Bệnh MAREK ở gà?

I.ĐỘNG VẬT CẢM THỤ

Bệnh thường xảy ra chủ yếu ở các loại gà. Cũng có một số báo cáo cho biết bệnh xảy ra ở một số gia cầm khác.

II. NGUYÊN NHÂN

Bệnh gây ra do virus thuộc nhóm Herpes. Chỉ có một Serotype gây bệnh trên gà. Khả năng gây bệnh của virus thây đổi sau mỗi lần phân lập khác nhau. Virus chỉ sống trong tế bào không sống được ngoài tế bào (môi trường ngoài cơ thể). Do vậy người ta gọi đó là "Cellassiated". Ở trong cơ thể, virus nhận vỏ bao bọc bảo vệ từ những tế bào da của vật chủ. Do vậy nó có khả năng chống lại những ảnh hưởng có hại của môi trường. Virus rất khó bảo quản trong trại thái đông khô. Còn chủng virus không gây bệnh tường ở trên gà tây. Loại này lại dễ dàng bảo quản trong trạng thái đông khô.

III. PHƯƠNG THỨC TRUYỀN LÂY

- Nhiễm qua môi trường chuồng trại bị nhiễm mần bệnh truyền theo đường hô hấp.

- Do hít phải và qua đường hô hấp.

- Lây truyền qua lông, sự bài tiết mần bệnh được ghi nhận kể từ khi gà nhiễm bệnh đến lúc thải mần bệnh ra môi trường là 14 ngày. Mần bệnh thải ra kéo dài 7 tuần. Những chất bài tiết ra có kèm theo mần bệnh là lông và da (tế bào bong ra kèm các lông rụng).

- Lây nhiễm qua dụng cụ chăn nuôi bị nhiễm bệnh hoặc người chăn nuôi mang mần bệnh từ chuồng này qua chuồng khác).

IV. TRIỆU CHỨNG

+ Biểu hiện các khối u trong cơ thể gà ở giai đoạn 5-15 tuần tuổi, gây nên trạng thái, niêm mạc màu nhợt nhạt, giảm ăn, đi tiêu chảy và giảm ỷ lệ đẻ 9do viêm dây thần kinh vận động ở cánh và đùi).

+ Hô hấp khó khăn và bị mù mắt.

+ Tỷ lệ chết từ 5-30% tùy thuộc vào chủng virus gây bệnh và giống gà.

V. BỆNH TÍCH

- Sưng tổ chức thần kinh vận động nằm ở dọc cột sống (phía trong sương giáp với tủy sống).

- Dây thần kinh hông và cánh thấy sưng to, màu xám hoặc vàng và bị phù.

- Khối u do tăng sinh bạch cầu, nằm rải rác bất cứ chỗ nào trong cơ quan nội tạng cũng như ơe cơ, xương và da. Những khối u tròn cơ quan nội tạng giống hệt như các khối u trong bệnh Leucosis.

- Gan nổi hạt do hiện tượng thấm dịch.

- Buồng trứng có khối u và nhiều vùng xám lớn.

- Tim nhợt nhạt do bị thấm dịch hoặc có khối u hạt trong cơ tim.

- Da đôi khi sần sùi giống như vẩy cứng và màu hơi nâu.

- Trong cơ bắp đôi khi có vệt trắng hoặc có khối u nhỏ.

- Tuyến Bursa (túi Fabricius) thường teo nhỏ.

VI. CHUẨN ĐOÁN

- Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và bệnh tích (khối u và bại liệt cánh, chân).

- Lấy mẫu phẩm lây nhiễm trên phôi gà hay môi trường tế bào hoặc phản ứng kết tủa khuyếch tán trên thạch để phân lập và giám định virus.

- Chuẩn đoán phân biệt với bệnh Leucosis. Bệnh  Leucosis cũng có khối u và tăng sinh trong cả tuyến Bursa (trong túi Fabricius). Còn bệnh Marek thì teo nhỏ.

VII. PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH

a, Phòng bệnh

+ Phòng bằng vacxin HVT (Herpes virus Turkey) là một loại virus thuộc nhóm Herpes ở gà tây. Nó không gây bệnh cho gà nên được sử dụng để phòng bệnh cho gà. Vacxin dùng cho àg 1 ngày tuổi và tiêm dưới da. Việc phòng bệnh bằng vacxin không hoàn toàn ngăn trở được bệnh khi cơ thể nhiễm virus Marek. Nó chỉ ảnh hưởng đến tiến trình phát triển bệnh tích (giảm bệnh tích khối u và giảm viêm dây thần kinh cánh và đùi), tỷ lệ chết giảm.

Khi sử dụng vacxin này virus không bài xuất ra ngoài nhiều.

- Không nên dùng vacxin (HVT) cho gà giống gốc, vì kháng thể có trong gà bố mẹ truyền qua trứng sang con có thể làm trung hòa với virus (HVT) trong những đàn gà con khi mới tiêm phòng.

+ Phòng bằng vacxin CHV (Chicken Herpes virus):

Người ta làm giảm độc nhân tạo hay giảm độc tự nhiên virus (HVT) để phòng bệnh cho gà 1 ngày tuổi. Virus CHV sau khi chủng sẽ lây lan trong đàn, do đó không cần thiết phải tiêm vacxin toàn bộ cho đàn. Đặc biệt kháng thể của gà con được nhận từ mẹ trong những đàn gà giống đã được chủng vacxin (CHV) sẽ không bị ảnh hưởng (không bị trung hòa) bởi vacxin (HVT) khi dùng cho gà 1 ngày tuổi, vì thế vacxin (CHV) dùng cho đàn gà giống bố mẹ là rất tốt.

+ Giới thiệu một số vacxin do Rhone Merieux (Pháp) sản xuất dùng phòng bệnh Marek:

- Vacxin Cryomarex: Vacxin ssống đông khô chủng HVT - FC 126. Chủng dưới da gà con 1 ngày tuổi.

- Vacxin Cryomarex (HB1 + HVT): Vacxin sống đông khô kết hợp 2 chủng HVT - FC 126 và chủng SB1 (tách từ gà hậu bị) chủng dưới da cho gà con 1 ngày tuổi.

b, Trị bệnh

Không có thuốc trị bệnh này.