HOÀNG NGUYÊN NGỰ (1705 – 1758)

 Hoàng Nguyên Ngự, còn có tên là Ngọc Lộ, tự Khôn Tái, hiệu Nghiên Nông, biệt hiệu Ngọc Thu tử, người Sơn Đông, Xương Ấp là thầy thuốc trứ danh đời Thanh. Ông học kinh sử, tử, tập, thi đỗ Tú tài, học thức uyên bác. Năm 29 tuổi, ông đau mắt bị lang băm trị lầm làm mù mắt bên trái phải bỏ công danh, phẫn chí học y, chuyên nghiên cứu các sách y học kinh điển ‘Nội Kinh’, ‘Nạn Kinh’, ‘Thương Hàn Luận’, ‘Kim Quỹ Yếu Lược’, đồng thời xem rộng hết các học thuyết của các y gia từ đời Kim, Nguyên, về sau. Năm 40 tuổi, ông là một danh y chu du các tỉnh Giang Tây, Chiết Giang, Hồ Nam tìm học thêm. Niên hiệu Càn Long năm thứ 15 (1750), từng ‘bắc du đế thành’, (đến thành Vua ở miền bắc); tháng hai năm sau ‘tùy giá Võ Lâm’ (nay là Hàng Châu) (theo vua đi Võ Lâm). Vì lần đi này mà có người cho là ông tùng là ngự y của vua Càn Long, nhung vẫn chưa có tài liệu nào xác nhận. Ngoài việc hành nghề, phần lớn thời giờ ông dùng để nghiên cứu chú thích các sách y kinh điển và dạy học trò. Người tìm học rất đông, ông có ảnh hưởng lớn  ở vùng Giang Nam. Ông viết nhiều sách, có hơn 14 loại, ấn hành 11 loại trong đó có ‘Thương Hàn Huyền Giải’, ‘Kim Quỹ Huyền Giải’, ‘Tứ Thánh Tâm Nguyện’, Tứ Thánh Huyền Khư', Trường Xa Dược Giải’, ‘Thương Hàn Thuyết Yù’, Tố Linh Vi Uẩn’, ‘Ngọc Thu Dược Giải’, 8 bộ cộng 74 quyển được cho là ‘Hoàng Thị Y Thư Bát Chủng’; ngoài ra là 3 bộ ‘Tố Vấn Huyền Giải’, ‘Linh Khu Huyền Giải’ Và ‘Nạn Kinh Huyền Giải’. Về học thuật, ông tôn sùng bốn thánh y Hoàng Đế, Kỳ Bá, Việt Nhân (Biển Thước) và Trọng Cảnh, chủ trương ‘lý, theo Nội kinh; pháp, theo Trọng Cảnh; dược theo Bản kinh. Đối với các y gia sau Tống, Kim, Nguyên, ông xem thường, cho là học thuyết của họ ‘không nhất quán’. Khi chú thích có y kinh, ông tuy tuân kinh cứ điểm nhưng vẫn có nhiều ý kiến mới của mình giúp nhiều phương tiện cho kẻ hậu học lý giải chỗ nghi vấn khó khăn trong sách. Về lâm sàng, ông chịu ảnh hưởng của Trương Giới Tân, phản đối ‘quí âm tiện dương’, đề xướng phù dương, ức chế âm, thiên về ôn bổ, về mặt y lí, xem trọng học thuyết âm dương ngũ hành, đồng thời thượng bàn rộng đến quan điểm triết học trong học thuyết của y kinh các đời đã giải thích thấu đáo y lí, vì thế ông được xem là một trong số bốn đại danh y thông hiểu y đạo. Ngôn luận cương trực của ông đối với y gia các đời cũng khiến cho ông bị rất nhiều nhà bình luận phê bình gay gắt, nhưng đường lối của ông ở mặt y học vẫn được người đời chấp nhận. Ông mất năm 1758, hưởng thọ 53 tuổi.