Nhóm lan oncidium

Oncidium trước đây là một giống lớn với nhiều loài có họ hàng gần, nhưng nay đã được đưa ra để phân loại lại, và kết quả là nhiều cây oncidium đã được phân lớp lại. Chúng vẫn gần với nhóm Oncidium ban đầu và vì vậy được gọi chung là nhóm Oncidium.

Các thành viên của nhóm này phân bố rộng khắp Nam Mỹ. Chúng có mặt từ miền biển cho đến những khu rừng mưa trên dãy Andes, xuyên suốt Trung Mỹ và ra tận phía bắc Mexico và trên các vùng đảo của Tây Ấn Độ. Vì chúng có cả những loài mọc ở miền cao lẫn miền thấp, nên chúng có thể được trồng hầu như ở khắp mọi nơi trên thế giới.

Cách mọc của chúng cũng khác nhau rất nhiều, từ giả hành to khỏe mọc trên thân rễ bò lên những thân cây trong rừng mưa nhiệt đới, cho đến những cây nhỏ nhắn, thanh mảnh chỉ mọc trên cành lá mảnh khảnh. Những cây nhỏ nhắn được gọi là phong lan cành con. Chính vì bản chất này mà chúng khó sống lâu và dễ bị rớt khỏi cành cây khi có gió mạnh. Chúng nhanh chóng sinh sôi từ hạt giống để đảm bảo sự sinh tồn của loài.

Những loài nhỏ này thuộc về một nhóm được gọi là ‘oncidium mọc cưỡi’ và được trồng tốt nhất trên những khúc vỏ cây hoặc những chậu đất nung rất nhỏ, phát triển mạnh trong độ ẩm cao và nhiều ánh sáng.

Một số loài oncidium ưa lạnh có xuất xứ từ Mexico, như Oncidium tigrium và O.incurvum, rất dễ lai với các loài Odontoglossum ở Nam Mỹ, tạo ra những cây lan odontocidium rất đẹp với những chùm hoa dài rực rỡ. Vì tính đa dạng của giống Oncidium nên người ta không thể lai giữa tất cả các loài khác nhau của nó.

Oticidium Boissiense

Đây chỉ là một trong số nhiều loài oncidium vàng nổi tiếng và dễ trồng. Loài lai lòe loẹt này sẽ cho phát hoa cao, phân nhánh, dài đến 60 cm hoặc hơn, và đậu cả trăm bông hoa. Loại Oncidium này rất đa dạng, và thường sẽ mọc tốt trong cả điều kiện nóng lẫn lạnh và quanh năm nhiều nắng, nhưng tránh ánh nắng trực tiếp.

Oncidium cheirophomm

Có xuất xứ từ Colombia, loài lan lùn này rất lý tưởng để đặt trong góc nhà mát mẻ. Nó chẳng bao giờ cao hơn 8 cm, và những bông hoa nhỏ xíu của nó chỉ to 1 cm bề ngang. Chúng nở trên phát hoa hình vòng cung, phân nhánh; một giả hành có thể mọc ra nhiều phát hoa. Hoa có màu vàng rất tươi và không hề có hoa văn gì tương phản. Những bông hoa nhỏ xíu này cũng có hương thơm rất nồng nàn. Chúng ra hoa chủ yếu vào mùa thu, khi giả hành của mùa đó hoàn thành.

Oncidium maculatum

Cây này có dáng khỏe mạnh. Giả hành có chóp hơi nhọn và phát hoa mọc ra vào mùa thu và đông. Cành hoa duyên dáng có thể là hình vòng cung hoặc phân nhánh (ở cây trưởng thành), với nhiều hoa nở dọc theo chiều dài cành. Hoa có chiều ngang khoảng 3cm trên phát hoa cao đến 50cm. Cánh hoa màu xanh đốm nâu, và cánh môi hẹp màu kem nhạt. Loài này rất thơm, dễ trồng, và ra hoa nhiều khi được trồng trong điều kiện lạnh và trong mùa hè có nắng lẫn bóng râm.

Oncidium ornithorhynchum

Nếu không gian nhà kính bạn hạn hẹp hoặc bạn trồng hoa trên bậu cửa sổ mát mẻ thì loài này rất thích hợp. Không giống các loài oncidium khác, loài này có màu hồng. Nó cũng rất rực rỡ, trổ nhiều phát hoa thanh mảnh một lúc, thường là trong mùa thu. Những bông hoa màu hồng quyến rũ cũng có hương thơm rất dịu dàng. Đây là loài hoa lý tưởng cho người mới vào nghề: dễ trồng, dễ chăm sóc, và ra hoa rất nhiều. Những cây này trưởng thành rất mạnh và mỗi giả hành mọc ra nhiều phát hoa.

Oncidium tigrinum thứ unguiculatum

Nhiều loài Oncidium có màu vàng, và đây là loài điển hình cho kiểu này. Những bông hoa rực rỡ của nó nở trên phát hoa cao, thẳng đứng, và những cánh hoa màu sôcôla có đốm, tương phản mạnh mẽ với cánh môi rộng màu vàng. Loài này không được trồng nhiều, và người trồng nghiệp dư có thể dễ dàng chăm nó trong nhà trồng lan lạnh. Nó thường được sử dụng để tạo ra các loài lai Oncidium nhằm làm cho màu vàng kim trên các loài lai càng đẹp hơn.

Oncidium Sharry Baby ‘Sweet Fragrance’

Đây là một trong những loài lan Oncidium nổi tiếng nhất. O.ornithorhynchum đã được sử dụng để lai tạo nên loài lan tuyệt đẹp này, và nó để lại trên loài này mùi hương sôcôla nồng nàn cùng màu đỏ thẫm. Những phát hoa cao, phân nhánh sẽ mất vài tuần mới đạt được chiều cao tối đa, và khi ấy vô số bông hoa sẽ nở ra và tươi lâu suốt nhiều tuần, nhất là nếu cây được đặt nơi mát mẻ.

Trong mùa tăng trưởng, loài lan này chịu được cả nhiệt độ mát và hơi ấm, và trong những tháng mùa đông, nhiệt độ tối thiểu phải là 10 – 12°C. Nó cũng cần nhiều ánh sáng để thúc đẩy cây ra hoa trong năm tới. Nó dễ bị đốm lá và bị cháy ở đầu lá.