Thu hái bảo quản hoa Lily

Thu hái, phân cấp và đóng gói

Thời gian thu cắt tốt nhất với Lily là lúc nụ thứ nhất dưới gốc phình to và có màu. Thu cắt muộn hoa đã nở, vận chuyển khó khăn, phấn hoa rơi ra làm hoa bẩn, giảm giá trị thẩm mỹ của hoa. Nếu trên 1 cành có trên 6 nụ thì nên cắt khi 2 nụ dưới có màu là tốt nhất.

– Cách cắt: Dùng dao sắc để cắt, không nên cắt quá thấp để cho củ lớn thêm. Tốt nhất là cắt cách mặt đất 15cm, để lại 5 – 6 lá/cây. Sau khi cắt, ngâm ngay 1/3 cuống hoa vào nước sạch để cho cành hoa không bị mất nước.

– Phân cấp và buộc hoa: Căn cứ vào độ dài cành, độ cứng của cành, số lá và số nụ để phân cấp. Nói chung phân làm 3 cấp theo tiêu chuẩn. Sau khi phân cấp thì bó lại, vói các giống lai Á châu cứ 10 cành bó thành 1 bó, giống lai Phương Đông bó 5 cành thành 1 bó. Trước khi bó, cắt bỏ các lá sát gốc 10cm, sau đó bó lại, dùng dao sắc cắt bằng gốc, tiếp tục ngâm trong nước.

Các giống lai Phương Đông và Lily thơm, cuống hoa thường to hơn, dài hơn dòng lai Á châu, nên tiêu chuẩn phân cấp 2 dòng này có khác nhau. Giống hoa Lily Belladonna

Bảo quản

Sau khi cắt khỏi cây mẹ, cành hoa bị mất đi nguồn cung cấp nước và chất dinh dưỡng, nhưng cành hoa vẫn phải tiếp tục hô hấp và thoát hơi nước, Protein và tinh bột vẫn bị phân giải. Vì vậy, nếu không được tiếp tục bổ sung nước và chất dinh dưỡng hoa sẽ rất mau tàn. Việc bảo quản hoa tươi bao gồm các việc: xử lý hoa, cất giữ hoa, kích thích nởhoa, bảo quản hoa khi cắm vào bình cho tươi lâu.

– Xử lý lạnh: dùng nước lạnh, kho lạnh. Cho hoa vào kho sau đó có thể bơm chân không làm lạnh…để giảm nhiệt độ, từ đó giảm quá trình hô hấp của cành hoa.

– Xử lý bằng hóa chất: Ngâm 1/4 cuống hoa vào trong dung dịch hóa học: Các dung dịch thường dùng là đường sacaro nồng độ cao (5 – 10%) + dung dịch Nitrat bạc 100mg/l hoặc Sunlfit bạc 4mol/l. Ở nước ngoài người ta thường dùng chủ yếu là STS. Các giống lai Á châu rất mẫn cảm với etylen nên phải dùng STS xử lý. Ở nhiệt độ bình thường dùng STS nồng độ 4mol/l ngâm 20 phút.

– Cất giữ: Sau khi đã xử lý, cần đưa Lily vào kho lạnh ở nhiệt độ 2 – 3°c từ 4 – 48 giờ. Bảo quản lạnh nhằm hạn chế sự hô hấp và sản sinh Etylen. Bảo quản dưới 4 giờ hay trên 48 giờ đều ảnh hưởng đến chất lượng hoa. Sau khi bảo quản được hơn 4 giờ thì có thể mang đi bán, cũng có thể thêm STS 1mol/l vào nước trong kho lạnh, xử lý 18 giờ cũng có hiệu quả tốt. Nowals (1985) dùng giống Prama nghiên cứu bảo quản, cất giữ trong kho lạnh 1°c trong 4 tuần, ông nhận thấy về cơ bản không ảnh hưởng đến tuổi thọ và vẻ đẹp của hoa. Nếu cắt hoa khi nụ thứ nhất có màu, dùng 0,2mol/l STS + 10% đường sacaro, xử lý 24 giờ rồi cho vào dung dịch AgN03 50mg/l, sau đó dùng túi PE bọc lại, bảo quản trong kho lạnh 1°c trong 4 tuần. Sau đó ngâm vào dung dịch 3% đường sacaro + 8 hydroxyl giuniril thì hoa nở hết, đồng thời tuổi thọ hoa dài hơn khi chưa xử lý. Phương pháp này có nhược điểm là làm cho hoa bị vàng, nhưng nếu thêm vào dung dịch nước đường một lương GA3 với nồng độ 100ppm thì có thể khắc phục được hiện tượng này. Nhìn chung thời gian cất giữ hoa càng kéo dài thì tuổi thọ hoa khi đem ra sử dụng càng giảm.

– Kích thích hoa nở: Sau khi xử lý lạnh một thời gian dài thì hoa khó nở, cần phải xử lý kích thích cho hoa nỏ. Chất kích thích hoa nở là 8 – hydroxypuril 200mg/l + đường Saccaro 3%.

– Bảo quản hoa tươi khi cắm bình: Dung dịch giữ hoa Lily tươi thường là đường saccaro 3% + STS 1mol + 8 hydroxypuril 200mg/l. Với các giống thuộc nhóm Lily thơm, dùng dung dịch bảo quản tốt nhất là nitơrát bạc AgN03 4mol/l + đường saccaro 10%. Dung dịch bảo quản này còn có tác dụng làm giảm số vi khuẩn ở gốc cành rất nhiều, chứng tỏ nó có sức sát khuẩn lớn. Cần chú ý là phần lớn nhụy hoa Lily khi rơi vào quần áo hoặc lên da thì rất khó rửa sạch, vì vậy khi dùng nên ngắt hết nhụy, để tránh nhiễm bẩn lên cánh hoa và nơi khác.

Bao gói vận chuyển

Vận chuyển gần thì dùng thùng nhỏ, khoảng 10 bó (mỗi bó 5 – 10 cành), vận chuyển xa thì dùng thùng to, mỗi thùng chứa 100 bỏ, mỗi bó 5 cành. Thùng vận chuyển bằng giấy carton có quy cách 100 x 30 x 40cm, khoan lỗ 2 bên để thông khí.

Khi vận chuyển xa tốt nhất là dùng xe lạnh chuyên dụng, nhiệt độ trong quá trình vận chuyển giữ ở mức 5 – 10°C, Khi vận chuyển bằng tàu hoả hoặc máy bay cũng phải đảm bảo thông gió, hạ nhiệt, tránh phơi ra nắng.

Hiệu quả kinh tế mang lại từ trồng hoa Lily

Lily là một loại hoa cao cấp. Hiện nay, ở Việt Nam mới chỉ có Đà Lạt là nơi trồng với diện tích đáng kể, các nơi khác mới trồng ít. Nhu cầu tiêu dùng loại hoa này khá lớn, do vậy nhiều lúc cung không đủ cầu và hàng năm chúng ta phải nhập một lượng khá lớn Lily từ Trung Quốc. Vì chi phí vận chuyển lớn, hao tổn nhiều nên giá bán hoa Lily ở Việt Nam khá cao. Vì vậy, nghề sản xuất Lily trong nước rất có cơ hội phát triển.

Thực tế những năm qua, trồng Lily đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các doanh nghiệp và người sản xuất. Để có cơ sở cho các nhà đầu tư tính toán và lựa chọn phương án trồng trọt chúng tôi đưa ra một số thông số sau: (các số liệu này dựa trên kết quả nghiên cứu, tính toán và đúc rút từ thực tiễn sản xuất).

Phần chi phí: (tính cho 1 sào Bắc bộ 360 m2/1 vụ) Phần chi phí: (tính cho 1 sào Bắc bộ 360 m2/1 vụ)

(Ghi chú: Mức chi phí đầu tư này tính cho nhà lưới đơn giản).

Phần thu

Sau khi trồng 3 – 3,5 tháng đã có thể cho thu hoạch toàn bộ. Ở mức độ củ giống tốt, chăm sóc đúng theo yêu cầu thì tỷ lệ nở hoa của Lily đạt 98% và tỷ lệ hoa hữu hiệu (bán được) đạt 90%. Giá một cành Lily đẹp, bán tại vườn vào vụ Đông dao động 14.000 – 17.000 đồng/cành, dịp tết Nguyên đán 22,000 – 25.000 đồng/cành, trung bình đạt 17.000 đồng/cành. Như vậy số tiền thu được từ hoa sẽ là : 9.000 củ x 90% x 17.000đ = 133.770.000 đồng.

Ngoài ra phần củ ở dưới đất vẫn còn có thể sử dụng để nhân giống và trồng cho các năm sau (nếu có điều kiện bảo quản xử lý).

Như vậy, chỉ sau trồng 3 – 3, 5 tháng đầu tư ở mức độ khiêm tốn thì 1 sào trồng hoa Lily cũng cho thu tới 134 triệu đồng, như vậy hiệu quả đồng vốn tăng 1,5 lần. Đây là một con số rất hấp dẫn với các nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp. Thực tế hiệu quả trồng Lily ở một số công ty và hộ sản xuất những năm qua còn cao hơn nhiều, do thu hoạch đúng vào dịp lễ tết, bán được giá cao.

Tuy nhiên, một điều dễ nhận thấy là mức đầu tư cho Lily quá lớn, nhất là khâu mua giống. Hiện tại số lượng củ giống Lily sản xuất ở Việt Nam còn quá ít và chất lượng không đảm bảo. Vì vậy, chúng ta vẫn phải nhập từ Hà Lan và Đài Loan, nên giá thành củ giống quá cao, khó khăn cho ngưòi sản xuất, đặc biệt là những người nông dân muốn đầu tư trồng Lily nhưng ít vốn. Chính vì thế, ngoài việc đầu tư vào sản xuất Lily thương phẩm, ngành trồng hoa ở Việt Nam còn cần phải đầu tư cho công tác giống (kể cả tạo giống và nhân giống Lily).

Do giá giống khá cao nên người trồng Lily phải rất chú ý vào chất lượng củ giống. Những năm qua cũng đã có khá nhiều hộ gia đình do mua phải giống kém chất lượng đã dẫn đến thất bại lớn trong việc trồng Lily. Vì vậy để cho chắc chắn tốt nhất những người mới trồng Lily cần tìm đến các chuyên gia tư vấn để tư vấn về kỹ thuật và các địa chỉ tin cậy để mua giống, tránh những thất bại đáng tiếc xảy ra.