Các giai đoạn sinh sản của heo nái

bắt đầu bằng thời kỳ động dục, được thụ tinh, có chữa và bắt đầu tiết sữa.

Chu kỳ động dục của heo nái

Ở con cái sự thành thục sinh dục xảy ra vào lúc heo cái từ 6 – 7 tháng tuổi và có tín hiệu bắt đầu chu kỳ động đục đều đặn tiếp tục như vậy cho tới lúc bắt đầu có chửa. Chu kỳ động dục bao gồm hai giai đoạn là giai đoạn Luteal và giai đoạn Follicular. Ngay sau giai đoạn Luteal, sự rụng trứng bắt đầu xảy ra và đặc trưng bởi sự tiết progesteron từ thể vàng (CLs). Những thể vàng bắt đầu phát triển ngay sau khi trứng rụng, mặc dầu sau 2 – 4 ngày chúng vẫn chưa đạt khả năng cực đại tiết progesteron. Khi progesteron tiết nhiều thì chúng ức chế sự phát triển của các bao noãn ở con cái, progesteron tác động lên trung khu sinh dục làm giảm thiểu sản sinh GnRH. Hơn nữa, progesteron hỗ trợ và cung cấp cho tử cung khả năng có chửa và gây nên sự tiết dinh dưỡng vào từ cung để nuôi dưỡng phôi giai đoạn đầu làm tổ khoảng 12 – 16 ngày sau khi phối.

Sau 16 – 17 ngày, giai đoạn Luteal ở vào thời kỳ cuối và kết thúc khi chức năng thể vàng bị giới hạn bởi sự có mặt với nồng độ cao của hormon prostaglandin F_2a. Hormon này được tiết bởi tử cung bắt đầu khoảng 12 – 14 ngày sau khi trứng rụng. Ở con cái không có chửa, khi các buồng trứng tăng về khối lượng, đồng thời khi nồng độ hormon prostagladin đủ sẽ tiêu huỷ thể vàng ở khoảng ngày thứ 16 – 17 sau rụng trứng. Ở heo nái có chửa, phôi thai phát triển sẽ tiết oestrogen, ở thời gian này chức năng của những oestrogen này là ngăn chặn tiết hormon prostaglandin F_2a và tiêu huỷ thể vàng (điều đó được thực hiện bởi sự tiết prostaglandin F_2a một cách gián tiếp vào tử cung hơn là bên ngoài động mạch nơi mà nó tiến đến buồng trứng ).

Ở heo nái không có chửa thể vàng tiêu biến và chất tiết của nó là progesteron (hormon này làm giảm thiểu sự sản xuất GnRH). Kết quả là tăng nhanh sự tiết GnRH và dẫn đến tăng tiết FSH và LH. Các hormon đó kích thích các bao noãn phát triển nhanh chóng sau 4 – 5 ngày. Sự sinh trưởng này được kết hợp với mức tiết oestrogen trong máu bởi các bao noãn. Oestrogen tăng tiết làm phát triển lớp tế bào bề mặt tử cung (màng dạ con) nó chuẩn bị cho việc phối tinh và tiếp sau là có chửa. Giai đoạn tiết oestrogen cao nhất sẽ làm tăng cao LH và rụng trứng. Kết quả khác trong việc nâng cao mức oestrogen là:

+ Âm hộ trở nên sưng mọng đỏ tươi

+ Heo nái trở nên ham muốn phối tinh (được gọi là phản xạ đứng yên), khi đó heo nái cho phép con đực nhảy lên lưng.

Biểu hiện các triệu chứng động dục ra bên ngoài và kèm theo quá trình rụng trứng của heo nái gọi là giai đoạn động dục hoặc là chu kỳ động dục động động dục.

Heo nái có chửa

Khi heo nái nhận biết được dấu hiệu kích tố oestrogen phôi thai, vì vậy thể vàng (CLs) được duy trì (giai đoạn này được hiểu như là sự nhận biết có chửa của heo nái). Thông thường quả trình này diễn ra trong suốt giai đoạn có chửa của heo nái. Trong suốt thời gian khoảng 114 ngày, thể vàng (CLs) tiết ra progesteron cần thiết để duy trì sự có chửa. Tuy nhiên, sau khi phối giống khoảng 112 – 114 ngày sự phát triển của bào thai sẽ bắt đầu tiết ra cortiroids. Những hormon này sẽ tác động lên màng nhau của heo mẹ làm tiết oestrogen, hormon này sẽ kích thích tử cung tiết ra oxytoxin và prostaglandin F₂. Hai hormon này sẽ phá hủy thể vàng (CLs), kết quả là nồng độ progesteron trong máu giảm nhanh và heo mẹ sẽ đẻ sau 20 – 30h.

Tiết sữa

Trong thời gian 2 tuần đầu sau khi đẻ sự bú sữa của kích thích heo mẹ tiết sữa, sự tiết sữa này làm ngăn cản việc tiết hormon GnRH, vì vậy ức chế sự phát triển của bao noãn. Tuy nhiên sau thời gian này sự ức chế đó dần dần được giải phóng, mặc dù sự phát triển đầy đủ của các bao noãn trong thời kỳ rụng trứng không giống như trong giai đoạn tiết sữa của heo mẹ. Ngay sau cai sữa và ngừng bú sữa, hoạt động của GnRH gia tăng và các bao noãn bắt đầu phát triển. Điều này tương tự như giai đoạn bất đầu của bao noãn trong chu kỳ sinh sản heo nái. Vì vậy, phần lớn sự động dục và rụng trứng của heo nái xảy ra trong khoảng từ 4 – 5 ngày sau cai sữa heo con.