Tiền thân của Trường Đại học Giao thông Vận tải là Trường Cao đẳng Công Chính, được thành lập ngày 25-12-1918 dưới thời Pháp thuộc, và được khai giảng lại dưới Chính thể Việt nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 15-11-1945.
Ngày 24/3/1962, Thủ tưởng Chính phủ Phạm Văn Đồng đã ký Nghị định số 42/CP-NĐCP thành lập Trường Đại học Giao thông Vận tải.
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, để đáp ứng nhu cầu mới cho sự nghiệp xây dựng đất nước nói chung và phát triển giao thông vận tải khu vực phía Nam nói riêng, ngày 27/04/1990 Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ra Quyết định số 139/TCCB thành lập Cơ sở II của Trường Đại học Giao thông Vận tải tại Tp. Hồ Chí Minh.
Ngày 15/07/2016, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đạo tạo ra quyết định số 2419/QĐ-BGDĐT thành lập Phân hiệu Trường Đại học Giao thông Vận tải tại TP. Hồ Chí Minh trên nền tảng của Cơ sở II.
Phân hiệu Trường Đại học Giao thông Vận tải tại TP. Hồ Chí Minh tọa lạc trên khuôn viên có diện tích gần 16 ha với các Khu Văn phòng 3 tầng, Khu giảng đường với gần 60 phòng học, Trung tâm Thông tin-Thư viện 3 tầng với diện tích xây dựng gần 2000 m2, có hệ thống phòng đọc dành riêng cho giảng viên và sinh viên với hơn 300 chỗ ngồi, phòng Hội thảo, Phòng truy cập Internet với máy tính hiện đại.
Các phòng thí nghiệm:Trọng điểm đường bộ, Vật lý, Hoá học, Điện kỹ thuật, Cơ thuỷ lực, Sức bền vật liệu, Cơ học đất, Điều khiển học, Phòng máy tính, Phòng học Ngoại ngữ, Xưởng thực tập Cơ khí, v.v… đáp ứng cho sinh viên thực hiện những bài thí nghiệm cần thiết theo quy định của chương trình đào tạo. Ký túc xá sinh viên gồm 8 dãy nhà và 01 tòa nhà cao 7 tầng (đưa vào sử dụng từ tháng 8/2014) với gần 400 phòng ở, có thể tiếp nhận 3000 sinh viên nội trú.
Kể từ khi thành lập đến nay, Phân hiệu Trường Đại học Giao thông Vận tải tại TP. Hồ Chí Minh đã góp phần quan trọng trong việc đào tạo cán bộ khoa học kỹ thuật cho ngành giao thông vận tải các tỉnh phía Nam nói riêng và các ngành kinh tế quốc dân nói chung.
Cơ cấu tổ chức của Phân hiệu Trường Đại học Giao thông Vận tải tại TP. Hồ Chí Minh theo hướng đơn giản, hiệu quả với các Phòng, Trung tâm, Ban chức năng và các Khoa, Bộ môn. Hiện tại, Phân hiệu có 11 Phòng, Ban chức năng, Trung tâm và 03 Khoa, 03 Bộ môn trực thuộc:
Các Phòng, Ban Chức năng và Trung tâm tại Phân hiệu
| STT | Đơn vị | Trưởng đơn vị |
| 1 | Phòng Tổ chức Hành chính | TS. Trần Xuân Trường |
| 2 | Phòng Đào tạo | TS. Vũ Văn Toản |
| 3 | Phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng | TS. Nguyễn Văn Du |
| 4 | Phòng Công tác chính trị và sinh viên | ThS. Đặng Văn Ơn |
| 5 | Phòng Khoa học Công nghệ và Đối ngoại | TS. Ngô Châu Phương |
| 6 | Phòng Thiết bị Quản trị | TS. Nguyễn Thạc Quang |
| 7 | Phòng Tài chính - Kế toán | ThS. Nguyễn Văn Quảng |
| 8 | Ban Quản lý Ký túc xá SV | ThS. Lê Văn Dậu |
| 9 | Ban Thanh tra | ThS. Hà Thị Thanh |
| 10 | Trung tâm Đào tạo thực hành và Chuyển giao Công nghệ GTVT | ThS. Võ Xuân Lý |
| 11 | Trung tâm Thông tin - Thư viên | ThS. Trần Quang Hải Bẳng |
Các Khoa, Bộ môn trực thuộc Phân hiệu
| STT | Đơn vị | Trưởng đơn vị |
| 1 | Khoa Công trình | PGS.TS. Lê Văn Bách |
| 2 | Khoa Vận tải - Kinh tế | TS. Phạm Phú Cường |
| 3 | Khoa Khoa học Cơ bản | TS. Vũ Hồng Vận |
| 4 | Bộ môn Công nghệ thông tin | ThS. Trần Quang Hải Bằng |
| 5 | Bộ môn Cơ khí | TS. Nguyễn Hữu Chí |
| 6 | Bộ môn Điện - Điện tử | TS. Nguyễn Văn Bình |
Hiện nay, lực lượng Cán bộ-Giảng viên cơ hữu tại Phân hiệu là 196 người, nhân viên, trong đó có 129 giảng viên với 03 Phó Giáo sư; 20 tiến sĩ , 15 Giảng viên chính và 81 Thạc sỹ. Ngoài ra, lực lượng giảng viên được điều động tăng cường từ cơ sở chính tại Hà Nội mỗi học kỳ gần 200 người để giảng dạy, hướng dẫn sinh viên học tập và nghiên cứu.
Ngoài địa điểm chính tại Tp. Hồ Chí Minh, do yêu cầu của các địa phương, Nhà trường đã và đang tiếp tục mở các lớp đào tạo hệ không tập trung tại các tỉnh khu vực miền trung, các tỉnh lận cận Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên: Đồng Nai, Tây Ninh, Cần Thơ, Sóc Trăng, An Giang, Trà Vinh, Long An, Tiền Giang, Phú Yên, Khánh Hoà, Gia Lai, Bạc Liêu, Đắc Lắk....v.v
Năm 1990, khi mới thành lập, Nhà trường chỉ có chỉ có khoảng 100 sinh viên, đến nay, trong năm học 2016-2017 tổng số sinh viên, học viên đang theo học tại Trường đạt quy mô hơn 7.000 sinh viên-học viên các hệ, trong đó có gần hơn 6000 sinh viên hệ Chính quy và gần 1000 sinh viên các hệ Vừa làm Vừa học, Liên thông Đại học, Đại học Bằng 2, Cao học.
Từ chỗ chỉ có 01 ngành đào tạo là Kinh tế vận tải khi thành lập năm 1990, đến nay (năm học 2016 - 2017) Phân hiệu đã hiện đang thực hiện đào tạo 24 Ngành trong đó bao gồm hơn 40 chuyên ngành khác nhau:
Nhà trường luôn chú trọng công tác bồi dưỡng và cử nhiều đội sinh viên tham gia các kỳ thi Olympic Cơ học, Toán học, Tin học toàn quốc, các Cuộc thi do Thành đoàn Tp. Hồ Chí Minh tổ chức và đã đạt nhiều giải thưởng.
|  |
| Khu giảng đường khang trang hiện đại | Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập và đón nhận Huân chương lao động hạng Nhất (2010) |
Thời kỳ đầu mới thành lập, Nhà trường chỉ tập trung vào việc xây dựng cơ sở vật chất và chủ yếu vào công tác đào tạo là chính. Từ năm 1997 công tác NCKH bắt đầu được triển khai và đã có những kết quả ngày càng tiến bộ. Tính đến nay đã có gần 30 đề tài cấp Bộ, hàng trăm đề tài cấp Trường được thực hiện; Hằng năm, số lượng đề tài NCKH của sinh viên cũng đạt trung bình trên 60 đề tài được thực hiện.
Bên cạnh đó, tại Phân hiệu có 02 đơn vị sản xuất, đó là: Công ty Cổ phần UTC2 và Chi nhánh Công ty Tư vấn thiết kế và triển khai công nghệ xây dựng giao thông vận tải.
Công ty Cổ phần UTC2 chính thức khai trương ngày 10/01/2014 có lĩnh vực hoạt động chủ yếu là tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát và thi công công trình đã thực hiện được nhiều đề tài NCKH phục vụ sản xuất, ký kết và thực hiện nhiều hợp đồng tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát và xây dựng các công tình cho các địa phương khu vực phía Nam và trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh với doanh thu gần 100 tỷ đồng.
Trong hơn 27 năm xây dựng và trưởng thành (27/4/21990 - 27/4/2017), Phân hiệu Trường Đại học GTVT tại TP. Hồ Chí Minh đã đào tạo được gần 40.000 kỹ sư, cử nhân các hệ, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng và phát triển hệ thống Giao thông Vận tải và Truyền thông tại các tỉnh thành khu vực phía Nam.
Ngoài bậc đại học, từ năm 1996 Phân hiệu đã tiến hành đào tạo bậc sau đại học. Từ đó đến nay tại Phân hiệu đã đào tạo được hàng ngàn Thạc sỹ thuộc các ngành Xây dựng công trình giao thông, Cơ khí giao thông, Quản trị kinh doanh. Hiện nay (năm học học 2016 - 2017) số lượng học viên cao học tại Phân hiệu là hơn 400 học viên.
Nhà trường có quan hệ hợp tác với các Trường: Đại học Tổng hợp Quốc gia Giao thông Đường sắt Matxcơva (Liên Bang Nga); Đại học Tổng hợp Giao thông Tây Nam (Trung Quốc); Đại học Đamstat và Đresđen (Cộng hoà Liên bang Đức); Đại học Cầu Đường Pari (Pháp); Cao đẳng Giao thông Viên Chăn (Lào) v.v…
Với những thành tích đã đạt được, Nhà trường đã vinh dự được tặng thưởng 02 Bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo, 01 Bằng khen của Uỷ ban An toàn Giao thông Quốc gia, 02 Bằng khen của Công đoàn Giáo dục Việt Nam và Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2010..
