Ôn tập tác phẩm trữ tình (tiếp theo)

1. Nguyễn Trãi có những câu thơ như sau:

– Suốt ngày ôm nỗi ưu tư

Đêm lạnh quàng chăn ngủ chẳng yên.

– Bui một tấc lòng ưu ái cũ

Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông.

Cả hai câu đều có nội dung trữ tình là nỗi buồn sâu lắng. Dòng thứ nhất biểu cảm trực tiếp, dòng thứ hai biểu cảm gián tiếp; câu thứ nhất dùng tả và kể, câu thứ hai dùng lối ẩn dụ, tô đậm nỗi lo được biểu hiện trong câu thứ nhất.

2. Tình huống thể hiện tình yêu quê hương và cách thể hiện tình cảm đó qua hai bài thơ Cẩm nghĩ trong đêm thanh tĩnh và Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê là: một bài là tình cảm yêu quê thể hiện lúc ở xa quê, một bài là tình yêu quê thể hiện lúc mới về quê; một bài biểu cảm trực tiếp, một bài biểu cảm gián tiếp; một bài thể hiện một cách tinh tế nhẹ nhàng, một bài đằm lắng ngậm ngùi.

3. Trong hai bài thơ Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều và Rằm tháng giêng. cảnh vật có những yếu tố tương đồng (đêm khuya, trăng, thuyền, dòng sông) nhưng điều dễ thây là chủ thể trữ tình rất khác nhau: một lữ khách không ngủ vì buồn xa xứ, một chiến sĩ vừa hoàn thành nhiệm vụ cách mạng. Hơn nữa, sắc thái thê hiện cũng khác nhau (một bài nói cảnh thanh tĩnh và u tối, một bài cảnh sống động, trong sáng).

4. Những câu đúng được lựa chọn là b, c, e.

Mai Thu