Bài 7. Những nét chung về xã hội phong kiến- Lịch sử 7

Trong những bài học trước, chúng ta đã biết xã hội phong kiến là một hình thái kinh tế xã hội mới, thay thế cho phương thức sản xuất của xã hội chiếm hữu nô lệ. Vậy sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến trên phạm vi toàn thế giới như thế nào, bài học ngày hôm nay chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn những nội dung tiêu biểu và khái quát nhất của sự hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến.

A. Lí thuyết

1. Sự hình thành và phát triển xã hội phong kiến 

-Xã hội phong kiến phương Đông hình thành sớm, nhưng lại phát triển   chậm chạp, quá trình khủng hỏang suy vong kéo dài .

-Xã hội phong kiến Châu Âu được hình thành muộn hơn, kết thúc sớm hơn nhường chỗ cho chủ nghĩa tư bản .

2. Cơ sở kinh tế -xã hội của xã hội phong kiến

* Cơ sở kinh tế : chủ yếu là kinh tế nông nghiệp

+Ở phương Đông sản xuất  nông nghiệp đóng kín trong các công xã nông thôn.

+Châu Âu : đóng kín trong các lãnh địa phong kiến

* Xã hội phong kiến có 2 giai cấp cơ bản :

+ Phương Đông : địa chủ và nông dân lĩnh canh.

+ Châu Âu  là lãnh chúa và nông nô .

*  Bóc lột bằng tô thuế . Tuy nhiên ở Châu Âu sau khi thành thị trung đại ,xuất hiện kinh tế công thương nghiệp phát triển và thị dân ra đời .

3. Nhà nước phong kiến

– Là thể chế nhà nước do vua đứng đầu .

– Ở  phương Đông  vua chuyên chế tăng thêm quyền lực  – tập quyền   ngay từ đầu .

– Phương Tây  từ phân quyền đến tập quyền .

B. Bài tập

Câu 1: Xã hội phong kiến ở phương Đông và phương Tây được hình thành từ bao giờ ?

Trả lời:

Các quốc gia phương Đông và phương Tây đều theo chế độ quân chủ (do vua đứng đầu), nhưng khác nhau về mức độ và thời gian.
– Ở phương Đông, chế độ chuyên chế đã xuất hiện từ thời cổ đại, đến thời phong kiến, nhà nước quân chủ chuyên chế ngày càng hoàn thiện, quyền lực tập trung ngày càng cao trong tay vua (Hoàng đế, Đại vương, Thiên tử…).
– Ở phương Tây, thời cổ đại đã có các hình thức dân chủ, cộng hoà, đế chế, thực chất đều là quân chủ ; thời kì đầu là chế độ phong kiến phân quyền, từ thế kỉ XV chuyển sang chế độ phong kiến tập quyền.

Câu 2: Cơ sở kinh tế của xã hội phong kiến là gì ?

Trả lời:

– Cơ sở kinh tế chủ yếu của chế độ phong kiến là sản xuất nông nghiệp, kết hợp với chăn nuôi và một số nghề thủ công. Sản xuất nông nghiệp đóng kín ờ các công xã nông thôn (phương Đông) hay các lãnh địa (phương Tây).
– Ruộng đất nằm trong tay lãnh chúa hay địa chủ, giao cho nông dân hay nông nô cày cấy rồi thu tô, thuế.
– Xã hội gồm hai giai cấp cơ bản là địa chủ và nông dân lĩnh canh (phương Đông), lãnh chúa phong kiến và nông nô (phương Tây). Địa chủ, lãnh chúa bóc lột nông dân và nông nô bằng địa tô.

Câu 3: Trong xã hội phong kiến có những giai cấp nào ?

Gợi ý:

Để trả lời câu hỏi này, các em dựa vào mục 2, SGK. Trong xã hội phong kiến có hai giai cấp cơ bản : địa chủ và nông dân lĩnh canh (ở phương Đông) ; lãnh chúa phong kiến và nông nô (ờ phương Tây).
– Quan hệ giữa các giai cấp : giai cấp thống trị (địa chủ, lãnh chúa) bóc lột giai cấp bị trị (nông dân lĩnh canh, nông nô) chủ yếu bằng địa tô.

Câu 4: Thế nào là chế độ quân chủ ?

Trả lời:

– Chế độ quân chủ là thể chế nhà nước do vua đứng đầu.
– Chế độ quân chủ chuyên chế là chế độ mà quyền lực tập trung tuyệt đối, tối cao, vô hạn trong tay một người (vua – hoàng đế – Thiên tử…), mọi người phải phục tùng tuyệt đối.

Những chuyên mục hay của Lịch sử lớp 7:

• Giải bài tập Sách giáo khoa môn Lịch sử lớp 7
• Câu hỏi ôn tập môn Lịch sử lớp 7
• Đáp án môn Lịch sử lớp 7
• Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 7

Bài học Những nét chung về xã hội phong kiến đã giới thiệu cho các bạn về sự xuất hiện cũng như những biểu hiện phát triển của xã hội phong kiến trên cả lĩnh vực kinh tế cũng như xã hội. Với bài học này, hi vọng các bạn sẽ có thêm được những kiến thức bổ ích và những giờ học tập hiệu quả!