Chơi và nuôi gà Chabo

Gà chabo (ải kê – hay còn gọi là gà tre Nhật Bản) là giống gà có xuất xứ từ Nhật Bản. Nhiều tài liệu cho rằng nguồn gốc xa xưa của gà chabo là ở vùng Đông Nam Á, nơi mà người ta vẫn từ bao đời nay.

Gà tre xuất hiện trong hội họa Nhật Bản ngay sau thời kỳ đóng cửa với thế giới bên ngoài, khoảng những năm 1635, và nó cũng xuất hiện trong hội họa Hà Lan vào cùng thời điểm. Cũng có ý kiến cho rằng có lẽ các thương gia người Hà Lan đã mang gà tre vào Nhật từ những cảng biển ở vùng Đông Nam Á như Hội An (Việt Nam) hay Java (Indonesia) vôn cũng là thuộc địa của Hàn Lan vào thời đó. Từ “chabo” bắt nguồn từ ngôn ngữ Java “chabol” (hay “cebol”), có nghĩa là “lùn”, áp dụng cho cả người lẫn giống gà chân ngắn này. gà chabo

Gà chabo xuất hiện ở Đức vào đầu thế kỷ 19, sau đó xuất hiện tại Anh vào năm 1860 và được triển lãm rộng rãi từ năm 1910. Câu lạc bộ lai tạo đầu tiên hình thành ở Anh vào năm 1921 và bị gián đoạn một thời gian trong khi Thế chiến II diễn ra. Nó tái hoạt động vào năm 1961 và phát triển cho đến tận ngày nay.

Tiêu chuẩn gà tre chabo với chân ngắn và thân tròn chỉ xuất hiện trong bản Tiêu Chuẩn Gia cầm Nhật Bản vào năm 1941 mặc dù giống gà này đã xuất hiện từ thế kỷ thứ 16.

Gà chabo có đuôi hướng thẳng lên trên một cách duyên dáng phía sau đầu. Đuôi không được cong như những loài gà thông thường khác mà phải thẳng đứng.

Chân phải ngắn và không dính lông, vì vậy, khi đứng, chỉ có phần ngón chân đưa ra ngoài, tuy nhiên chân vẫn phải thẳng và cực ngắn. Chân xoãi về phía trước được coi là lỗi bởi vì nó khiến bụng gần chạm đất.

Cánh lớn với chóp gần chạm đất tạo ra dáng vẻ oai vệ mỗi khi bước đi.

Thân phải tròn và rộng với phần lưng (giữa cổ và lông mã) cực ngắn.

Gà tre chabo thực sự có nguồn gốc lâu đời, không tồn tại dòng gà tương tự với kích thước lớn hơn. Tất cả các biến thể đều có chân ngắn. Ngoài dạng lông bình thường còn có dạng lông xù/mịn.

Lựa chọn gà chabo

– Với gà trống:

Chọn những con nhỏ, thấp, rộng và mập với ngực nở và đuôi dựng thẳng. Hình dáng phù hợp với mồng rất to, tính cách lanh lợi và dáng đi lệt bệt. Lông nhiều và dày.

Lưng rất ngắn, rộng và nếu nhìn ngang thì nó có hình chữ u hẹp với hai vách được tạo ra bởi cổ và đuôi.

Tuy nhiên, hình dạng này hầu như không thể duy trì một khi gà hoàn toàn trưởng thành. Lông mã dày và dài. Thân ngắn, thấp và rộng. Ngực rất đầy đặn, tròn và nhô hẳn ra phía trước. Cánh dài với chóp chấm đất ở ngay điểm cuối của thân. Hông rất ngắn và không lộ rõ. Đuôi rất rộng và hướng thẳng lên trên. Lông đuôi phải cao hơn đầu, khoảng 1/3 tổng chiều dài, xòe đều với các lông phụng chủ thẳng như lưỡi kiếm và kèm theo bởi một số lông tá. Đuôi có thể chạm vào mồng nhưng không được ngả về trước quá nhiều.

Đầu to và rộng, cử động mạnh mẽ và cong đều, mắt to. Mồng lá, to (càng to càng tốt), dựng thẳng và chia đều với từ 4 đến 5 gai. Viền mồng phải đi đôi với gáy. Mặt nhẵn nhụi, tai cỡ trung bình, đỏ và không lem trắng. Tích thụng và lốn.

Cổ tương đối ngắn, cong về phía sau và có nhiều lông bờm phủ lên vai.

Cẳng chân cực ngắn, nhẵn nhụi (không lông), mạnh mẽ và khủy chân sắc góc. Cẳng phải ngắn đến mức hầu như không thể nhìn thấy. Bốn ngón phải thẳng và xòe đều.

– Với gà mái:

Đuôi xòe đều và vươn quá đầu. Lông đuôi phải rộng, cặp lông phụng chủ phải hơi cong như lưỡi kiếm. Mồng lớn, gai mồng phân đều, dựng thẳng mặc dù mồng đổ về một bên không phải là tật. Các đặc điểm khác của gà mái phải theo sát với mô tả ở gà trống.

Chuồng nuôi gà chabo

– Nuôi ngoài trời:

Gà tre chabo chỉ có thể nuôi ngoài trời vào mùa khô ráo. Vì nhỏ con và nhẹ cân nên chúng không thích hợp để nuôi ngoài trời khi thời tiết trở lạnh và ẩm ướt.

Khuôn viên nuôi gà ngoài trời có thể biến thiên về kích thước và hình dạng. Nhưng một khuôn viên tiêu chuẩn phải bao gồm một chuồng gà nhỏ diện tích khoảng 1m² và sân có cùng hề rộng nhưng dài khoảng 1,5m.

Chuồng phải đủ cao để không làm hư mồng hay đuôi gà. Để ngăn địch hại (chẳng hạn chuột và chim sẻ), sân nên được rào kín bằng lưới với kích thước mắt lưới 1,2cm. Nền sân cũng có thể trải lưới nếu bị động vật cỡ lớn phá phách (chẳng hạn chuột cống và cáo).

Có thể lợp mái tốn nhựa ngoài sân để che mưa và gió, nhưng điều này có thể khiến cho việc quan sát gà khó khăn hơn.

Sơn bảo vệ gỗ hàng năm sẽ làm tăng tuổi thọ của chuồng. Vì sơn dẫu sao cũng độc nên tốt nhất nên thực hiện vào mùa lạnh, khi chuồng để trống.

Khuôn viên thường được thiết kế sao cho có thể di chuyển trên nền đất. Điều này giúp diện tích nuôi không bị ngập đầy chất thải.

Chuồng nuôi lớn và nặng nên được thiết kế để dễ làm vệ sinh. Điều này đồng nghĩa với việc thường xuyên thay vật liệu lót nền (tốt nhất bằng dăm bào hay mùn cưa).

Xịt chất kháng khuẩn không độc để ngăn ngừa vi khuẩn và virus có hại. Khống chế rận và ve trong chuồng và ổ gà bằng cách thường xuyên rắc bột sát trùng.

Nuôi gà ngoài trời cũng có một số lợi ích. Cỏ tươi luôn có sẵn, với việc thường xuyên di chuyển khuôn viên, phân không bị tích tụ quá nhiều khiến ký sinh và bệnh tật phát sinh. Sân còn cung cấp không gian để gà đào bới và tắm cát.

Gà nuôi trên nền đất thường có màu chân và mỏ đẹp nhưng nên nhớ rằng ánh sáng mặt tròi có thể làm lông gà phai màu, vì vậy những cá thể có tiềm năng tham dự triển lãm cần được nuôi trong bóng râm hay nhà trại.

– Nuôi trong nhà:

Gà tre chabo có thể được nuôi quanh năm trong nhà trại. Kiểu nuôi này có thể tránh được tác động của thời tiết mà vẫn sạch sẽ và khô ráo. Nhờ được chiếu sáng bằng đèn, bạn có thể kéo dài thời lượng ban ngày vào mùa đông để cho gà ăn cũng như có thêm thời gian để chăm sóc và quan sát gà.

Nhà trại thường bao gồm những ngăn lai tạo thông thoáng. Chúng phải có kích thước và cấu trúc sao cho dễ thâm nhập để làm vệ sinh.

Một cặp gà tre chabo sẽ sống và sinh sản hoàn toàn thoải mái trong ngăn có kích thước 0,75 x 1m, nhưng ngăn lớn hơn có thể được sử dụng để nuôi ba con (một trống hai mái) hoặc một nhóm gà tơ.

Một nguyên tắc thiết kế linh hoạt là gỡ bỏ các tấm ngăn để vài ba ngăn có thể thông với nhau thành một ngăn lớn hơn.

Có thể gác chạc nếu kích thước phù hợp. Tốt nhất, tiết diện chạc khoảng 5cm vuông, hơi tròn và có thể dỡ đi để ngăn gà ngủ quá sớm khiến xương ức bị gập.

Chạc phải được đặt ở độ cao vừa phải để gà có thể nhảy lên dễ dàng, nhưng đủ cao để ngăn gà ngủ trong ổ.

Một tấm lót được đặt bên dưới chạc để giữ vệ sinh cho đáy ngăn.

Vật liệu lót lý tưởng là dăm bào hay mùn cưa vì chúng hút ẩm, không làm hư lông và cung cấp chất liệu để gà đào bới.

Dăm bào/mùn cưa phải được thay một lần mỗi tuần hay khi cần để ngăn cản dịch bệnh phát sinh. Vấn đề vệ sinh cần được quan tâm hơn khi nuôi trong nhà trại.

Nền bẩn hay lầy lội chứa nhiều vi khuẩn có hại có thể gây ra bệnh ở đường hô hấp, mà nếu nhà trại không thông thoáng, thì dịch bệnh có thể lan ra toàn trại gà.

Khi làm vệ sinh xong, tốt nhất nên xịt sàn chuồng nuôi bằng chất sát khuẩn không độc hại trước khi rắc dăm bào/mùn cưa mới.

Một vấn đề nữa đối với các nhà trại là ve đỏ (red mite), chúng núp trong các kẽ hở và tấn công chủ yếu vào ban đêm khi gà đang ngủ.

Cách tốt nhất để điều trị dứt điểm là dọn sạch toàn bộ nhà trại, chuồng nuôi và ổ gà, xịt thuốc tẩy trùng mọi nơi, thậm chí ở từng ngóc ngách nhỏ. Chờ thuốc khô hẳn trước khi thả gà lại. Quy trình này được thực hiện định kỳ vào những tháng mùa hè khi vòng đời của ve đỏ là 10 ngày.

Thức ăn cho gà chabo

Mặc dù gà tre chabo có bề ngoài khác biệt với hầu hết các giống gà khác, đặc biệt là loài gà rừng tổ tiên, nhưng chúng có thể được cho ăn theo cách tương tự.

Cám hay viên tổng hợp: Ngày nay, các loại thức ăn tổng hợp dưới dạng cám hay viên luôn sẵn có và rất tiện lợi để nuôi gà. Thức ăn viên dưới dạng khô được hầu hết người chơi gà sử dụng; cám có hai loại khô và ướt. Cám ướt có điểm thuận lợi là ít bị vãi ra khỏi máng ăn khi gà mổ, nhưng bạn cần tính toán để gà ăn hết trong ngày bằng không, cám sẽ bị chua và phải bỏ đi. Máng thức ăn cũng cần được rửa thường xuyên để loại bỏ cám dính. Có vô số loại cám và viên khô của các nhà sản xuất khác nhau và luôn có sẵn trong các tiệm bán thức ăn gia súc. Đa số các tiệm thú cảnh cũng bán cám nhưng trong một số trường hợp bạn phải đặt hàng trước. Cám hay viên tổng hợp thường được bán dưới dạng bao 20/25kg; nếu bạn có ít gà thì hãy mua bịch nhỏ hơn.

Ngũ cốc: Cũng có thể cho gà ăn ngũ cốc xen kẽ với thức ăn viên, hoặc trộn cả hai. Nên nhớ rằng nếu bạn cho gà ăn một lượng lớn thức ăn khác bên cạnh một thực đơn cân bằng thì bạn có thể phá vỡ nó. Bột mì có thể kết hợp với thức ăn viên, trộn theo tỷ lệ 5 – 5 hoặc ăn dặm trước khi gà ngủ.

Bột ngô khiến gà bị mập nếu cho ăn quá nhiều; điều này không tốt vì gà sẽ yếu và khó sinh sản, nhưng nếu cho ăn ít hoặc thỉnh thoảng, nó sẽ giúp chân và mỏ gà có màu vàng tươi – thích hợp để tham dự triển lãm.

Yến mạch xay là nguồn thức ăn chất lượng nhưng không cân bằng như bột mì. Có lẽ bạn thử tìm xem chỗ tiệm thức ăn gia súc, mà mình hay mua, có bán ngô trộn hay không.

Sạn: Gà sử dụng sạn vào hai mục đích chính. Sạn được dùng để nghiền các thức ăn cứng, chẳng hạn như ngô. Gà phải được cung cấp sạn nếu thức ăn có ngô, bằng không thì chúng không thể tiêu hóa một cách thích hợp. Sạn được trữ trong một bộ phận đặc biệt gọi là mề, và đấy là nơi “xay nhỏ” ngô.

Gà phải phát triển bộ phận đặc biệt này để bù đắp cho việc chúng nuốt toàn bộ thức ăn mà không nhai. Công dụng khác của sạn là tiết ra canxi để gà phát triển và duy trì sức khỏe, nhưng đặc biệt là để tạo vỏ trứng. Không phải loại sạn nào cũng tiết ra canxi, nhưng sạn làm từ vỏ sò ốc giã nhỏ có thể đáp ứng được nhu cầu này. Bạn cũng có thể mua loại sạn trộn với cả hai công dụng. Gà được cho ăn cám/viên tổng hợp thuần túy không cần sạn, bởi vì canxi đã có sẵn trong thức ăn và chúng có thể tiêu hóa thức ăn mà chẳng cần nghiền nát; nhưng bạn vẫn có thể cho gà ăn sạn nếu thích. Gà thả rông có thể tự kiếm sạn từ đất. Sạn có thể được bỏ sẵn vào chén hay phễu để gà ăn, hay thỉnh thoảng bỏ một nắm.

Nước: Phải luôn cung cấp sẵn nước sạch. Khi gà đẻ trứng, chúng sẽ tiêu thụ một lượng lớn nước. Chén nước đặt dưới sàn rất dễ bị bẩn, nhưng còn có rất nhiều kiểu vòi và khay chụp khác.

Loại dùng cho chim có lẽ thích hợp với chuồng nhỏ hơn là khay chụp lớn cho gia cầm; khay chụp cho gà có lẽ là tốt nhất. Khay chụp phải sạch sẽ và đủ nước cho gà uống cho đến lần châm nước kế tiếp (thường là hàng ngày, một số khay chụp dùng được vài ngày; điều này cũng tốt chừng nào mà nước không bị ô nhiễm bởi đất, bụi và thức ăn).

Nuôi dưỡng và ấp trứng gà chabo

Có một số cách ấp và nuôi dưỡng gà tre chabo. Một số người sử dụng phương pháp ấp tự nhiên, một số ấp bán nhân tạo còn một số phụ thuộc hoàn toàn vào lồng ấp. Bởi vì mỗi con nở mỗi kiểu nên bạn phải bỏ thời gian để tìm hiểu đâu là phương pháp thích hợp với mình nhất.

– Phương pháp ấp tự nhiên

Đây có lẽ là phương pháp ít rắc rối nhất; gà mẹ làm hết mọi thứ. Một khi gà bắt cặp, tổ sẽ được đưa vào. Thông thường mỗi ngăn một tổ.

Hầu hết gà tre chabo mái đẻ từ 7 đến 9 trứng rồi mới ấp. Khi gà mái bắt đầu nằm ổ, dời gà và trứng khỏi ổ nên xịt hay rắc thuốc sát trùng (gà mái nằm ổ dễ bị rệp và ve tấn công). Đặt lại trứng vào ổ và gà mái vào ngăn. Đừng ép gà mái nằm lên trứng; sau khoảng 10 – 15 phút gà mái sẽ tự vào . Ghi chú ngày gà bắt đầu nằm ổ, 20 – 21 ngày sau trứng sẽ nở. Đa phần gà mái sẽ tự rời ổ để ăn uống và vệ sinh, nhờ vậy ổ sẽ luôn sạch sẽ.

Nếu gà mái đáng tin cậy và thực hiện tốt vai trò làm mẹ (thường là vậy), kết quả thu được sẽ tốt và những con gà như vậy được tuyển làm gà giống để duy trì đặc điểm này cho những thế hệ về sau. Người chơi gà sử dụng phương pháp này sẽ tự hào rằng không chỉ lai tạo được gà đẹp mà còn chọn được dòng gà ấp và chăm sóc con tốt.

– Phương pháp ấp bán nhân tạo

Phương pháp này ấp trứng theo cách tự nhiên và nuôi gà con bằng cách nhân tạo. Một mẹo nhỏ là bồi dưỡng cho gà trước khi chúng bắt đầu đẻ trứng – vì vậy, có lẽ nguồn dinh dưỡng tốt và chiếu đèn (kéo dài thời lượng ban ngày) là cần thiết. Nên nhớ rằng gà phải đẻ trứng trước khi nằm ổ.

Ổ gà được đặt vào mỗi ngăn và để tự nhiên giống như phương pháp đầu. Khi trứng nở, ngay lúc gà con vừa khô lông, chúng được tách khỏi gà mẹ và đặt vào lồng ấp/sưởi nhân tạo. Hãy đảm bảo rằng gà thoải mái khi được đặt vào lồng sưởi. Nếu gà con tụm vào nhau thì lồng sưởi vẫn chưa đủ ấm, nếu chúng nép vào các góc và thở gấp thì có nghĩa lồng quá nóng. Những con chân dài sẽ bị loại, những con còn lại sẽ được đeo vòng chân. Nên trữ sẵn một số vòng màu, mỗi lứa sẽ được đeo vòng màu khác nhau.

Quan sát kỹ lưỡng những con đã được đeo vòng. Gà lớn rất mau vì vậy cần thay vòng khi chúng gần chật. Nếu dùng loại vòng chân dành cho chim tin phải hết sức lưu ý – chúng rất khó gỡ. Có thể đánh dấu bằng cách viết lên lông gà nhưng những dấu này mau biến mất.

– Phương pháp ấp nhân tạo

Đây là phương pháp được nhiều người chơi gà tre chabo áp dụng. Có nhiều loại lồng ấp trên thị trường, vì vậy người chơi gà nên tìm kiếm lời khuyên từ những người có kinh nghiệm ấp nhân tạo. Nếu mua phải lồng ấp không thích hợp thì sẽ tốn tiền.

Cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Bước kế tiếp là tìm chỗ đặt lồng. Có thể đặt trong nhà, ga-ra hay ngoài trời nhưng nhiệt độ phải ổn định như trong nhà. Nhiệt độ quá thấp vào ban đêm hay quá cao vào ban ngày là không thích hợp.

Nếu sử dụng kiểu lồng tự đảo trứng (nên dùng loại này), thay vì phải kiểm tra trứng sau mỗi 6 ngày, thì không phải làm gì cả cho đến trước khi trứng nỗ một ngày, tốt nhất nên tắt cơ chế đảo trứng. Đây là lúc sắp trứng theo từng lứa – có một cách là đặt vào khay hay túi lưới nhỏ – để khi trứng nở, những lứa khác nhau được tách bạch.

Nếu sử dụng lồng ấp không tự đảo, thì phải đảo trứng bằng tay tối thiểu hãi lần mỗi ngày. Việc này tuy mất thời gian nhưng là điều kiện bắt buộc để trứng nỏ – trên thực tế, tuần đầu nên đảo bã lần mỗi ngày. Để đơn giản hóa quy trình, trứng sẽ được đánh dấu. Khi đảo, trứng sẽ được lật sang mặt này, lần đảo sau, chúng sẽ được lật ngược lại. Nếu sử dụng một loại lồng ấp mới thì bạn cần phải thật kiên nhẫn trước khi thành công.

Gà tre chabo mỗi con nở một kiểu. Chúng thực sự là thách thức đối với người chơi gà. Kiên nhẫn là chìa khóa để thành công. Với sự kiên nhẫn và tận tâm, bạn sẽ đạt được kết quả như ý.

Triển lãm gà chabo

– Chuẩn bị gà đi thi:

+ Bước 1：

Gà chuẩn bị tham dự triển lãm phải được nuôi trong điều kiện vệ sinh, tỉa tót một chút càng tốt. Một khi lông gà bị gãy hay tổn thương thì có tắm bao nhiêu cũng không làm nó lành được, ở đây, cần đảm bảo gà của bạn tham dự đúng thể loại và màu sắc.

+ Bước 2：

Để tắm gà, bạn cần hai chậu nước ấm. Nếu gà quá bẩn, hãy thêm một ít xà bông tắm vào chậu, cần tắm gà trong khoảng 10 phút để loại hết chất bẩn, cẩn thận không làm hư lông vì nhúng nước sai cách.

Chậu thứ hai dùng để xả sạch xà bông dính trên lông gà. Lúc này, rửa mặt cho gà và bọc gà trong khăn khô. Tỉa mỏ trong khi bọc gà. Nếu mỏ quá dài thì tỉa bằng kéo rồi giữa lại cho nhẵn ( có thể dùng giũa móng tay). Sau đó tỉa móng và giũa, kiểm tra và đảm bảo cẳng gà thật sạch.

+ Bước 3:

Sau khi tắm cần giữ ấm và làm khô lông gà ngay lập tức. Có hai cách để làm khô gà. Nếu bạn tắm cho một hay hai con thì cây sấy tóc là thích hợp. Giữ gà bằng tay trái khi gà đứng trên bàn, giữ cây sấy tóc bên tay phải để thổi khô lông, cẩn thận không thổi ngược chiều khiến lông gà xù lên. Còn một cách nữa, và có lẽ cách tốt nhất là đặt gà dưới đèn sưởi. Cách này làm khô gà tự nhiên hơn và gà không rỉa lông trong khi khô.

Các lỗi phổ biến ở đuôi Các lỗi phổ biến ở đuôi

Gà tre chabo đạt yêu cầu phải là: Gà tre chabo đạt yêu cầu