Nước ta có nhiều lợi thế để phát triển cây điều

Nhận xét chung của đa số nông dân từng trồng điều đều đánh giá giống cây này là loại cây mộc mạc dễ trồng. Câu “mộc mạc dễ trồng” ở đây bao hàm ý nghĩa là giống cây sống không kén đất, không cần bón phân tưới nước, lại cũng không tốn nhiều công chăm sóc như các loại cây ăn trái khác.

Nhận xét này của nhiều người về cây điều tuy có vẻ hời hợt, nhưng cũng có phần đúng.

Cây điều trồng tại Braxin, Ấn Độ hay tại nước ta cũng vậy, vẫn phát triển mạnh trên các loại đất đồi trọc, trên vùng đất cát vừa nghèo nàn chất dính dưỡng vừa hạn hán khô cằn, mà các loại cây ăn trái khác cơ hồ không sống nổi. Sức chịu hạn của điều phải nói là vượt trội hơn tất cả các loại thực vật khác : nắng hạn càng nhiều càng thích hợp với nó.

Đi qua các vườn điều mênh mông, chắc quí vị cũng ít khi bắt gặp có người tưới nước, bón phân hoặc vun gốc giẫy cỏ? không khí vườn điều thường rất tĩnh mịch, im vắng, cơ hồ không có người lai vãng, lui tới, nhất là thời gian sau ngày thu hoạch trái xong. Thỉnh thoảng, nếu có người lui tới vườn điều là họ làm cái việc tỉa cành tạo tán, hoặc để… mót củi về chụm !

Thường thì đa số nông dân mình trồng điều theo cách đó, ít có người chịu khó để tâm chăm lo cho cây điều một cách chu đáo: Chẳng hạn mỗi năm phải một đôi lần cày cuốc chung quanh gốc điều cho đất tơi xốp, thoáng khí, rồi làm cỏ, bón phân vun gốc. Đó là công việc phải tiến hành trước mùa mưa. Còn việc tỉa cành tạo tán dù không phải là việc thường xuyên, nhưng vài tháng một lần phải lo cho chu tất. Có lẽ ít người ngờ rằng công việc gia công chăm sóc cho vườn điều qua những công việc vừa kể sẽ đem lại năng suất cao hơn rất nhiều. Đó là nguồn lợi rất lớn mà đa số người mình đã vô tình hay cố ý bỏ qua.

Chính vì không chút quan tâm chăm sóc nên vườn điều như rừng cây hoang đã, lúc nào cũng im vắng tĩnh mịch. Trong khi đó, nếu đi qua các vườn khác, như cam bưởi, xa bô chê, nhãn, táo, … sáng, chiều nào ta cũng thấy nhà vườn kẻ tưới, người làm cỏ, vun gốc vô phân, chăm sóc không ngơi tay. Nếu đem so với điều, thì quả là trồng điều…quá dễ và quá khoẻ ! Mọi việc cứ…khoán trắng cho trời đất, thế mà đến mùa cây vẫn ra hoa kết trái, giúp nông dân thu hoạch được bộn bàng! Cây điều quả dễ trồng như lời nhiều người nhận xét thật !

Khả năng của điều là sống được trên những vùng đất gần như bỏ hoang : đất trên đồi trọc, đất ở triền đốc, đất trộn lẫn sỏi đá khô cằn, đất xám phai màu, đất cát ven biển…Đất xấu như vậy ngay cỏ dại còn không sống nổi thế mà lại hợp với điều!

Trồng điều cũng chỉ cần tưới khi cây điều còn non, khoảng bảy tám tháng tuổi trở lại. Hơn nữa, mùa giâm cành hay ương hột thường trùng vào mùa mưa nên công tưới cũng không đáng kể bao nhiêu. Sau đó, ta có thể,., phó mặc cho trời đất trông nom, và chờ vài năm sau, đến mùa cây vẫn ra hoa kết trái!

Trồng điều quả là dễ hơn trồng tiêu gấp trăm lần. đòi hỏi phải có đất đai màu mỡ, đã thế bón phân đầy đủ hàng quí, hằng năm. Và công tưới cho tiêu là công cực nhất. Trồng tiêu mà không có nguồn nước tưới thì không sao trồng được !

Có điều, trồng cây dù biết rõ là mộc mạc dễ trồng đi nữa mà không để tâm làm cỏ, vô phân vun xới thì chắc chắn kết quả sẽ không được như ý mong đợi của mình đâu!

Đó là lý do tại sao vườn điều người ta tốt tươi, mỗi cây có thể đạt được vài ngàn trái một mùa, mà vườn mình chỉ đạt được một vài trăm trái lưa thưa trên mỗi cây mà thôi. Thậm chí có vườn số thu hoạch còn ít ỏi hơn nữa…

Sự được mùa hay thất mùa này chắc chắn là do ở kỹ thuật trồng trọt là chính. Chúng tôi sẽ đề cập kỹ phần này ở phần sau.

Nói về đất để trồng điều ở vùng duyên hải nam Trung bộ, đất vùng Tây nguyên, và đất miền đông nam bộ cũng như đất ở đồng bằng sông Cửu Long chưa trồng trọt hiện nay còn khá nhiều. Ít ra cũng còn hàng triệu mẫu còn bỏ hoang, gần như phi cây điều ra không thể trồng được cây gì khác cho có lợi.

Ngoài vấn đề đất xấu trống trải còn thừa ra, nước ta còn có thuận lợi là những vùng đất đó có khí hậu thích hợp với sự sinh sống của cây điều.

Trồng điều không mấy kén đất, nhưng với khí hậu và thời tiết nghịch với nó thì không xong : Khí hậu phải là khí hậu vùng nhiệt đới, nắng nóng quanh năm, những nơi có mùa đông lạnh giá, có mưa phùn như ở miền Bắc nước ta thì không thể trồng điều được. Miền Nam với hai mùa mưa nắng rõ rệt, thích hợp với việc trồng điều hơn.

Từ Quảng Trị trở ra, nếu trồng cây điều vẫn sống, nhưng sống èo uột, phát triển chậm, và năng suất trái không đáng kể.

Những vùng cây điều chịu sống và phát triển mạnh, dù là đất đồi trọc, đất khô cằn lảm chỏm sỏi đá, kém màu mỡ, lâu ngày đất cũng được phủ xanh, cũng được cải tạo trở nên phì nhiêu tươi tốt hơn.

Trước hết, nhờ có tán rộng, điều mau phủ rợp đất trống, biến đất khô cằn trở nên dịu mát, ẩm ướt. Lá điều từ mùa này tiếp qua mùa khác, rụng xuống phủ khắp mặt đất cả lớp dày. Đó là nguồn phần hữu cơ cung ứng cho đất vốn khô cằn trở nên tơi xốp và giàu chất dinh dưỡng.

Có thể nói mà không sợ lầm, cây điều có khả năng cải tạo đất xấu thành đất tốt. Trong khi đó trồng dừa, tre, tầm vông, và ngay cả chuối, chỉ làm cho đất càng ngày càng xấu đi, khô cạn hết chất dinh dưỡng. Những vùng đất đã từng trồng tre, chuối, dừa, sau này nếu muốn trồng cây khác, ta phải bứng bật hết gốc rồi cải tạo lại đất, nghĩa là cày bừa cuốc xới kỹ, bón phân lót cho thật đầy đủ thì hy vọng cây khác trồng vào mới sống được.

Trong khi đó, những cuộc đất trồng điều vốn là đất quá xấu, ngay như cây cao su còn “chê”, nhưng nếu trồng điều trong mươi lăm năm thì vùng đất đó trở nên phì nhiêu, trồng giống cây gì cũng tươi tốt được.

Ngoài việc nhanh chóng phủ xanh đất, rồi cải tạo đất, cây điều còn có khả năng cải tạo được môi trường sống nữa.

Do cây điều có tán lá rộng và dày đã góp phần biến cải khí hậu nóng bỏng ngột ngạt của vùng đất nóng bỏng khô cằn trở nên mát mẻ dễ chịu. Những vùng đất quanh năm khô hạn trước kia cơ hồ không ai dám lai vãng chứ đừng nói là đến sống, sau một thời gian tán điều phủ xanh mặt đất thì trở nên mát mẻ, tạo nên môi trường sống tốt, hợp với đời sống con nguời. Làm nhà sống trong vườn điều thật là mát mẻ. Đây cũng là nơi chăn nuôi gia súc lý tưởng, không những chỉ có heo gà, mà cả trâu bò nữa.

Ngày nay thì chắc mọi người đã hiểu rõ được rằng trồng điều rất có lợi.

Ngoài những mối lợi to lớn vừa kể ở trên, còn phải nói đến tiềm năng kinh tế quá lớn do cây điều mang lại cho người trồng nữa. Hột điều đang là mặt hàng xuất khẩu quan trọng, chỉ đứng sau lúa gạo, cao su và cà phê mà thôi. Thị trường điều lại rất rộng, không sợ tồn đọng ế ẩm.

Trước đây nước mình xuất khẩu hột điều thô, nhưng những năm gần đây, trong nước đã có nhiều nhà máy chế biến hột điều, góp phần tăng thêm nguồn lợi nhiều hơn nữa. Trong tương lai, nếu chúng ta đầu tư được nhiều loại máy móc cần thiết dùng vào việc khai thác triệt để mọi sản phẩm từ cây điều, thì nguồn lợi từ cây điều mang lại chắc chắn sẽ còn to lớn hơn…