Soạn bài Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi

Đề bài: Soạn bài Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả – Nguyễn trãi là một quân sư tài ba của Lê Lợi trong trận chiến với giặc Minh, là một vị quan thanh liêm chính trực và là một nhà thơ tài giỏi – Ông xuất thân trong một gia đình quý tộc – Cuộc đời nhiều thăng trầm sóng gió, ngay từ nhỏ đã phải mất đi người mẹ thân yêu mà khi ấy ông mới có 6 tuổi, vẫn rất cần một tình mẹ yêu thương che chở – Đến khi lớn ...

Đề bài:
I.    Tìm hiểu chung
1.    Tác giả

–    Nguyễn trãi là một quân sư tài ba của Lê Lợi trong trận chiến với giặc Minh, là một vị quan thanh liêm chính trực và là một nhà thơ tài giỏi
–    Ông xuất thân trong một gia đình quý tộc
–    Cuộc đời nhiều thăng trầm sóng gió, ngay từ nhỏ đã phải mất đi người mẹ thân yêu mà khi ấy ông mới có 6 tuổi, vẫn rất cần một tình mẹ yêu thương che chở
–    Đến khi lớn thì ra làm quan, cuộc đời trải qua những trận biến đổi của lịch sử nước nhà
–    Đến cuối đời tưởng được thanh thản thì tai họa án oan ập đến khiến gia đình ông chịu hình phạt lớn nhất là chu di cửu tộc
–    Mãi về sau vua Lê Thánh Tông mới giải oan cho ông
–    Sự nghiệp sáng tác của ông bao gồm những tác phẩm về quân sự được in trong tập Trung quân từ mệnh tập, ngoài ra còn những bài thơ thể hiện suy nghĩ của ông về con người, thiên nhiên và đất nước

2.    Tác phẩm

a.    Xuất xứ: được in trong tập quốc âm thi tập
b.    Hoàn cảnh sáng tác: đây là thời gian Nguyễn Trãi về quê sống ẩn dật , sống một cuộc sống thanh đạm mà thanh thản tâm hồn. Ở đây ông lắng nghe được nhịp sống con người đang trôi chảy và nhà thơ sáng tác lên bài thơ này
c.    Bố cục: 3 phần:
–    Phần 1: 1 câu thơ đầu: thể hiện tâm trạng nhàn rỗi của nhà thơ ngày hè
–    Phần 2: 5 câu thơ tiếp: bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè
–    Phần 3: hai câu cuối: thể hiện ước nguyện của nhà thơ

II.    Phân tích
1.    Tâm trạng thanh thản nhàn rỗi của nhà thơ

–    “rồi” thể hiện tâm trạng nhàn rỗi không có việc gì làm vô cùng thanh thản tự do tự tại
–    Từ rồi được đẩy lên đầu câu nhấn mạnh vào trạng thái rảnh rỗi của nhà thơ -> cuộc sống bình dị không bon chen không vất vả khi về ở ẩn
–    Rảnh rỗi thì nhà thơ hóng mát những ngày dài -> hòa mình vào thiên nhiên mà không cần phải lo lắng việc gì
->    Câu thơ đầu thể hiện cuộc sống an nhàn của nhà thơ khi cáo quan về quê ở ẩn. Nhà thơ được hòa mình vào thiên nhiên và cảnh vật không một chút bận tâm về những bon chen chốn cung điện triều cấm

2.    Bức tranh cảnh ngày hè

–    Bức tranh thiên nhiên:
•    Hình ảnh: hoa hòe, thạch lựu, hồng liên
•    Màu sắc: đỏ, hồng
•    Động từ: đùn đùn, phun, tiễn
->    Thể hiện một bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè tràn đầy sức sống, mùa hè vốn là mùa sinh trưởng và cảnh vật nơi đây cũng đang sinh trưởng dữ dội mạnh mẽ thể hiện qua những động từ mạnh. Bức tranh ấy tràn đầy màu sắc mà toàn là những màu sắc đặc trưng của mùa hè – màu nóng
–    Bức tranh con người
•    Âm thanh: lao xao, dắng dỏi
•    Hình ảnh: chợ cá làng ngư phủ, lầu tịch dương
->    Bức tranh con người được thể hiện qua tiếng lao xao đông đúc của chợ cá. Âm thanh ấy thể hiện được nhịp sống ấm no hạnh phúc của nhân dân. Mọi thứ đang đủ đầy, cuộc sống lao động tươi vui, tiếng ve đặc trưng cho mùa hè tạo nên một bản cầm ca vui say theo nhịp sống con người, những tiếng ve dắng dỏi toát lên thật hay

3.    Ước nguyện của nhà thơ

–    Dù cáo quan về quê nhưng trong lòng nhà thơ vẫn còn lo cho đất nước và nhân dân cho nên nhắc đến câu chuyện về vua Ngu Thuấn mượn cây đàn của ông để đàn một tiếng cho nhân dân thiên hạ thái bình
->    Nhà thơ quả là một người trung quân ái quốc hết lòng vì đất nước nhân dân

III.    Tổng kết

–    Nội dung: thể hiện tâm trạng nhà thơ an nhàn thanh thản lắng nghe những âm thanh, thu vào mắt mình những hình ảnh vô cùng bình dị nhưng lại đẹp đẽ của cuộc sống. Đồng thơi thể hiện ước muốn làm cho nhân dân ấm no hạnh phúc
–    Nghệ thuật: đảo trật tự cú pháp, sử dụng những tính từ đẹp, động từ gây ấn tượng mạnh…