VÀI NÉT VỀ TÙY BÚT “SÔNG ĐÀ” VÀ TÁC PHẨM “NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ” – NGUYỄN TUÂN

VÀI NÉT VỀ TÙY BÚT “SÔNG ĐÀ” VÀ TÁC PHẨM “NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ” – NGUYỄN TUÂN

Văn bản này được viết theo thể tùy bút.  Đặc điểm của thể tùy bút là tính chủ quan, trình bày tự do, phúng túng, biến hóa linh hoạt, giàu hình ảnh, nhạc điệu, từ ngữ phong phú, nhiều cách so sánh liên tưởng. Qua các tùy bút Nguyễn Tuân nói chuyện với người đọc không chỉ bằng một trái tim nghệ sỹ mà còn bằng một trí tuệ uyên bác, một học vấn sâu rộng, lịch lãm về nhiều lĩnh vực, bằng tác phong của một nhà nghiên cứu, điều tra tỉ mỉ vấn đề.

1. Vài nét về tùy bút “Sông Đà”:

– Tùy bút ‘sông Đà’ là thành quả nghệ thuật đẹp đẽ mà Nguyễn Tuân thu hoạch được trong chuyến đi gian khổ mà đầy hứng khởi. Không chỉ thỏa mãn niềm đam mê xê dịch, khám phá những miền đất lạ, đến với Tây Bắc, Nguyễn Tuân còn khao khát đi tìm kiến “chất vàng mười” của thiên nhiên và “thứ vàng mười đã qua thử lửa”, tâm hồn của những con người lao động mà chiến đấu trên miền núi sông hùng vĩ và thơ mộng

– Gồm 15 bài tùy bút và một bài thơ phác thảo, xuất bản vào năm 1960 phản ánh thiên nhiên và thực tế cuộc sống sinh hoạt của con người Tây Bắc trên bước đường tiến lên xây dựng xã hội chủ nghĩa: Phong cảnh Tây Bắc vừa uy nghiêm hùng vĩ, vừa thơ mộng trữ tình. Con người Tây Bắc dũng cảm, lao động cần cù

– Thể hiện tâm hồn, tài năng độc đáo của Nguyễn Tuân, cho thấy sự đổi thay trong phong cách nghệ thuật của nhà văn:

+ Trước cách mạng: ông dùng vốn kiến thức ấy để chơi ngông với đời, để khoe tài, để thể hiện bản lĩnh của mình và ông tìm đến những vẻ đẹp xưa vẫn còn vang bóng, thấy cái đẹp trong những con người kiệt xuất.

+ Sau cách mạng: ông dùng nó để ca ngợi Tổ Quốc, ca ngợi nhân dân, ca ngợi thời đại mới. Ông tìm thấy cái đẹp ở hiện tại, trong cuộc sống và chiến đấu, thấy cái đẹp trong quần chúng nhân dân – những con người bình dị. Chúng ta sẽ thấy rõ sự thay đổi đó của Nguyễn Tuân trong tập tùy bút Sông Đà nói chung và Người lái đò Sông Đà nói riêng.

1. Tác phẩm “Người lái đò sông Đà”:

Nếu như trước cách mạng Nguyễn Tuân  khao khát đi đây đi đó mà ông gọi là chủ nghĩa xê dịch để phần nào vơi bớt cảm giác thiếu quê hương thì  sau cách mạng trong chuyến đi thực tế Tây Bắc không chỉ để thỏa niềm khát khao xê dịch mà chủ yếu để tìm kiếm chất vàng của thiên nhiên cùng thứ vàng đã qua thử lửa trong tâm hồn  con người Tây Bắc. Tập tùy bút Sông Đà  gồm 15 tùy bút và một bài thơ phác thảo. Trong đó Người lái đò Sông Đà là một trong những tùy bút đặc sắc.

1. Nội dung

–  Tác phẩm đã giới thiệu, khẳng định, ngợi ca vẻ  đẹp của thiên nhiên và con người lao động ở

miền Tây Bắc của Tổ  quốc; thể  hiện tình yêu mến, sự  gắn bó thiết tha của Nguyễn Tuân đối với đất nước và con người Việt Nam.

1. Nghệ thuật

– Những ví von, so sánh, liên tưởng, tưởng tượng độc đáo, bất ngờ và rất thú vị;

– Ngôn ngữ giàu chất tạo hình, phong phú, sống động, giàu hình ảnh và có sức gợi cảm cao;

– Câu văn đa dạng, nhiều tầng, giàu nhịp điệu, lúc thì hối hả, gân guốc, khi thì chậm rãi, trữ tình…

– Vận dụng tri thức của nhiều lĩnh vực khác nhau như điện ảnh, võ thuật, âm nhạc,…