Bài 26. Quang Trung xây dựng đất nước – Lịch sử 7

Quang Trung Nguyễn Huệ không chỉ là một vị tướng tài ba, mưu lược mà ông còn là một vị minh quân sáng suốt, điều này được thể hiện rõ thông qua quá trình ông xây xựng đất nước, cải cách bộ máy chính quyền. Bài học ngày hôm nay chúng tôi sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn nội dung này.

A. Lý thuyết

1. Phục hồi kinh tế, xây dựng văn hóa dân tộc 

Quang Trung đóng đô ở Phú Xuân.

*Về kinh tế :

-Ban hành Chiếu khuyến nông , dân nghèo có ruộng cày ,

-Giảm nhẹ nhiều lọai thuế .

-Mở cửa  ải , thông chợ .

-Thủ công nghiệp và buôn bán được khôi phục.

Kinh tế được khôi phục .

 Chiêú Nôm- Bút tích của Nguyễn Huệ gửi La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp

*Về văn hóa, giáo dục :

-Ban Chiếu lập học, mở trường học .

-Chữ Nôm là chữ viết chính thức , Nguyễn Thiếp lập Viện Sùng Chính để dịch chữ Hán sang chữ Nôm  dùng làm tài liệu học tập   đã đánh dấu thành quả trong lịch sử đấu tranh bảo tồn văn hóa dân tộc .

Ấn triện thời Tây Sơn

2. Chính sách quốc phòng, ngọai giao

* Quốc phòng :

–Phía Bắc Lê Duy Chỉ quấy phá ; phía Nam Nguyễn Ánh  cầu viện Pháp chiếm lại Gia Định  .

-Quang Trung xây dựng quân đội mạnh :

+Thực hiện chế độ quân dịch .

+ Quân đội gồm bộ binh,thủy binh, tượng binh, kỵ binh, chiến thuyền và đại bác .

* Ngọai giao : đối với nhà Thanh là mềm dẻo nhưng kiên quyết , vua Thanh phải công nhận độc lập của nước ta .Đối với phương Tây :mở cửa.

* Phía nam Nguyễn Ánh tìm cách đánh ra Quy Nhơn , Quang Trung lên kế  hoạch  lấy lại Gia Định , nhưng 16/9/1792 Ông mất , Quang Tỏan lên ngôi nhưng bất lực  nên cải cách của ông không thực hiện được .

 Tiền thời Tây Sơn

* Các sự kiện chính :

–1771 Khởi nghĩa nông dân Tây Sơn bùng nổ  do 3 anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ , Nguyễn Lữ lãnh đạo .

-1777 nghĩa quân Tây Sơn  lật đổ Chúa Nguyễn ở Đàng Trong.

-1785 Nguyễn Huệ chỉ huy, tiêu diệt 5 vạn quân Xiêm ở Rạch Gầm Xòai Mút .

-1786 Tây Sơn tiến ra Bắc lật đổ Chúa Trịnh .

-1789 Vua   Quang Trung đại phá 29 vạn quân Thanh  .

-1789- 1792 Quang Trung thực hiện  nhiều cải cách tiến bộ .

-1792 Quang Trung đột ngột qua đời .      

B. Bài tập

Câu 1: Quang Trung phục hồi kinh tế, xây dựng văn hoá dân tộc

Trả lời:

Ở cuối thế kỉ XVIII, đất nước trải qua chiến tranh, loạn lạc kéo dài. Đồng ruộng bỏ hoang, xóm làng xơ xác, công thương nghiệp đình trệ.
Sau chiến thắng ngoại xâm, vua Quang Trung bắt tay vào việc xây dựng chính quyền mới, đóng đô ở Phú Xuân. Ông kịp thời đề ra những biện pháp thiết thực để khôi phục kinh tế và ổn định xã hội. Chiếu khuỵến nông được ban hành để giải quyết tình trạng ruộng đất bỏ hoang và nạn lưu vong. Chỉ trong vài ba năm, “mùa màng ưỏ’ lại phong đăng, năm phần mười trong nước khôi phục được cảnh thái bình”.
Quang Trung đã bãi bỏ hoặc giảm nhẹ nhiều loại thuế. Ông yêu cầu nhà Thanh “mở cửa ải, thông chợ búa, khiến cho hàng hoá không ngưng đọng, làm lợi cho sự tiêu dùng của dân”. Nghề thủ công và buôn bán được phục hồi dần.
Về văn hoá, giáo dục, vua Quang Trung ban bố Chiếu lập học. Ông nói : “Xây dựng đất nước lấy việc dạy học làm đầu, tìm lẽ trị bình lấy việc tuyển nhân tài làm gốc”. Các huyện, xã được nhà nước khuyến khích mở trường học.
Vua Quang Trung dùng chữ Nôm làm chữ viết chính thức của nhà nước. Nhiều sắc lệnh của Quang Trung được viết bằng chữ Nôm. Ông giao cho Nguyễn Thiếp lập Viện Sùng chính để dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, dùng làm tài liệu học tập.

Câu 2: Chiếu lập học nói lên hoài bão gì của vua Quang Trung ?

Trả lời:

Chiếu lập học nêu lên hoài bão muốn có một nền giáo dục quốc dân phát triển để đào tạo được nhiều nhân tài, tri thức để xây dựng đất nước hùng mạnh.

Câu 3: Đường lối ngoại giao của Quang Trung có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời:

Để trả lời câu hỏi, đường lối ngoại giao của Quang Trung có ý nghĩa như thế nào, cần căn cứ vào chủ trương của ông đối với nhà Thanh và kết quả của chủ trương đó, vua nhà Thanh phải công nhận nền độc lập, tự chủ của nước ta và Quang Trung là vua của một quốc gia có chủ quyền, độc lập.

Câu 4: Tại sao mở của ải, thông chợ búa thì công thương nghiệp được phát triển ?

Trả lời:

Việc “mở cửa ải, thông chợ búa” đã thúc đẩy công thương nghiệp phát triển. Cần hiểu được mở cửa ải tức là mở cửa khẩu để thương nhân các nước vào buôn bán với nước ta, thông chợ búa tức là việc buôn bán ở các chợ các địa phương được lưu thông. Từ đó thấy được tác dụng của việc làm “mở cửa ải, thông chợ búa” của Quang Trung trong việc phát triển công thương nghiệp.

Câu 5: Vua Quang Trung có những chính sách gì để phục hồi, phát triển kinh tế, ổn định xã hội và phát triển văn hoá dân tộc ?

Trả lời:

Phục hồi kinh tế, xây dựng văn hoá dân tộc
– Bắt tay xây dựng chính quyền mới, đóng đô ở Phú Xuân.
– Ra “Chiếu khuyến nông” để giải quyết tình trạng ruộng đất bỏ hoang và nạn lưu vong, nhờ đó sản xuất nông nghiệp được phục hồi nhanh chóng.
– Bãi bỏ hoặc giảm nhẹ nhiều loại thuế, nhờ đó nghề thủ công và buôn bán được phục hồi dần.
– Ban bố “Chiếu lập học”, các huyện, xã được nhà nước khuyến khích mở trường học ; dùng chữ Nôm làm chữ viết chính thức của nhà nước.
Chính sách quốc phòng, ngoại giao
– Sau chiến thắng Đống Đa, nền an ninh và toàn vẹn lãnh thổ vẫn bị đe doạ ; phía Bắc, Lê Duy Chí vẫn lén lút hoạt động ờ biên giới; phía Nam, Nguyễn Ánh cầu viện Pháp và chiếm lại Gia Định. Tiếp tục thi hành chế độ quân dịch. Tổ chức quân đội bao gồm bộ binh, thuỷ binh, tượng binh, kị binh ; có chiến thuyền lớn chở được voi chiến hoặc 500 – 600 lính.
– Chính sách ngoại giao đối với nhà Thanh : mềm dẻo nhưng kiên quyết bảo vệ từng tấc đất của Tổ quốc. Đối với Nguyễn Ánh, Quang Trung quyết định mở cuộc tấn công lớn để tiêu diệt,

Những chuyên mục hay của Lịch sử lớp 7:

• Giải bài tập Sách giáo khoa môn Lịch sử lớp 7
• Câu hỏi ôn tập môn Lịch sử lớp 7
• Đáp án môn Lịch sử lớp 7
• Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 7

Bài học trên đây, chúng tôi đã giúp các bạn trình bày công cuộc xây dựng đất nước của vua Quang Trung Nguyễn Huệ, nổi bật là sự khôi phục kinh tế và chính sách ngoại giao mềm dẻo,đúng đắn. Với hệ thống kiến thức này, chúng tôi hi vọng các bạn sẽ có được những tri thức bổ ích