinh trưởng phát triển. Mùa đông hoa cần ấm, mùa hè cần mát, nhiệt độ luôn luôn phải ở 10 – 25 độ C, khi phân hoá chồi hoa, đòi hỏi nhiệt độ thấp, sau đó lại cần ngày chiếu sáng dài để nở hoa. Sau khi trồng cần phải tưới nước thường xuyên, tuỳ theo màu lá mà bón phân. Từ tháng 1 trở đi đến khi ra hoa lượng phân phải tăng dần, lượng phân K là chính.

Căng lưới khi cây cao 60cm để đề phòng cây đổ khi đã có cành hoa, căng lưới giữ cây và nâng dần theo chiều cao cây. Các bệnh thối cổ rễ, ngài cải, sâu đục cây thường xuyên xuất hiện cần chú ý phun thuốc phòng trừ 7 – 10 ngày 1 lần.

Lan càng cua

Lan càng cua thuộc họ , cây thân cỏ sống nhiều năm xuất xứ ở các nước rừng mưa nhiệt đới Nam Mỹ, ưa râm mát, độ ẩm cao, không chịu rét, nhiệt độ thích hợp là 25°C. Mùa đông nhiệt độ 10 – 12°C, không nên thấp hơn 5°C. Lan càng cua có củ mọc chùm, hoa mọc đơn ở đỉnh, tràng hoa uốn ra ngoài, có màu hồng, đỏ sẫm, đỏ tím, hoa đẹp. Kỳ hoa nở từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau. Cây lan càng cua thích hợp trồng chậu, che bóng, ưa đất giàu dinh dưỡng, tơi xốp, thoát nước và hơi chua. Đáy chậu nên bỏ phân hoai, phân gà để bón lót. Cây thuộc loại ngắn ngày, sợ ngập nước, bình thường tưới một ít phân loãng. Trước khi ra hoa tăng ít phân P. Mùa hè, sau khi hoa nở, cây bước vào thời kỳ ngủ nghỉ phải khống chế lượng nước tưới. Lan càng cua không chịu được rét nên mùa đông phải đưa vào phòng nuôi. Lan càng cua

Nhân giống cây lan càng cua không khó, có thể giâm thân hoặc ghép. Giâm thân vào 3 mùa xuân, hè và thu. Mùa thu giâm thân tốt hơn. Khi giâm có thể cắt mấy đốt thân, hong khô 1 – 2 ngày, cắm vào đất cát tơi xốp rồi tưới một ít nước. Về sau cách 3 – 5 ngày tưới 1 lần, không để đọng nước, sau 1 tháng là ra rễ, nảy chồi mới. Nhân giống bằng thân, cây không đẹp lắm, hoa không nhiều. Ghép cây lan càng cua được tiến hành vào 2 mùa xuân và thu. Gốc ghép thường được chọn là cây xương rồng, khử trùng dao và cắt ngang thân cây rồi cắt thành hình chữ V, sau đó chọn cành không non, không già có 2 – 3 đốt của cây lan càng cua. Thân cành ghép phải dẹt hai bên, bóc vỏ, cát một nhát hai bên rồi cắm vào gốc ghép, sâu khoảng 2 – 3cm. Sau đó dùng sợi tấm nilông buộc chặt, để vào nơi mát, tránh mưa. Không nên tưới nhiều, không tưới vào vết ghép, sau nửa tháng là sống. Ghép cây lan càng cua sẽ có những loài hoa đẹp, sinh trưởng nhanh, hoa nhiều, thường nở hoa trong năm.

Lan càng cua đòi hỏi thời gian chiếu sáng ngắn, sợ nóng của ánh nắng trực xạ nên cần phải che bóng, thông gió, phun nước vào thân sẽ tránh được vàng cây. Khi có nhện đỏ phá hoại cũng làm cho cây vàng. Rụng nụ hoa và rụng hoa là do thiếu dinh dưỡng, gió rét và đất quá ẩm cho nên cần chú ý tưới nước và bón phân, mùa đông cần mang vào phòng để tránh rét. Theo kinh nghiệm khi lan càng cua nhiều hoa, trước khi hoa nở 40 – 70 ngày, mỗi ngày phải để trong buồng tối 12 giờ.