Gieo tinh nhân tạo cho hàu

Bài viết mô tả phương pháp gieo tinh nhân tạo; cách kiểm tra, đánh giá chất lượng trứng và tinh hàu và cách thực hiện được thao tác gieo tinh nhân tạo.

Chuẩn bị dụng cụ, môi trường chứa sản phẩm sinh dục

Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ

Xô nhựa; Cốc thủy tinh; Pipet; Kính hiển vi; Kéo; Bơm kim tiêm; EDTA; Găng tay y tế Xô nhựa và Cốc đong thủy tinh Pipet bằng nhựa và Kéo Bơm kim tiêm và Găng tay y tế

Chuẩn bị môi trường chứa sản phẩm sinh dục

Trong kỹ thuật sinh sản nhân tạo hàu Thái Bình Dương bằng phương pháp gieo tinh, cần phải chuẩn bị môi trường thụ tinh cho sản phẩm sinh dục.

– Môi trường chứa sản phẩm sinh dục hàu Thái Bình Dương sau khi gieo tinh là môi trường nước biển cần đảm bảo một số yếu tố sau:

+ Nước biển lọc sạch

+ Độ mặn: 28 – 30‰.

+ Nhiệt độ: 25 – 28ºC.

+ pH: 7.5 – 8.5.

+ EDTA: 5 – 10ppm Hệ thống lọc nước

Tách vỏ lấy tuyến sinh dục

Tách vỏ

* Thao tác tách vỏ hàu bố mẹ:

– Bắt hàu bố mẹ

– Dùng kéo cắt phần mép vỏ của hàu bố mẹ

– Sau đó, dùng dao lách vào phần mép vỏ vừa cắt. Tiến hành cắt cơ khép vỏ của hàu.

– Dùng tay mở vỏ hàu tách hai vỏ ra bên ngoài

Lấy tuyến sinh dục

– Rửa hàu bố mẹ bằng nước sạch

– Để riêng hàu đực/cái

– Xác định tỷ lệ đực/cái Tuyến sinh dục hàu bố mẹ

Phân biệt tuyến sinh dục đực, cái

Vào mùa vụ sinh sản tuyến sinh dục của hàu rất phát triển, tuy nhiên việc phân biệt hàu đực, hàu cái chủ yếu dựa vào màu sắc của tuyến sinh dục, phân biệt qua hình dạng vỏ rất khó và độ chính xác không cao.

– Tuyến sinh dục hàu cái có màu hanh vàng, có hạt nhỏ (trứng)

– Tuyến sinh dục hàu đực có màu trắng đục, tinh ra thành rây. Hàu bố mẹ

Xác định tuyến sinh dục thành thục

Xác định bằng mắt thường

♠ Hàu cái:

Hàu thành thục

– Tuyến sinh dục có màu hanh vàng

– Trứng rời, phân tán đều trong nước

Hàu chưa thành thục

– Tuyến sinh dục có màu trắng

– Trứng dính

♠ Hàu đực:

Hàu thành thục: Tinh trùng rời

Hàu chưa thành thục: Tinh trùng dính

Xác định bằng kính hiển vi

♠ Hàu cái:

Hàu thành thục

– Trứng hình bầu dục hay hình quả lê

– Ranh giới giữa nhân và nguyên sinh chất rõ ràng, nhân to rõ.

Hàu chưa thành thục

– Trứng hình tam giác, kéo dài tạo thành “đuôi”

– Đa số trứng chưa có nhân

♠ Hàu đực:

Hàu thành thục

– Tinh trùng sáng bóng

– Tinh trùng vận động mạnh

Hàu chưa thành thục

– Tinh trùng màu đục

– Tinh trùng không vận động

Xác định tỷ lệ đực/cái

Chọn hàu bố mẹ cho sinh sản nhân tạo bằng phương pháp gieo tinh cần chọn tỷ lệ đực/cái phù hợp.

Gieo tinh nhân tạo hàu bố mẹ cho vào đực/cái là 1/2 hoặc 1/3 hoặc 2/3, tùy thuộc vào độ chín muồi của sản phẩm sinh dục đực.

Gieo tinh nhân tạo

Cắt vỡ tuyến sinh dục đực, cái

– Sau khi đã mở nắp vỏ hàu bố mẹ, dùng tay hoặc dao, kéo cắt vỡ tuyến sinh dục của hàu lấy sản phẩm sinh dục.

– Chú ý khi thao tác cần các dụng cụ cần phải được vệ sinh sạch trước khi thực hiện. Cắt tuyến sinh dục hàu bố mẹ

Nặn trứng, tinh và trộn đều

– Tiến hành mở vỏ hàu bố mẹ, xác định đực/cái và tỷ lệ đực/cái thụ tinh.

– Nặn trứng, tinh của hàu bố mẹ

– Hòa sản phẩm sinh dục đực, cái trong môi trường nước để trứng và tinh trùng thụ tinh với nhau.

Rửa trứng thụ tinh (làm sạch)

Sau khi nặn trứng và tinh trùng vào xô nhựa có chứa nước biển sạch khoảng 10 – 15 phút, trứng trương nước hoàn toàn.

Tiến hành lọc trứng qua vợt có kích thước mắt lưới 40µm và rửa trứng bằng nước biển sạch có điều kiện môi trường tương tự môi trường chứa sản phẩm thụ tinh, rồi cho trứng vào bể ấp.

Yêu cầu: Khi làm sạch trứng thụ tinh cần nhẹ nhàng không gây dập nát. Rửa trứng sau khi thụ tinh

Định lượng trứng

– Cách 1: Cân mẫu

+ Cân khối lượng trứng đem ấp

+ Cân 1gram mẫu, đếm số lượng trứng trong 1gram mẫu trên, tính ra được số trứng/ 1 gram. Sau đó nhân với khối lượng trứng thu được là tính ra tổng số trứng.

Tống số lượng trứng = số trứng/1gram x tổng khối lượng trứng thu được

– Cách 2: Đong mẫu

+ Đong thể tích số lượng trứng thu được đạt khối lượng bao nhiêu

+ Đong một thể tích mẫu (1 – 2ml), đếm số lượng trứng trong (1 – 2ml) mẫu trên, tính ra được số trứng/ 1mL. Sau đó nhân với thể tích trứng thu được là tính ra tổng số trứng.

Tống số lượng trứng = số trứng/1ml x tổng thể tích trứng thu được