Tìm hiểu về loài cây Tuế: Cycas

Tuế bao gồm các loài Thiên tuế, Vạn tuế, Sơn tuế, v.v… Là cây gỗ thường xanh, có thân hình và lá đẹp, thân hình trụ to, không có cành, lá xanh bóng và phát quang, là loại quý.

Vạn tuế: Cycas revoluta

Họ Thiên tuế: Cycadaceae

Nguyên sản ở các vùng nhiệt đới ẩm Nam Trung Quốc, Đông Dương, Ấn Độ và Nhật Bản; hiện nay được gây trồng rộng rãi.

Cây có tuổi thọ rất dài (thiên tuế, vạn tuế); ở tỉnh Phúc Kiến (Trung Quốc) có cây Vạn tuế cổ thụ tương truyền từ đời Tống.

Cây có thân hình trụ cao 2-3m, ít khi chia nhánh. Lá mọc thành vòng dày đậc ở đỉnh thân, lá to, dài đến 1-2 m, hình lông chim, phiến lá nhẵn bóng, màu xanh đậm, cứng, nhọn, mép lá hơi gấp lại.

Những năm gần đây ở Châu Âu đã dùng lá non của Vạn tuế gia công thành lá khô có màu sắc tươi đẹp dùng để cắm hoa rất được ưa chuộng.

Vạn tuế phân cây đực, cây cái riêng rẽ, lá của cây cái dài và to hơn lá cây đực, thỉnh thoảng có ra hoa kết quả, song nhân giống Vạn tuế chủ yếu vẫn là nhân goống vô tính.

Cây cần đất tơi xốp, nhiều mùn, trồng nơi đủ ánh sáng lá sẽ xanh đậm. Cần bón phân hữu cơ, có thể cho thêm ít sunphát sắt càng tốt, lá càng xanh đậm. Thường nhân giống bàng tách chổi, ở nước ngoài, người ta cũng đã nhân giống bằng hom thân, chẻ thân chính thành phiến 10-15 cm, vùi vào đất hoặc vào chậu cát, giữ ẩm thường xuyên rồi lên chồi cây mới.

Vạn tuế thường bị rệp sáp ăn hại. Những nơi ẩm độ cao, ít thoáng gió, thiếu nắng thường hay bị rệp sáp bám ăn hại, có thể phồng trừ bằng các thuốc diệt sâu như Sherpa, Suprathion, v.v… Cây vạn tuế

Thiên tuế: Cycas sp

Là cây lá thưa hơn, mềm hơn vạn tuế, màu lá xanh nhạt hơn.

Vạn tuế nam (Sâm tuế, Sơn tuế): Cycas micholitzii

Cây mọc rải rác trong rừng ẩm Việt Nam, thân rất ngắn, hình cầu, trên thân đó lại mọc các u nhỏ, trên các u đó là các túm lá. Loại này lá ngắn, mềm, màu xanh vàng. Loại này rất dễ sống, khả năng nảy chồi rất cao; các túm lá có thế bị khô chết, nhưng đem vùi vào cát, giữ ẩm tốt thì lại mọc lên các túm lá khác, cây vẫn sinh trưởng tốt.

Vạn tuế còn là cây có thể dùng làm thuốc, tất cả các bộ phận như lá, rễ, hoa, hạt; bốn mùa có thể thu hoạch rễ, lá.

Theo tài liệu nước ngoài lá Vạn tuế có tác dụng cầm máu, giải độc giảm đau; hoa có tác dụng giảm đau; rễ bổ bối, chống bướu; hạt bình gan, giám huyết áp, ích khí.