Sử dụng tre trúc trong xây dựng

Từ xa xưa con người đã biết sử dụng tre trúc để phục vụ cho nhu cầu đa dạng của mình trong cuộc sống hàng ngày. Tre trúc đã đi vào đời sống con người như một bộ phận không thể thiếu được. Tre trúc được coi như “vàng xanh”, “gỗ của người nghèo”, “bạn của người dân”.

Tre trúc cùng với song mây là các lâm sàn ngoài gỗ gắn liền với sinh thái, kinh tế, đời sống và sự phát triển xã hội. Đạc điểm của tre trúc và song mây là có khả năng sinh trưởng trên đất khó canh tác và đất hoang hoá, mọc nhanh, chi phí nhân giống, chế biến thấp, là các loài cây đa tác dụng, có vai trò quan trọng cho sự tồn tại và nhu cầu thu nhập của cộng đồng nồng thôn, đặc biệt với những nơi khan hiếm nguồn tài nguyên thiên nhiên hoặc cơ hội tìm việc làm khó. Vai trò sinh thái trực tiếp và gián tiếp của tre trúc và song mây như cải tạo đất, sản xuất sinh khối, cũng như giá trị cao của chúng khi là lâm sản ngoài gỗ là những tiềm năng to lớn của nguồn tài nguyên này cần được khám phá và khai thác hợp lí. Do có những đặc điểm nhu mọc nhanh, tuổi thành thục công nghệ nhỏ, sóm cho sản phẩm, sẵn có trong tự nhiên, kĩ thuật gây trồng các loài tre tương đối đơn giản nên tre trúc là nguồn tài nguyên phong phú đã và đang được con người sử dụng rộng rãi. Nhất là hiện nay, cùng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật. Nhà làm bằng tre nứa

Bằng những công nghệ tiên tiến con người đã tìm ra các hướng mới trong chế biến, sử dụng tre trúc như tạo ra các sản phẩm có chất lượng cao, phẩm chất tốt đáp ứng thị hiếu tiêu dùng hoặc phát hiện ra các ứng dụng mới của trc trúc như để chế xuất ra các loại dược phẩm, hoá mĩ phẩm,…

Tre trúc gần gũi với loài người trong cuộc sống và phát triển kính tế-xã hội qua nhiều thiên niên kỉ bởi tính dễ dược chấp nhận và khả năng sử dụng rộng rãi. Ít nhất một phần ba số người trên trái đất sử dụng tre trúc cho các mục đích khác nhau (Inbar, Working Paper No. 23).

Từ xa xưa, tre trúc được sử dụng rộng rãi để thay thế cho gỗ trong các ngôi nhà được xây dựng từ các vật liệu tự nhiên. Từ tre người ta làm các khung nhà với kèo, cột, rui, mè có độ dài thích hợp. Sàn nhà, vách nhà và các tấm ngăn bên trong được làm từ các thanh tre và thân tre ép phẳng, đan lại như đan chiếu. Tre được đan thành lấm, trát vữa lên để làm vách nhà. Tre cũng dược dùng làm giàn giáo để xây dựng các ngôi nhà, các công trình. Các sử dụng khác trong xây dựng là dùng tre làm khuôn đổ bê tông, làm thang, làm cầu, hàng rào, cọc chống, ống dẫn nước,…

Ở nước ta chỉ trước đây một vài thập kỉ phần lớn các ngôi nhà ở các vùng nông thôn là nhà làm từ tre do tre rất sẵn, rẻ mà lại chắc khoẻ, dẻo dai có khả năng chịu được gió bão. Hiện nay, cùng với tốc độ đô thị hoá ngày càng nhanh thì các ngôi nhà bằng gạch ngói, bê tông dần thay thế các ngói nhà tre nhưng ở các khu du lịch những ngôi nhà nghỉ được làm từ tre trúc và các vật liệu tự nhiên lại rất được du khách ưa chuộng do đặc tính mát về mùa hè, ấm về mùa đông, gắn gũi thiên nhiên hơn, gợi nhớ cho người ta kỷ niệm về những miền quê thanh bình. Các cây cầu bắc qua những con kênh, rạch chằng chịt Miền Nam là một nét đặc sắc của đồng bằng sông nước Cửu Long cũng giống như cái cọn nước và ống dẫn nước từ suối về nhà của đồng bào các dân tộc miền núi. Trong xây dựng các nhà cửa, kè đập, bờ đê cây tre được sử dụng làm cọc để đóng xuống tạo móng và chân cho các công trình này. Nhà làm bằng tre nứa

Cuộc sống của những người dân nông thôn ở Bănglađet không thể tưởng lượng được nếu thiếu tre trúc. Khoảng 90% các loài tre trúc khai thác được sử dụng cho xây dựng. Tre trúc được sử dụng làm khung tường trát vữa, xếp gạch không nung hay đổ bê tông. Tre trúc là vật liệu tốt cho bê tông do nó bền và có tính chống gãy cao. Tre trúc là một vât liệu xây dựng thông dụng cho các ngôi nhà có chi phí thấp ở Philipin, đặc biệt là ở vùng nông thôn do nó phong phú, dụng cụ chế biến đơn giản, kĩ năng truyền thống, phương pháp xây dựng sẵn có, mặt khác nhà tre lại thoáng gió, vững chắc, chống được động đất. (Jules J.A. Jansen, 2000).

Trong sử dụng theo hướng công nqhiệp, tre trưởng thành có tiềm năng cao hơn gỗ vì kết cấu ít phức tạp hơn, thân thẳng và tính năng thích hợp hơn cho việc sản xuất các sản phẩm ván thanh, ván ép, ván sàn… Trên thế giới hiện nay có thể nói Trung Quốc là nước đứng đầu trong lĩnh vực sản xuất ván sàn, ván thanh từ tre. Ở Trung Quốc các nhà máy sản xuất các sản phẩm này bán cho các nước phát triển như Nhật Bản, Tây Ban Nha, Nam Mỹ… với doanh thu hàng năm lên đến hàng triệu đôla Mỹ.

Công nghiệp chế biến tre trúc ở nước ta còn khá mới mẻ. Chúng ta đã bắt đầu xây dựng một số nhà máy hoặc liên doanh với nước ngoài để sản xuất ván sàn, ván dăm… từ luồng và một số loài tre trúc khác như ở thị xã Hoà Bình- tỉnh Hoà Bình, Lâm trường Đoan Hùng – tỉnh Phú Thọ,… Tuy nhiên chất lượng sản phẩm và năng suất chưa cao. Ngày nay cùng với xu hướng hội nhập của các nước trong khu vực và hợp tác quốc tế ngày một tăng, sự phát triển của khoa học, kĩ thuật thì ngành sản xuất, chế biến tre trúc của chúng ta đang có triển vọng rất lớn, sẽ góp phần xứng đáng vào nền kinh tế quốc dân.