Chơi và nuôi gà sao

Gà sao có nguồn gốc từ châu Phi, nơi có 32 loài khác nhau, phân họ này gồm 3 loài chính, đặc trưng bởi vẻ hoa mỹ trên đầu:

Gà sao vua hay gà sao kên kên: lớn con nhất, trên đầu chỉ trang trí vài cọng lông ở gáy. Nó có nguồn gốc từ miền duyên hải Đông Phi.

Gà sao có mào, với một màu lông trên đầu. Gà sao loại này sống ở các khu rừng nhiệt đới châu Phi. Gà sao

Gà sao mũ cát với 2 kiểu mồng xanh và mồng đỏ. Kiểu mồng đỏ có nguồn gốc từ Tây Phi đã được du nhập vào châu Âu nơi nó đẻ ra loại gà sao xám nuôi trong nhà (loại phổ biến hiện nay) cũng như Trung Mỹ.

Gà sao có đặc điểm là bay giỏi như chim, trong hoang dã gà sao tìm kiếm thức ăn trên mặt đất, chủ yếu là côn trùng và những mẩu thực vật.

Thông thường chúng di chuyển theo đàn khoảng 20 con. Về mùa đông, chúng sống từng đôi trống mái trong tổ trước khi nhập đàn vào những tháng ấm năm sau. Gà sao mái có thể đẻ 20 – 30 trứng và làm ổ đẻ trên mặt đất, sau đó tự . Gà sao mái nuôi con không giỏi và thường bỏ lạc đàn con khi dẫn con đi vào những đám cỏ cao. Vì vậy trong tự nhiên, gà sao mẹ thường đánh mất 75% đàn con của nó. Trong chăn nuôi tập trung, gà sao vẫn còn giữ lại một số bản năng hoang dã. Chúng nhút nhát, dễ sợ hãi, hay cảnh giác và bay giỏi, khi bay luôn phát ra tiếng kêu khác biệt. Chúng sống ồn ào và hiếm khi ngừng tiếng kêu.

Gà sao có tính bầy đàn cao và rất nhạy cảm với những tiếng động như: mưa, gió, sấm, chớp, tiếng cành cây gãy, tiếng rơi vỡ của đồ vật. Đặc biệt gà sao nuôi nhốt khi còn nhỏ rất sợ bóng tối, những lúc mất điện chúng thường chồng đống lên nhau đến khi có điện gà mới trở lại hoạt động bình thường.

Gà sao thuộc loài ưa hoạt động, ban ngày hầu như chúng không ngủ, trừ giai đoạn gà con. Ban đêm, chúng ngủ thành từng bầy. Do quá linh hoạt mà gà sao rất ít mổ cắn nhau. Tuy nhiên chúng lại rất thích mổ những vật lạ. Những sợi dây tải, hay những chiếc que nhỏ trong chuồng, thậm chí cả nền chuồng, tường chuồng. Do vậy thường làm tổn thương đến niêm mạc miệng của chúng.

Hai tuần tuổi gà sao đã có thể bay. Chúng có thể bay lên cao cách mặt đất từ 6 – 12m. Chúng bay rất khoẻ nhất là khi hoảng loạn.

Hiện nay gà sao được nuôi làm cảnh ngày càng phổ biến trong các khu biệt thự và nhà vườn, khu du lịch sinh thái.

Ở 1 ngày tuổi gà sao có bộ lông màu cánh sẻ, có những đường kẻ sọc chạy dài từ đầu đến cuối thân. Mỏ và chân màu hồng, chân có 4 ngón và có 2 hàng vảy.

Giai đoạn trưỏng thành gà sao có bộ lông màu xám đen, trên phiến lông điểm nhiều những nốt chấm trắng tròn nhỏ. Thân hình thoi, lưng hơi gù, đuôi cúp. Đầu không có mào mà thay vào đó là mấu sừng, mấu sừng này tăng sinh qua các tuần tuổi, ở giai đoạn trưởng thành, mấu sừng cao khoảng 1,5 – 2cm. Mào tích của gà sao màu trắng hồng và có 2 loại: một loại hình lá dẹt áp sát vào cổ, còn một loại hình lá hoa đá rủ xuống. Da mặt và cổ gà sao không có lông, lớp da trần này có màu xanh da tròi, dưới cổ có yếm thịt mỏng. Chân khô, đặc biệt con trống không có cựa.

Lựa chọn gà sao

Việc phân biệt và lựa chọn trống mái đối với gà sao rất khó khăn, ở 1 ngày tuổi phân biệt trông mái qua lỗ huyệt không chính xác như các giống gà bình thường.

Đến giai đoạn trưởng thành con trống và con mái cũng rất giống nhau. Người ta thường phân biệt được giới tính của gà sao căn cứ vào sự khác nhau trong tiếng kêu của từng cá thể. Con mái kêu 2 tiếng còn con trống kêu 1 tiếng, nhưng khi hoảng loạn hay vì một lý do nào đó thì cả con trống và con mái đều kêu 1 tiếng nhưng không bao giò con trống kêu được 2 tiếng như con mái. Ta có thể nghe thấy tiếng kêu của gà khi được 6 tuần tuổi.

Ngoài ra sự phân biệt trông mái còn căn cứ mũ sừng, mào tích, nhưng để chính xác khi chọn giống người ta phân biệt qua lỗ huyệt khi gà đến giai đoạn trưởng thành.

Tắm cho gà sao

Gà sao cũng có nhu cầu tắm nắng, gà thường tập trung tắm nắng vào lúc 9 – 11 giờ sáng và 3 – 4 giờ chiều. Khi tắm nắng gà thường bới một hố cát thật sâu rồi rúc mình xuống hố, cọ lông vào cát và nằm phơi dưới nắng.

Nuôi dưỡng gà sao mới nở

Nuôi đàn gà sao bố mẹ từ 1 ngày tuổi đến khi 5% tổng đàn đẻ là giai đoạn quan trọng nhất để nâng cao khả năng sần xuất trứng sau này. Phải thực hiện đúng quy trình kỹ thuật giống để đảm bảo cho đàn gà khoẻ mạnh và sinh trưởng đồng đều. Cần phải nuôi gà trống trong chuồng riêng biệt với chuồng gà mái.

Cần xác định trước số lượng gà sẽ úm để chuẩn bị đủ diện tích chuồng, đủ máng ăn, máng uống. Trong trường hợp sưởi nhân tạo thì phải làm vòng quây gà con có đường kính 3 – 4m, cao 0,5m. Nếu dùng chụp sưởi bằng tia bức xạ thì đường kính vòng quây phải rộng 5 – 6m.

Khi đặt gà vào chuồng cho gà uống nước và sau 1 – 2 giờ mới bắt đầu cho ăn, không được làm đàn gà xáo trộn, đè bẹp lẫn nhau, phải làm cho chúng quen với môi trường mới và phát hiện thấy máng ăn, uống. Trong 10 ngày đầu, cần đảm bảo mỗi khay máng ăn nhựa cho 100 con gà con. Trong vòng 1 – 2 giờ sau khi chuyển gà vào chuồng. Khi đàn gà được 8 – 10 tuần tuổi, cần lắp đặt cầu cho gà đậu ở trong chuồng. Mỗi cái cầu dài 1m dành cho 15 con đậu.

Việc quan tâm điều chỉnh đều nhiệt độ trong chuồng là rất cần thiết. Trong những ngày đầu, nếu không đủ nhiệt, gà con bị ỉa chảy, yếu, chậm lớn và dễ bị chết vì lạnh. Nếu đủ nhiệt, gà con nằm tản đều dưới vùng sưởi ấm. Nếu quá nóng, gà nằm xoài úp bụng trên nền chuồng, cố nghển cổ, thò đầu ra hoặc chúng cổ tìm chỗ mát hơn như dọc tường để nằm. Gà kém ăn, chậm lớn, còi cọc, chết nhiều.

Cho gà sao uống nước

Phải đảm bảo thường xuyên nước uống có chất lượng tốt cho gà sao. Nước uống hạn chế sẽ làm giảm khả năng hấp thụ thức ăn và sinh trưởng của gà. Nếu trời nóng, không đủ nước uống gà có thể bị chết, cần khử trùng nước uống bằng clo hoặc iốt. Cần sử dụng đồng hồ đo nước uống hàng ngày của đàn gà để xác định khả năng tiêu thụ nước của chúng.

Việc điều chỉnh độ cao của van nước uống là cực kỳ quan trọng. Trong 2 ngày đầu, máng nước để cao ngay tầm mắt của gà, đến ngày thứ 3 nâng van nước lên để gà ngẩng lên uống nước với góc 45 độ. Đến ngày thứ 4 gà phải nghển cổ lên mới uống được. Đến ngày thứ 7 cần sử dụng van nước tự động và đặt ở tầm cao ngang lưng. Sau đó điều chỉnh van nước cao lên, đảm bảo gà hạn chế không làm bắn nước ra ngoài. Máng nước hở phải có mực nước cao tối đa 2cm hàng ngày cần tháo nước rửa sạch.