giống chuối già hương

1. Chuẩn bị đất trồng

Tùy theo địa hình cao hay thấp mà có thể lên liếp hoặc không. Vùng ĐBSCL là  vùng đất thấp , trồng chuối phải đào mương , lên liếp , lập hệ thống bờ bao để ngăn lũ trong mùa mưa. Mặt liếp phải cao hơn mực nước ở  mương tối thiểu là 60cm. Khi đào mương lên liếp , để ý không đưa tầng sinh phèn hoặc nguyên liệu sinh phèn vào  liếp , mương đào phải đủ rộng để dễ chuyên chở sản phẩm , vật tư và tưới nước mùa nắng cho vườn. Chiều rộng mương thường bằng 1/2 hay 1/3 chiều rộng liếp.

Lên liếp vào đầu hay giữa mùa nắng để đất có thời gian khô , khi mưa xuống đất bong ra là bắt đầu trồng trọt được. Chuối trồng 2 hàng theo hình nanh sấu có chiều ngang mặt liếp khoảng 5m. Nếu trồng 3 hàng xen kẽ thì mặt liếp rộng khoảng 7m.

2. Thời vụ trồng

Nên trồng chuối vào đầu mùa mưa để cây có sẵn nước và đỡ mất công tưới , nhưng cần lưu ý cho đất thoát nước tốt. Nếu đảm bảo đủ nước tưới , có thể trồng chuối bất cứ lúc nào trong năm. Tuy nhiên , nên trồng ở những tháng có nhiệt độ thấp , ẩm độ cao để thân giả ít bị mất nước.

3. Chọn cây giống

Sử dụng cây giống sản xuất bằng phương pháp  nuôi cấy mô để trồng. Ưu điểm  của loại cây giống này là đồng đều về kích thước , tuổi cây nên rất tiện lợi cho trồng thâm canh , vận dụng đồng bộ quy trình kỹ thuật canh tác chung cho toàn vườn; thời gian thu hoạch đồng loạt , nên tiện lợi cho việc tiêu thụ sản phẩm; có hệ thống rễ hoàn chỉnh nên cho tỷ lệ sống cao; ngoài ra đây là nguồn cây giống tương đối sạch bệnh , đồng nhất về mặt  di truyền và độ thuần chủng  nên khả năng cho năng suất và chất lượng cao hơn.

Chọn cây giống có chiều cao thân ( đo từ mặt bầu đến điểm giao nhau 2 bẹ lá trên cùng ) ≥ 20cm , đường kính thân ( đo cách gốc 2 cm ) ≥ 2 cm , có trên 5 lá , cây phát triển tốt. Nên chọn cây giống có nguồn gốc rõ ràng và đã được kiểm định chất lượng.

4. Khoảng cách và mật độ trồng

Mật độ trồng đổi thay tùy theo khí hậu và đất đai , hoặc tùy theo số lượng con chuối cần chừa lại ở mỗi bụi mà quyết định khoảng cách trồng. Khoảng cách trồng giữa các hàng thường khoảng 2 , 0 – 2 , 5m và khoảng cách giữa các cây trung bình khoảng 2m. Mật độ cây trung bình cho 1 ha ( có lên liếp ) thường khoảng 1.000 – 1.500 cây ( tùy kích thước và tỷ lệ mương/liếp ).

5.  Cách trồng

Đào hố sâu 50 cm và rộng 40 – 50 cm , bón lót cho mỗi hố 10 – 15 kg phân hữu cơ , 0 , 1 kg phân NPK 16-16-8. Trộn phân với đất cho vào khoảng nửa hố , tháo bỏ bầu nylon , đặt cây chuối giống vào giữa hố trồng sao cho mặt bầu ngang bằng mặt đất  , lấp đất vào đầy hố , lấp vừa quá cổ gốc chuối , ém đất xung quanh gốc , tưới đẫm.

6. Bón phân

* Phân hữu cơ: gồm phân gia suc, phân  gà , tro , trấu đã hoai mục , bùn sông và bùn ao , chất chứa dinh dưỡng cao. Bón phân hữu cơ tạo môi trường tốt cho vi sinh vật có lợi hoạt động phân hủy vật chất hữu cơ tạo thành chất mùn cung cấp  cho cây trồng và cải tạo đất giúp đất tơi xốp , giàu dinh dưỡng , không bị thóai  hóa trong quá trình canh tác. Trung bình , một cây chuối cần khoảng 20 – 25 kg phân hữu cơ /năm , bón vào đầu mùa mưa hàng năm , cuốc xung quanh gốc tạo thành rãnh cách gốc 1 , 5 – 1 , 7m , phân được rải đều bên trong rãnh.

* Phân vô cơ:

- Lượng phân bón cho 1 bụi chuối trong năm đầu mới trồng:

thời điểm bón ( sau khi trồng hoặc hạn chế cây con )

Cách bón: Đào 4 hốc xung quanh gốc , sâu 10 – 15 cm , lần 1 cách gốc 40 – 50cm , lần 2 cách gốc 50 – 70cm , lần 3 cách gốc 1m , lần 4 cách gốc 1 , 5 – 1 , 7m , bón phân vào hốc và lấp đất lại.

- Lượng phân bón cho 1 bụi trong các năm tiếp theo:

    Cách bón: Nếu có điều kiện tưới nước thì có thể chia  lượng phân trên thành 3 lần bón: lần 1 sau khi thu hoạch , lần 2 sau đó 2 – 3 tháng và lần 3 sau 2 – 3 tháng tiếp theo sao cho bón phân dứt điểm trước khi trổ buồng. Trường hợp không có điều kiện tưới nước , lượng phân được chia  cho 2 lần bón , vào đầu và cuối mùa mưa. Đào 4 hốc xung quanh gốc , sâu 10 – 15 cm , cách gốc 1 , 5 – 1 , 7m , bón phân vào hốc và lấp đất lại.

Lưu ý: Tùy thuộc vào tình trạng sinh trưởng và năng suất của cây ở những thời điểm khác nhau hoặc cây trồng trên những vùng đất khác nhau , có thể điều chỉnh lượng phân bón so với công thức trên. Và tùy  thuộc vào mực độ nhiễm phèn của đất trồng , có thể bón thêm 1 – 3kg vôi/cây/năm.

7. Chăm sóc

- Trồng dặm: sau khi trồng khoảng 30 ngày , nếu thấy cây chết hay phát triển kém thì phải trồng dặm bằng những cây giống có chiều cao thân 20 – 30 cm.

- tỉa cây con: khi cây bắt đầu đẻ cây con tiến hành tỉa con ( có thể dùng để trồng tiếp hoặc bỏ đi ). Mỗi tháng kiểm tra  một lần để tỉa bỏ cây con kịp thời , tránh cạnh tranh dinh dưỡng , ánh sáng , giảm sâu bệnh. Tỉa bỏ những cây yếu , cây nằm sát nhau , chừa các cây con gối nhau , mỗi bụi chỉ nên có 3 – 4 cây đang phát triển ( 1 cây mẹ , 2 – 3 cây con ) , cụ thể:

+ Khi cây mẹ chưa trổ buồng chỉ chừa lại 3 cây/bụi ( 1 mẹ và 2 con ) , tuổi của 2 con cách nhau khoảng 3 tháng , 2 cây con chừa lại phân bổ đều các hướng.

+ Khi cây mẹ bắt đầu trổ buồng  , nối chừa cây chuối thứ 3 ( 1 cây mẹ , 3 cây con ) , các cây con chừa lại phân bổ đều theo tán cây mẹ. Khi cây con tiếp theo bắt đầu trổ quày tiến hành chừa cây con nữa. Cứ nối cho tới hết chu kỳ cây chuối.

Khi tỉa chồi , vận dụng các phương pháp  cơ học là cắt ngang thân giả sát mặt đất rồi dùng đục sắt phá hủy điểm sinh trưởng , hoặc bứng bỏ cây con bằng xẻng  , xà beng. Có thể dùng hoá chất như nhỏ khoảng 3 giọt 2 , 4-D 50% dạng nhũ dầu vào đỉnh sinh trưởng hay dùng kim tiêm thẳng vào đỉnh

- Bẻ bắp chuối: sau khi chuối trổ hàng hoa lần chót , để trổ tiếp 2 hàng hoa đực nữa thì cắt bỏ bắp. Cắt xa nải chuối 20 – 30 cm tránh vết cắt có thể bị thối , ảnh hưởng đến nải chuối.

- Che , chống buồng: để tránh rám trái do nắng , canh giữ vỏ có màu sắc đẹp , sau khi bẻ bắp khoảng 10 ngày thì dùng bao nhựa dẻo hay giấy dầu cột túm ở cuống buồng  , bên dưới để trống. Nếu quày chuối quá nặng , cần thiết nạng bằng tre hoặc tràm để chống giữ buồng  , tránh cây đổ ngã.- chăm sóc vườn sau thu hoạch: đốn bỏ cây mẹ đã thu buồng , đào bỏ củ , cắt bỏ lá khô , bẹ khô , chuyển ra khỏi vườn.

Sâu bệnh hại chuối già hương

1. Bệnh gây hại chủ yếu:

- Bệnh đốm lá Sigatoka: Gây bởi nấm Mycospharella musicola và M.fijiensis (đốm đen phát triển mạnh) trong điều kiện ấm, ẩm ở nhiệt độ 26 - 28˚C, mù trời, độ ẩm cao. Phòng trừ bệnh bằng các loại thuốc trừ nấm Diathane, Benlat, Topsin, Baycor...
- Bệnh vàng lá Moko: do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum với triệu chứng lá non bị vàng. Bệnh lây lan qua vết thương cơ giới khi đánh bỏ con chồi. Phòng trừ bằng cách xử lý dụng cụ tách con chồi, chặt bỏ cây bệnh, xử lý đất hoặc thay đổi giống.
- Bệnh vàng lá Panama (héo rũ): nấm gây bệnh là Fusarium oxysporum cubense. Bệnh liên quan nhiều đến tình hình dinh dưỡng trong đất như mùn thấp, cấu trúc đất xấu, hàm lượng Zn thấp, tỷ lệ Ca/Mg và K/Mg cao thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.
Việc trừ bệnh là khó khăn nên chủ yếu là phòng bệnh. Phòng bằng biện pháp kiểm dịch, xử lý con chồi, cải thiện lý hóa tính của đất, sử dụng giống kháng bệnh.
Ngoài ra chuối còn bị bệnh thối nõn, thối nau quả, đốm đen quả... hoặc các bệnh sinh lý như thối nhũn thịt quả, đông vón thịt quả hoặc hóa vàng thịt quả.

2. Sâu gây hại chủ yếu

- Sâu đục thân chuối: cần phân biệt loại sâu đục thân giả của cây (do Odoiporus longicillis) phá hoại thân giả và sâu đục thân thật (do Cos-mopolite sordidus) còn gọi là sâu vòi voi phá hoại chủ yếu ở thân thật dưới mặt đất. Phòng trừ chủ yếu là xử lý đất quanh gốc, vệ sinh các lá khô trên cây, đặt bẫy bả, khơi thoát làm thông thoáng vườn. Có thể sử dụng thuốc: Shepa (0,2 - 0,3%) hoặc Sumicidin, Polytrin...
- Sâu hại lá chuối: bao gồm các loại sâu róm, sâu cuốn lá... gây hại trên phiến lá. Phòng trừ bằng cách cắt bỏ các lá bị sâu hại sống tập trung, phun thuốc trừ. Có thể sử dụng: Viben C, Daconil (0,3%)...
- Sâu hại hoa, quả: Hoa và quả thường bị các loại sâu như bọ trĩ, nhện, bọ vẽ ăn hại, ăn các phần của hoa, vỏ của quả non để lại các vết sẹo, ghẻ, xấu mã quả. Để khắc phục các loại sâu này, cần tiến hành bao buồng hoa, quả bằng túi PE đục lỗ.

3. Tuyến trùng hại chuối:

Tuyến trùng là tên gọi chung của những sinh vật nhỏ sống trong đất gây hại rễ. Trên chuối có 4 loại gây hại phổ biến là Radopholus similis; Pratylenchus Helicotulenchus và Meloidogyne. Phòng trừ chúng chủ yếu là xử lý đất bằng các loại thuốc xông hơi như loại 1 - 2 dibromo-3 chloropane (DBCP) hoặc các chế phẩm khác.