Sinh trưởng và phát dục của ong mật

thuộc loài côn trùng biến thái hoàn toàn. Quá trình phát triển, phát dục của (vòng đời) qua 4 giai đoạn

Trứng ong

Trứng hình quả chuối tiêu, đầu to nhỏ khác nhau, đầu nhỏ dính xuống đáy lỗ tổ sau này phát triển thành phần bụng của ong.

Trên vỏ trứng có chất dịch, trứng màu trắng sữa hơi trong, dài khoàng 1mm rộng 0.4mm.

Trứng ong đẻ ra trong ngày đầu hơi nghiêng chéo với đáy lỗ tổ. Ngày thứ hai nghiêng hẳn, sau hai ngày thì nằm hẳn xuống đáy lỗ tổ. 3 ngày sau thì trứng nở ra ấu trùng. Trước khi trứng nở ong thợ chui đầu vào lỗ tổ tiết ra chất dịch màu sữa để trứng dễ nở. Các giai đoạn phát triển của ong 1,2.3: trứng ong; 4. 5, 6. 7. 8. 9: các giai đoạn phát triển của ấu trùng: 10: nhộng

Ấu trùng ong

Ấu trùng hình lưỡi liềm, càng lớn càng giống hình vành khuyên, nó phát triển và lớn lên trong lỗ tổ. Trong vòng 3 ngày đầu ấu trùng được ăn sữa chúa, đến ngày thứ tư chỉ ấu trùng ong chúa mới được ăn sữa chúa tiếp tục còn ấu trùng ong thợ, ong đực phải ăn lương ong.

Trong suốt thời kì ấu trùng, lượng thức ăn tiêu tốn rất lớn, trong 5 ngày ăn hết 20 gam và được ong thợ bón mớm 1000-1300 lần/ngày. Vì vậy ấu trùng lớn rất nhanh.

Ấu trùng lột xác 5 lần và trong thời kì này cặn bã không bài tiết mà được tích luỹ ở ruột giữa. Trước khi hoá nhộng, cặn bã này được thải ra ngoài đọng lại ở đáy lỗ tổ, sau khi ong nở, được ong thợ khác đến dọn. Kết thúc thời kì ấu trùng nó hoá nhộng, ong vít nắp lỗ tổ. Sau khi vít nắp, các cơ quan bên trong của ấu trùng chuyển hoá rất mạnh.

Nhộng ong

Nhộng ong thuộc loại nhộng trần. Đầu tiên nhộng màu trắng, sau biến thành trắng sữa rồi màu hồng nhạt. Ở giai doạn này hình thành chân, cánh và các cơ quan bên trong của ong. Thời kì nhộng, mắt kép cũng đổi màu: ngày thứ nhất màu sữa, ngày thứ hai màu phấn hồng, ngày thứ ba màu hồng nhạt, ngày thứ tư hồng sẫm, ngày thứ năm có màu nâu sẫm.

Căn cứ vào màu sắc của nhộng ta có thể đoán được tuổi chúng. Ong non sau khi mọc cánh sẽ cắn nắp lỗ tổ chui ra, màng kén sẽ dính trên thành lỗ tổ do đó mỗi một thế hệ ong non ra đời lại làm dung tích lỗ tổ hẹp lại và có màu đen. Cứ sau 12 lần đẻ vào lỗ tổ thì đung tích hẹp mất 6% nên những con ong của thế hệ sau ở loại tổ này bị nhỏ đi vì vậy hàng năm phải thay thế bánh tổ cũ bằng bánh tổ mới.

Nắp tổ của lỗ ong đực có hình nón, thường nhô lên cao hơn lỗ tổ ong thợ. Sự phát dục cua ong còn phụ thuộc vào điều kiện ngoại cảnh, đặc biệt là thời tiết khí hậu vì đàn ong yêu cầu nhiệt dộ nhất định là 35-36°C để đảm bảo sự phát dục bình thường của ong. Nếu nhiệt độ cao hơn hoặc thấp hơn đều ánh hưởng không tốt đến sinh trưởng phát triển, phát dục của ấu trùng nhộng.

Nắm được các giai đoạn phát dục của ong trong giai đoạn ấu trùng, nhộng, ta biết được điều kiện hiện tại và triển vọng của đàn ong để có biện pháp xử lí kĩ thuật, chủ động tạo ong đực, ong chúa và các lớp ong thợ đúng tuổi ở các vụ hoa.

Ong trưởng thành

Trung bình ong thợ sống được 60-70 ngày, trong thời vụ thu hoạch ong thợ phải lao động căng thẳng nên tuổi thọ bị giảm.

Ong chúa có thể sống 3-4 năm nhưng giai đoạn đẻ trứng tốt nhất thường chỉ ở năm đầu. Ong đực có khả năng sống dài hơn ong thợ (6 tháng) nhưng khi nguồn hoa khan hiếm, thời tiết khó khăn chúng bị ong thợ đuổi ra ngoài tổ và bị chết đói chết rét.