Đọc hiẻu tác phẩm “Người lái đò sông Đà” -Nuyễn Tuân(5)

Đọc hiẻu văn bản “Người lái đò sông Đà” -Nuyễn Tuân(5)

Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi bên dưới:

Thạch trận dàn bày vừa xong thì cái thuyền vụt tới. Phối hợp với đá, nước thác reo hò làm thanh viện cho đá, những hòn đá bệ vệ oai phong lẫm liệt. Một hòn ấy trông nghiêng thì y như là đang hất hàm hỏi cái thuyền phải xưng tên tuổi trước khi giao chiến. Một hòn đá khác lùi lại một chút và thách thức cái thuyền có giỏi thì tiến gần vào. Ông đò hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất lên khỏi sóng trận địa phóng thẳng vào mình. Mặt nước hò la vang dậy quanh mình, ùa vào bẻ gãy cán chèo võ khí trên cánh tay mình. Sóng nước như thể quân liều mạng vào sát nách mà đá trái mà thúc gối vào bụng và hông thuyền. Có lúc chúng dội cả thuyền lên. Nước bám lấy thuyền như đô vật túm thắt lưng ông đò đòi lật ngửa mình ra giữa trận nước vang trời thanh la não bạt. Sóng thác đã đánh đến miếng đòn hiểm độc nhất, cả cái luồng nước vô sở bất chí ấy bóp chặt lấy hạ bộ người lái đò […]. Mặt sông trong tích tắc lòa sáng lên như một cửa bể đom đóm rừng ùa xuống mà châm lửa vào đầu sóng. Nhưng ông đò cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt cuống lái, mặt méo bệch đi như cái luồng sóng đánh hồi lùng, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm vào chỗ hiểm. Tăng thêm mãi lên tiếng hỗn chiến của nước của đá thác. Nhưng trên cái thuyền sáu bơi chèo, vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy ngắn gọn tỉnh táo của người cầm lái. Vậy là phá xong cái trùng vi thạch trận vòng thứ nhất. Không một phút nghỉ tay nghỉ mắt, phải phá luôn vòng vây thứ hai và đổi luôn chiến thuật. Ông lái đã nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này. Vòng đầu vừa rồi, nó mở ra năm cửa trận, có bốn cửa tử một cửa sinh, cửa sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông. Vòng thứ hai này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào, và cửa sinh lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn. Cưỡi lên thác sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ. Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước bên bờ trái liền xô ra định níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền. Chỉ còn vẳng reo tiếng hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái thuyền đã đánh trúng vào cửa sinh nó trấn lấy. Còn một trùng vây thứ ba nữa. Ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được lượn được. Thế là hết thác.

(Nguyễn Tuân, Người lái đó sông Đà)

Câu 1: Nêu nội dung của đoạn văn trên.

Câu 2: Nêu ý nghĩa của từ “méo bệch” được sử dụng trong đoạn trích trên.

Câu 3: Nhà văn đã sử dụng vốn kiến thức thuộc lĩnh vực nào để diễn tả lại cuộc chiến giữa ông lái đò và thủy thần sông Đà.

Bài làm:

Câu 1: Nội dung của đoạn văn trên: Cuộc chiến sinh tử giữa ông lái đò và thủy thần sồn Đà qua ba trùng vi thạc trận.

Câu 2: Từ “méo bệch” được nhà văn sử dụng khá tinh tế, nó để chỉ cái trạng thái trên khuôn mặt của ông đò , vừa diến tả sự đau đớn đến ghê gớm, vừa gợi lên cái vẻ bình tình, nhẫn nhịn  khi bị đối phương tung ra cú đánh hiểm độc

Câu 3: Nhà văn đã sử dụng vốn kuến thức uyên bác, phong phú ở hai lĩnh vực: võ thuật và quân sự

– Võ thuật: đá trái, thúc gối, đô vật, lật ngửa, miếng đòn,…

– Quân sự: thạch trận, thanh viện, giao chiến, sóng trận địa, vết thương, đánh hồi lùng, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm, hỗn chiến, chỉ huy, trùng vi thạch trận, thủy quân, bọn đá hậu vệ,…

=> Nhà văn đã tái hiện không khí của một cuộc giao tranh quyết liệt, gay cấn, giữa hai bên lực lượng không tương phản, một bên là thiên nhiên, sông Đà độc dữ, một bên là con người, ông đò nhỏ bé. Với việc ử dụng vốn từ ngữ, nhà văn bắt sự sự hung bạo hiện lên thành đường khối, tạo nên mảng màu va đập tới tấp, khiến cho người đọc như được chiêm ngưỡng một cuộc giao tranh xưa nay chưa từng có.