Bài 29 – Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ

I. CÂU THIẾU CHỦ NGỮ

Tìm C, V trong các câu sau và chữa câu sai:

a) Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" cho thấy Dế Mèn biết phục thiện. Câu này thiếu chủ ngữ; chỉ có vị ngữ: cho thấy Dế Mèn biết phục thiện. Cần sửa: Truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" cho thấy Dế Mèn biết phục thiện CV

b) Câu b có C: em; V: thấy Dế Mèn biết phục thiện (câu này đúng)

II. CÂU THIẾU VỊ NGỮ

1. Tìm C, V của mỗi câu sau:

a) C: Thánh Gióng; V: cưỡi ngựa sắt, xông thẳng vào quân thù.

b) Cả phần "Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù" mới là chủ ngữ – câu thiếu vị ngữ.

c) "Bạn Lan, người học sinh giỏi nhất lớp 6A": chưa thành câu vì mới có C.

d) "Bạn Lan": C; là người học giỏi nhất lớp 6A: V (câu đúng)

2. Chữa lại câu sai (mỗi câu, có 2 cách chữa):

– Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào

C

quân thù, là một hình ảnh tuyệt đẹp.

C V

– Emmuốn vẽ hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt,

C V

xông thẳng vào quân thù.

V

– Bạn Lanlà người học sinh giỏi nhất lớp 6A.

C V

– Ai cũng yêu mến bạn Lan,người học sinh giỏi nhất lớp 6A.

C V

III. LUYỆN TẬP

1. Hãy đặt câu hỏi để kiểm tra xem các câu dưới đây có thiếu chủ ngữ hoặc vị ngữ không:

a) Từ hôm đó, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay không làm gì nữa.

Câu hỏi: Những ai không làm gì nữa? (Để tìm C)

Bác Tai, cô Mắt cậu Chân, cậu Tay đã hành động ra sao? (Để tìm V) (câu này đúng)

b) Lát sau, hổ đẻ được, (câu đúng)

Con gì đẻ được? (để tìm C); hổ ra sao? (để tìm V)

c) Hơn mười năm sau, bác tiều già rồi chết (câu đúng)

Ai già rồi chết? (để tìm C); Bác tiều như thế nào? (để tìm V)

2. Trong số những câu dưới đây, câu nào viết sai? Vì sao?

a) Kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.

b) Với kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở đã động viên em rất nhiều.

Câu này sai vì thiếu C “Với kết quả của năm học đầu tiên ở trường Trung học cơ sở” đã thành trạng ngữ của câu)

c) Những câu chuyện dân gian mà chúng tôi thích nghe kể.

Câu này sai vì thiếu V (nhóm từ: "mà chúng tôi thích nghe kể" chỉ là định ngữ bổ nghĩa cho "những câu chuyện dân gian").

d) Chúng tôi thích nghe kể những câu chuyện dân gian, (câu đúng)

3. Điền những chủ ngữ thích hợp vào chỗ trống:

a)… bắt đầu học hát -> Chúng em bắt đầu học hát

b) … hót líu lo. -> Chim hót líu lo.

c) … đua nhau nở rộ -> Nhiều loài hoa đua nhau nở rộ.

d)… cười đùa vui vẻ -> Các bạn học sinh cười vui vẻ.

4. Điền những vị ngữ thích hợp vào chỗ trống:

a) Khi học lớp 5, Hải… đã được nhiều điểm mười.

b) Lúc Dế Choắt chết, Dế Mèn… buồn thương và rất ăn năn, hốì hận.

c) Buổi sáng, mặt trời…. Mọc lên từ chân trời đằng đông.

d) Trong thời gian nghỉ hè, chúng tôi… tổ chức nhiều cuộc vui chơi dã ngoại.

5. Hãy chuyển mỗi câu ghép dưới đây thành hai câu đơn:

a) Hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với con, còn hổ cái thì nằm phục xuống, dáng mỏi mệt lắm.

b) Mấy hôm nọ, trời mưa lớn, trên những hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.

– Mấy hôm nọ, trời mưa lớn. Trên những vùng hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.

c) Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

– Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước. Trông hai bên bờ rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

Mai Thu