Nhận biết vật sáng, nguồn sáng và vật sáng

Chương I. QUANG HỌC Bài 1. NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG - NGUỒN SÁNG VẬT LÍ - VẬT SÁNG A. KIẾN THỨC CẦN NẮM VỮNG 1. Khi nào ta nhận biết được ánh sáng? Ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng đi vào mắt ta. 2. Khi nào ta nhìn thấy một vật? Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó đến mắt ta. 3. Nguồn sáng và vật sáng а. Nguồn sáng là gì? Nguồn sáng là những vật tự do phát ra ánh sáng. б. Vật sáng là gì? Vật sáng bao gồm những nguồn sáng như Mặt ...

Chương I. QUANG HỌC

Bài 1. NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG - NGUỒN SÁNG VẬT LÍ - VẬT SÁNG

A. KIẾN THỨC CẦN NẮM VỮNG

1. Khi nào ta nhận biết được ánh sáng?

Ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng đi vào mắt ta.

2. Khi nào ta nhìn thấy một vật?

Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó đến mắt ta.

3. Nguồn sáng và vật sáng

а. Nguồn sáng là gì?

Nguồn sáng là những vật tự do phát ra ánh sáng.

б. Vật sáng là gì?

Vật sáng bao gồm những nguồn sáng như Mặt Trời, ngọn lửa và cả những vật được chiếu sáng như trang giấy, bông hoa...

B. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI

C1. Trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng, có điều kiện gì giống nhau?

Hướng dẫn

Điều kiện giống nhau là có ánh sáng từ nguồn sáng truyền vào mắt.

Kết luận: Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.

C2. Bố trí thí nghiệm như hình 1.2a. Mảnh giấy trắng dán trên thành màu đen bên trong một hộp kín. Trường hợp nào dưới đây ta nhìn thấy mảnh giấy trắng?

a. .Đèn sáng (hình 1.2a).

b. Đèn tắt (hình 1.2b).

Vì sao lại nhìn thấy?

Hướng dẫn

Chọn a. Vì có ánh sáng từ mảnh giấy truyền vào mắt.

Kết luận: Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta.

C3. Trong các thí nghiệm ở hình 1.2a và 1.3 ta nhìn thấy mảnh giấy trắng và dây tóc bóng đèn phát sáng vì từ hai vật đó đều có ánh sáng đến mắt ta. Vật nào tự phát ra ánh sáng, vật nào hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới?

Hướng dẫn

- Dây tóc bóng đèn phát ra ánh sáng.

- Tờ giấy là vật hắt lại ánh sáng.

Kêt luận: Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng gọi là nguồn sáng.

Dây tóc bóng đèn phát sáng và mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó gọi chung là vật sáng.

C4. Trong cuộc tranh luận được nêu ở phần mở bài, bạn nào đúng? Vì sao?

Hướng dẫn

Thanh (Đ); Hải (S); vì ánh sáng từ bóng đòn không trực tiếp truyền tới mắt.

C5. Trong thí nghiệm ở hình 1.1, nếu ta thắp một nắm hương để cho khói bay lên ỗ phía trước đèn pin, ta sẽ nhìn thấy một vệt sáng từ đèn phát ra xuyên qua khói. Giải thích vì sao? Biết rằng khói gồm các hạt nhỏ li ti bay lơ lửng.

Hướng dẫn

Các hạt khói li ti lơ lửng là một vật hắt lại ánh sáng (từ nguồn sáng là đèn pin) truyền tới mắt giúp ta thấy vệt sáng,

C. HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP

B1. Vì sao ta nhìn thấy một vật?

A. Vì có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta.

B. Vì ta mở mắt hướng về phía vật.

c. Vì mắt ta phát ra các tia sáng chiếu lên vật.

D. Vì vật dược chiếu sáng.

Hướng dẫn

Chọn câu A: Vì có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta.

B2. Hãy chỉ ra vật nào dưới đây không phải là nguồn sáng?

A. Đèn ống đang sáng.

B. Mặt trời. 

c. vỏ chai sáng chói dưới trời nắng.

D. Ngọn nến đang cháy.

Hướng dẫn

Chọn câu C: vỏ chai sáng chói dưới trời nắng.

B3. Giải thích vì sao trong phòng có cửa gỗ đóng kín, không bật đèn, ta không nhìn thấy mảnh giấy trắng đặt trên bàn?

Hướng dẫn

Trong phòng cửa gỗ đóng kín, ta không nhìn thấy mảnh giấy trắng vì không có ánh sáng chiếu lên mảnh giấy, do đó cũng không có ánh sáng bị mảnh giấy hắt lại truyền vào mắt ta.

B4. Ta đã biết vật đen không phát ra ánh sáng và cũng không hắt lại ánh sáng chiếu vào nó. Nhưng ban ngày ta vẫn nhìn thấy miếng bìa màu đen để trên bàn. Vì sao?

Hướng dẫn

Vì ta nhìn thấy các vật sáng ở chung quanh miếng bìa đen do đó mắt ta phân biệt được miếng bìa đen với các vật ở chung quanh.

B5. Ta có thể dùng một gương phăng hướng ánh nắng chiếu qua cửa sổ làm sáng phòng. Gương đó có phải là nguồn sáng không? Vì sao?

Hướng dẫn

Gương đó không phải là nguồn sáng vì nó không tự phát ra ánh sáng mà chỉ hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.