Nước ta buổi đầu độc lập

1. Ngô Quyền dựng nền độc lập
Câu hỏi: Ngô Quyền xây dựng nền độc lộp trong hoàn cảnh như thế nào?
 
Ngô Quyền xây dựng nền độc lập sau chiến thắng Bạch Đằng năm 938, đất nước sạch bóng quân thù, nền độc lập của Tổ quốc được khẳng định.
 
Câu hỏi: Sau chiến thắng Bạch Đằng năm 938, việc làm nào của Ngô Quyền chứng tỏ ông quyết tâm xây dựng nền độc lập, tự chủ?
 
- Ông xưng vương, đóng đô ở cổ Loa.
- Ông bỏ chức tiết độ sứ, lập triều đình theo chế độ quân chủ.
- Tự quyết định mọi công việc chính trị, quân sự, ngoại giao.
 
Câu hỏi: Sau khi lên ngôi vua, Ngô Quyền đã tổ chức bộ máy nhà nước như thế nào? Dựa vào SGK, em hãy vẽ sơ đồ tổ chức nhà nước thời Ngô Quyền và rút ra nhận xét.
 
- Ngô Quyền đã tổ chức bộ máy nhà nước:
+ Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc chính trị, ngoại giao, quân sự.
+ Đặt ra các chức quan văn, quan võ.
+ Ở địa phương có các thứ sử.
- Sơ đồ tổ chức nhà nước thời Ngô Quyền:
   
- Nhận xét: Tổ chức bộ máy nhà nước còn đơn giản nhưng được thống nhất từ Trung ương đến địa phương.
+ Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc (chính trị, ngoại giao, quân sự).
+ Dưới vua có các quan văn, quan võ.
+ Ở địa phương, các tướng lĩnh có công được vua cử đi cai quản các châu quan trọng gọi là thứ sử.
 
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô
Câu hỏi: Sau khi Ngô Quyền mất, tình hình đất nước như thế nào?
 
- Sau khi Ngô Quyền mất, hai con Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn còn trẻ, lợi dụng tình hình này, Dương Tam Kha không vì nghĩa lớn, mưu lợi riêng đã chiếm ngôi, Ngô Xương Ngập bỏ trốn.
- Các phe phái nổi lên khắp nơi, đất nước lâm vào tình trạng không ổn định.
 
Câu hỏi: Vì sao xảy ra “Loạn 12 sứ quân”? Kể tên một số sứ quân mà sau này Đinh Bộ Lĩnh liên kết.
 
- Năm 965, Ngô Xương Văn chết, triều đình rơi vào tình trạng hỗn loạn:
+ Cuộc tranh chấp giữa các thế lực cát cứ, thổ hào ở địa phương tiếp diễn trở lại.
+ Bộ máy nhà nước không còn thống nhất từ trung ương đến địa phương.
 
- Một số sứ quân mà sau này Đinh Bộ Lĩnh liên kết:
+ Trần Lãm giữ Bố Hải Khẩu (thành phố Thái Bình ngày nay).
+ Phạm Bạch Hổ giữ Đằng Châu (Kim Động - Hưng Yên ngày nay).
 
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước
Câu hỏi: Loạn 12 sứ quân “ đã dua đến hậu quả gì?
 
- “Loạn 12 sứ quân” đã đẩy đất nước rơi vào tình trạng chia cắt, hỗn loạn, do 12 tướng lĩnh chiếm cứ các vùng địa phương, đánh lẫn nhau.
- Trước tình hình đó, nhà Tống lại âm mưu xâm lược nước ta. Nguy cơ ngoại xâm đe doạ độc lập chủ quyền của Tổ quốc.
 
Câu hỏi: Trước tình hình khó khăn của đất nước và nguy cơ ngoại xâm đe doạ, một yêu cầu mới được đặt ra, đó là gì?
 
Giai câp thống trị trong nước phải chấm dứt tình trạng cát cứ hỗn loạn, nhanh chóng thống nhất lực lượng để đối phó với ngoại xâm và đó cũng là nguyện vọng thiết tha của các tầng lớp nhân dân ta thời bấy giờ.
 
Câu hỏi: Em hãy tóm tắt vài nét về Đinh Bộ Lĩnh.
 
Đinh Bộ Lĩnh người quê Hoa Lư (Ninh Bình). Cha là Đinh Công Trứ, thứ sử Châu Hoan thời Ngô. Thuở nhỏ, ông cùng với trẻ chăn trâu trong làng chơi trận giả, lấy bông lau làm cờ. Lớn lên giữa lúc loạn li, Đinh Bộ Lĩnh đã tụ tập trai làng luyện võ. Khi nhà Ngô sụp đổ, Đinh Bộ Lĩnh nắm giữ binh quyền, đem quân đánh các sứ quân. Đến cuối năm 967, các sứ quân bị dẹp, đất nước bình yên.
 
Câu hỏi: Tại sao Đinh Bộ Lĩnh thống nhất được đất nước?
 
Đinh Bộ Lĩnh thống nhất được đất nước, bởi vì:
+ Ông được nhân dân ủng hộ, giúp đỡ.
+ Ông là người có tài.
+ Ông biết cách liên kết hoặc chiêu dụ một số sứ quân như sứ quân Trần Lãm, sứ quân Phạm Bạch Hổ.
 
Câu hỏi: Em hãy trình hày công lao của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta trong buổi đầu độc lập.
 
- Ngô Quyền là người có công chấm dứt thời kì Bắc thuộc kéo dài hơn 10 thế kỉ, đặt nền móng xây dựng chính quyền độc lập và khẳng định chủ quyền của dân tộc.
- Đinh Bộ Lĩnh là người có công chấm dứt tình trạng cát cứ “Loạn 12 sứ quân” đưa dất nước trở lại bình yên, thống nhất.