Cây nắp ấm là gì?

Cây nắp ấm có hình dáng lạ mắt, ngộ nghĩnh nên thường được chọn làm cây cảnh trồng trang trí trong vườn nhà, với những chiếc bình treo lơ lững tạo nên sự hoang dã tự nhiên. Không những vậy, nắp ấm còn là một vị thuốc dùng để chữa bệnh hiệu quả trong y học cổ truyền. Ngay sau đây, caythuocdangian.com sẽ cùng bạn đọc hiểu rõ hơn về công dụng của loại cây này.

Cây nắp ấm là gì?

Còn có tên gọi khác là cây bắt mồi, cây bình nước, trư tử lung, nắp bình cất, trư lung thảo, nắp nước,… Tên khoa học là Nepenthes mirabilis (Lour.) Druce, thuộc họ Nắp ấm (Nepenthaceae).

Mô tả

Là một cây thuốc quý, mọc dạng leo, cao 1-2m, thân rất dai. Lá hình bầu dục, có cuống dài hình dây, dài khoảng 15cm, uốn cong. Đầu cuống biến thành cái bình giống như hoa nhưng không phải hoa nên có tên là bình nước.

Bình hình trụ, hơi phồng ở gốc, mặt bình có nắp đậy. Mặt trên của nắp trơn, mặt dưới có nhiều phiến gân phối đều, bên trong bình tiết ra chất nhầy, có khả năng tiêu hủy sâu bọ khi vào trong bình, nắp sẽ tự động đậy lại.

Hoa mọc dạng cụm, cụm hoa là một chùm, thưa, hoa cái hoặc hoa đực. Lá đài hình bầu dục, mặt trong có nhiều phiến nhỏ, cột nhị dài bằng lá đài. Bao phấn cong, xếp thành 2 dãy, bầu hình trứng, phủ lông trắng, vòi ngắn, đầu nhị 4 thùy. Quả năng, hạt mảnh và dài.

Phân bố và thu hái

Cây mọc phổ biến nhiều vùng ở Trung Quốc và Việt Nam. Ở Việt Nam, cây thường gặp ở các tỉnh Khánh Hòa, Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương, Kiên Giang, Bình Thuận, Lâm Đồng,… Ở miền Bắc nước ta mới chỉ thấy ở Vĩnh Linh.

Mùa hoa vào tháng giêng. Thu hái cả cây, quanh năm, rửa sạch, chặt thành khúc chừng 2-3cm, phơi hoặc sây khô và bảo quản để dùng dần.

Thành phần hóa học

Hiện chưa có nghiên cứu cụ thể về thành phân của cây nắp ấm. Chỉ có một số nghiên cứu chỉ ra rằng chất lỏng trong bình là do cây tự sinh ra, nó có thể là dạng nước hoặc siro, có chứa các polymer sinh học nhớt đàn hồi được sử dụng để làm chết con mồi.

Trong đông y, cây nắp ấm có vị ngọt nhạt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, hóa đờm, tiêu viêm và hạ huyết áp.

Tác dụng chữa bệnh của cây nắp ấm

1. Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường: Lấy 30g cây nắp ấm, 25g thiên môn đông, 25g giảo cổ lam, sắc với 3 lít nước trong 15 phút, chia uống 3-4 lần trong ngày. Dùng liên tục trong1-3 tháng để đạt hiệu quả.

2. Trị huyết áp cao: Dùng 30-50g cây nắp ấm độc vị đun sôi, rồi trùm chăn để xông. Hoặc có thể kết hợp với 15 Hy thiêm và 9g Câu đằng đun nước để xông.

3. Chữa gan nhiễm mỡ: Lấy 30-50g cây nắp ấm đun với 3 lít nước, chia uống nhiều lần trong ngày, uống liên tục từ 1-3 tháng.

4. Điều trị sỏi thận, sỏi đường tiết niệu: Dùng 30g cây nắp ấm, 20g bòng bong, 12g thương nhĩ, 12g bạch trật lê, 6g mộc hương và 6g trần bì, đun sôi với 5 lít nước, cho đến khi còn 600ml, chia uống nhiều lần trong ngày. Mỗi ngày uống 1 thang và liên tục trong 1 tháng.

5. Chữa viêm gan hoàng đản: Lấy 30g nắp ấm, 30g kim tiền thảo, 30g mã đề, sắc lấy nước uống hàng ngày.

6. Trị tiêu chảy: Dùng cây nắp ấm độc vị sắc lấy nước uống, sẽ hết tiêu chảy hiệu quả.

7. Thanh nhiệt: Lấy 15g cây nắm ấm đun sôi lấy nước uống thay nước trong ngày, vừa chống mất nước cho cơ thể vừa lợi tiểu.

8. Chữa ho: Uống nước sắc từ cây nắp ấm giúp chữa các bệnh ho gà, ho ra máu, làm tiêu đờm.

Lưu ý

Những bài trên chỉ mang tính chất minh họa, người bệnh nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng.