Bài 19: Phong trào cách mạng trong những năm 1930 – 1935 – Lịch sử 9

Sau khi Đảng Cộng sản ra đời (2/ 1930) Phong trào cách mạng trong những năm 1930 – 1935 diễn ra rầm rộ hơn. Trước tác động khủng hoảng kinh tế thế giới Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng nặng nề do các nước tư bản bóc lột thậm tệ. Nhân dân đã đứng lên đấu tranh oai hùng.

A. Tìm hiểu lý thuyết

I. Việt Nam trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế thế giới ( 1929-1933)

* Tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 lan nhanh sang các thuộc địa trong đó có VN:

-Nông nghiệp, công nghiệp suy sụp, xuất nhập khẩu đình đốn, giá cả đắt đỏ .

-Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ , hạn hán lũ lụt .

* Nguyên nhân bùng nổ phong trào đấu tranh:

-Ảnh hưởng nặng của khủng hoảng kinh tế thế giới ( 1929-1933).

-Chính sách bóc lột (tăng thuế) ,khủng bố ,đàn áp dã man của Pháp.

-Đảng CSVN ra đời tập hợp nhân dân đấu tranh.

II.Phong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh

a.Dưới sự lãnh đạo của Đảng , phong trào đấu tranh phát triển mạnh trên toàn quốc ( 1930-1931) đạt đến đỉnh cao đó là Xô Viết Nghệ Tĩnh .

-2-1930, 3000 công nhân đồn điền cao su Phú Riềng bãi công.

-4- 1930 bãi công ở Nam Định , Bến Thủy, Hải Phòng , Sài Gòn …

-1-5-1930 ngày Quốc tế Lao Động , mít tinh, bãi công ở nhiều nơi, xuất hiện truyền đơn, cờ Đảng tại Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Bến Thủy , Sài Gòn , Chợ Lớn ….

-9-1930 phát triển mạnh tại Nghệ Tĩnh.

b. Phong trào ở Nghệ -Tĩnh mạnh nhất đạt tới đỉnh cao ( 9-1930) .

Xem bản đồ trang 44 SGK:

Căn cứ Cách mạng : huyện Thanh Chương ( Nghệ An ).

Nơi công nhân biểu tình : Vinh.

Nơi nông dân biểu tình : Nam Đàn , Hưng Nguyên, Can Lộc….

Địa phương lập chính quyền Xô Viết cấp xã : Quỳnh Lưu , Diễn Châu , Nghi Lộc , Nam Đàn , Hưng nguyên.

Nơi cơ quan tỉnh ủy đóng : Thanh Chương…

– Như vậy khởi nghĩa lan rộng khắp nơi

-Chính quyền phong kiến tay sai bị tan rã .

-Các tổ chức Đảng ở Địa phương ( Ban chấp hành nông hội xã…) quản lý mọi mặt ở nông tnôn , làm nhiệm vụ của chính quyền nhân dân theo kiểu Xô Viết .

c. Chính quyền Xô Viết Nghệ- Tĩnh là chính quyền cách mạng của quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng :

* Quản lý chính quyền : ban chấp hành nông hội xã do chi bộ Đảng lãnh đạo quản lý mọi mặt ở nông thôn.

* Hình thức chính quyền : theo kiểu Xô Viết .

* Các chính sách :

+ Kinh tế : chia lại ruộng đất công , giảm tô , xóa nợ , bãi bỏ thuế của đế quốc , phong kiến.

+ Xã hội : khuyến khích học chữ quốc ngữ , bài trừ mê tín dị đoan , giáo dục ý thức chính trị cho nhân dân .

+ Quân sự : tổ chức các đội tự vệ vũ trang .

+ Chính trị :thực hiện quyền tự do dân chủ ,các tổ chức quần chúng .

* Nhược điểm : chưa lập bộ máy chính quyền hoàn chỉnh , chưa triệt để giải quyết ruộng đất cho nông dân .

* Hoạt động mạnh nhất là cuộc biểu tình của nông dân Hưng Nguyên ngày 12-9-1930 đạt đến đỉnh cao, khiên Pháp đàn áp dã man .

Tuy thất bại nhưng có ý nghĩa to lớn , chứng tỏ tinh thần oanh liệt và năng lực cách mạng của nhân dân VN dưới sự lãnh đạo của Đảng.

III. Lực lượng cách mạng được phục hồi

-Cuối 1931 Pháp khủng bố cực kỳ tàn bạo .

-Đảng viên bị bắt , nhà tù thành trường học cách mạng , tìm cách liên lạc với cơ sở bên ngoài .

-Bên ngoài Đảng viên tranh cử vào hội đồng thành phố , tuyên truyền cho quần chúng theo khẩu hiệu của Đảng , như vậy phong trào đã được khôi phục như :

+ Hệ thống tổ chức Đảng được phục hồi vào 1934-1935, các xứ ủy Bắc Kỳ , Trung Kỳ, Nam Kỳ lần lượt được lập lại .

+ Tháng 3-1935 Đại Hội lần I của Đảng họp tại Ma cao chuẩn bị cao trào mới .

+1930-1931: cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh .

+1931-1934 : thoái trào .

+1934-1935 : phục hồi, khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng .

B. Bài tập

Câu 1: Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 -1933) đã tác động đến tình hình kinh tế và xã hội Việt Nam ra sao ?

Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới diễn ra đầu tiên ở Mĩ (tháng 10-1930) rồi lan nhanh sang các nước tư bản khác, tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế, xã hội của các nước tư bản.

– Pháp là nước tư bản nên chịu chung tác động của cuộc khủng hoảng này. Khủng hoảng diễn ra ở Pháp rồi lan nhanh ra các thuộc địa và phụ thuộc của Pháp, trong đó có Việt Nam.

– Dưới tác động của cuộc khủng hoảng, nền kinh tế, xã hội Việt Nam bị khủng hoảng nặng nề :

+ Nông nghiệp, công nghiệp bị suy sụp, xuất nhập khẩu bị đình đốn, hàng hóa khan hiếm (do nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc hoàn toàn vào Pháp)

+ Khủng hoảng kinh tế đã tác động tới tất cả các tầng lớp, giai cấp trong xã hội Việt Nam, làm cho đời sống của các tầng lớp nhân dân vô cùng cực khổ (nhà máy bị đóng cửa, công nhân không có việc làm hoặc có việc làm thì lương rất thấp ; sản xuất nông nghiệp sa sút do xuất khẩu lúa gạo bị đình trệ, nông dân bị bần cùng hoá…; đời sống của tư sản, tiểu tư sản bấp bênh…).

+ Thực dân Pháp còn tăng cường chính sách thuế khóa, làm cho đời sống của nhân dân càng thêm cùng cực.

Câu 2: Căn cứ vào đâu để cho rằng Xô viết Nghệ – Tĩnh thật sự là chính quyền cách mạng của quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng ?

– Khi chính quyền của đế quốc, phong kiến ở nhiều huyện bị tê liệt, nhiều xã tan rã, các ban chấp hành nông hội xã do các Chi bộ Đảng lãnh đạo đứng ra quản lí mọi mặt đời sống chính trị và xã hội ở nông thôn, làm nhiệm vụ của chính quyền nhân dân theo hình thức Xô viết. Lần đầu tiên nhân dân ta thực sự nắm chính quyền ở một số huyện ở hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh.

– Căn cứ vào các ý : Ai là người quản lí công việc ở thôn, xã ? Hình thức chính quyền ra sao ? Các chính sách về chính trị, kinh tế, xã hội để khẳng định Xô viết Nghệ – Tĩnh thật sự là chính quyền cách mạng của quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng :

+ Về chính trị : chính quyền cách mạng đã kiên quyết trấn áp bọn phản cách mạng, bãi bỏ các thứ thuế, thực hiện quyền tự do dân chủ cho nhân dân, thành lập các đoàn thể cách mạng dưới hình thức các nông hội, Công hội, Hội tương tế…

+ Về kinh tế: chia lại ruộng đất công cho nông dân, bắt địa chủ giảm tô, xóa nợ.

+ Về văn hóa, giáo dục : khuyến khích nhân dân học chữ Quốc ngữ, bài trừ mê tín dị đoan và các tệ nạn xã hội, tuyên truyền ý thức chính trị cho quần chúng…

Một số chuyên mục của Lịch sử 9:

• Giải bài tập Sách giáo khoa môn Lịch sử lớp 9
• Câu hỏi ôn tập môn Lịch sử lớp 9
• Đề thi – Đáp án môn Lịch sử lớp
• Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 9 

Bài viết trên tổng hợp kiến thức cho các bạn về các phong trào đấu tranh của nhân dân sau khi Đảng Cộng sản ra đời đỉnh cao là Xô Viết- Nghệ Tĩnh. Chúc  các bạn học tập hiệu quả !