Cho ong sửa bánh tổ cũ xây bánh tổ mới

Đối với người , để đạt năng suất thu hoặc sản phẩm ong cần thiết phải biết về cách cho ong sửa bánh tổ cũ và cho ong xây bánh tổ mới

Sửa bánh tổ cũ

Mùa xuân đến thời tiết thích hợp cho nhiều loại cây ra hoa, đàn ong có điều kiện phát triển mạnh, số lượng bánh tổ cần có nhiều cho đẻ trứng và làm nơi dự trữ mật, phấn. Mùa hè-thu nắng nóng, bão lụt, gió lớn không thuận lợi cho thực vật, ít cây nở hoa nên ong phát triển kém, nhu cầu bánh tổ giảm, lượng ong non kế tiếp giảm nhiều, ong thợ già chết vợi, đàn ong thưa. Số bánh tổ dư thừa, do đó hàng năm người nuôi ong phải loại bỏ bánh tổ cũ xấu, giữ lại các bánh tổ đạt tiêu chuẩn. Nhưng vì đàn ong thưa, những chỗ bánh tổ không có ong bậu hoặc không chứa thức ăn dự trữ bị giòn, gãy. Đến vụ thu đông nhiều loại cây nở hoa kết trái, đàn ong có nguồn thức ăn dồi dào sẽ phát triển nhanh, ong chúa đẻ khoẻ nhu cầu bánh tổ lại tăng lên. Đàn ong phải xây tiếp những bánh tổ chưa hoàn chỉnh ở trong tổ, cơi thêm những hàng lỗ ỉổ xung quanh bánh tổ. Để giúp con ong loại ra khỏi tổ những hàng lỗ tổ bị giòn cứng, người nuôi ong dùng dao con cắt gọt những hàng lỗ tổ đó để bánh tổ vuông vắn. Phun nước xi rô vào bánh tổ, ong đến ăn và tiếp tục xây tổ đó đến khi đạt tiêu chuẩn.

Xây bánh tổ mới

Xây tổ là bản năng tự nhiên của ong. Nhưng để ong tự xây thì ong tốn nhiều năng lượng, đối với người nuôi ong thì không kịp thời vụ nhân giống cũng như thu hoạch sản phẩm. Để nâng cao hiệu quả trong việc nuôi ong, người nuôi phải dùng máy in sẵn chân tầng và cho những đàn ong có đủ điều kiện xây thành bánh tổ kịp thời cho vụ nhân giống, thu sản phẩm của ong có năng suất cao. Việc in chân tầng phù hợp với đặc điểm sinh vật của ong đã có các cơ quan chuyên môn dùng máy in với sáp đã được khử trùng in thành chân tầng phục vụ người nuôi ong. Để ong xây bánh tổ cần đảm bảo các khâu kĩ thuật sau:

Chuẩn bị dụng cụ vật tư

Chọn khung cầu đúng tiêu chuẩn kích thước, chắc chắn không vênh, cong.

Bộ gắn chân tầng: ghế để gắn thước, mỏ hàn, ấm nấu sáp.

Dày thép căng cầu đúng tiêu chuẩn (chuyên dùng).

Những tấm chân tầng đẹp, rõ nền lỗ tổ, không mốc, vỡ.

Tiến hành gắn chân tầng vào khung cầu

Lấy dây thép cắt thành đoạn có số đo bẳng 3 lần chiểu dài cầu cộng với 1 lần chiều ngang rồi vuốt thật thẳng.

Luồn dây thép vào 3 hàng lỗ của thành đầu cầu.

Buộc vào khung cầu phía xà cầu dưới trước, lấy dụng cụ hay móng tay cái ấn nút buộc.

Dùng dụng cụ (như quản bút) quấn dây thép ở đầu dây phía xà cầu trên để cầu không vênh, méo; vừa cuộn dây từ từ vừa vuốt cho dây thẳng và căng. Tránh để dây thép lún vào xà dọc khung cầu, cuộn dây cho đến khi dây thép căng đều cả ba hàng dây mới buộc nút xoắn ở xà dọc bên kia. Nút buộc xoắn 3-4 vòng rồi buộc khít vào khung cầu, như vậy ta được một khung cầu đã cũng dây thép đạt tiêu chuẩn.

Lấy tấm chân tầng để lên ghế gắn có lót giấy ở dưới, dùng ngay khung cầu đó để xén những chỗ chân tầng thừa cho thẳng rồi đặt khung cầu đã cũng dây thép đè lên tấm chân tầng trên ghế gắn sao cho thật khít với xà cầu trên và cách đều ba mặt còn lại.

Dùng mỏ hàn nóng từ từ gí lên dây thép. Nhiệt độ mỏ hàn truyền sang dây thép làm sáp nóng chảy vùi dây thép vào tấm chân tầng.

Dùng thước cữ vuốt cho thẳng rồi cắt đều hai bên thân tầng với xà cầu trên, dùng sáp nóng chảy trong ấm nấu sáp rót vào để hàn chân tầng với xà cầu trên cho vững chắc.

Làm như vậy ta được khung cầu đã gắn chân tầng ngay ngắn, chắc chắn đạt tiêu chuẩn.

Cho ong xây bánh tổ

Do nhu cầu cấp bách về bánh tổ để nhân giống kịp thời vụ nên việc cho xây bánh tổ ở đầu vụ là một biện pháp kĩ thuật cần thiết. Nhưng không phải ong thợ ở lứa tuổi nào cũng có thể tiết sáp xây bánh tổ được mà chỉ ong thợ non ở độ tuổi từ 12-18 ngày tuổi là thời kì tiết sáp xây thành tổ tốt nhất. Trước khi xây bánh tổ phải chuẩn bị đàn ong chu đáo có nhiều ong non, ong chúa đẻ khoẻ, bánh tổ to mới cho xây bánh tổ. Biện pháp này vừa tiết kiệm thức ăn vừa được bánh tổ xây đạt tiêu chuẩn kĩ thuật, kịp thời vụ nhân giống và khai thác sản phẩm.

Có 3 phương thức xây bánh tổ:

1/ Đàn nhỏ xây bánh tổ: đầu mùa hoa đàn ong mới phát triển được hoặc những đàn mới nhân giống ra, yêu cầu lượng bánh tổ lớn để nhân giống, hay chuẩn bị cho vụ thu hoạch sản phẩm, ta phải cho cả những đàn nhỏ xây tầng, bằng cách cho chân tầng vào giữa hai bánh tổ vuông vắn đủ kích thước, cho ong ăn đầy đủ, chống rét, nóng cho ong, cho thêm cầu có nhộng ong non vào.

2/ Đàn lớn xây bánh tổ: đàn ong mạnh, nhiều ong non, chúa đẻ khỏe, thiếu lỗ tổ đòi hỏi xây bánh tổ biểu hiện ờ chỗ xây lưỡi mèo. cơi thêm cầu cũ, xây lên xà cầu… Thời điểm này ta cho xây bánh tổ rất nhanh, lợi dụng những đàn như vậy tích cực cho xây để viện trợ cho đàn khác không xây được, nâng thế đàn ong phát triển đồng đều. Ở đàn lớn có đủ điều kiện cho xây bánh tổ dễ dàng hơn ở đàn nhỏ. Có thể cùng lúc cho xây liền hai chân tầng nhưng không được liền nhau mà xếp xen kẽ với bánh tổ.

3/ Tạo đàn chủ công xây bánh tổ: đầu vụ các đàn ong phát triển tự nhiên không đồng đều. Ngoài việc điều chỉnh thế đàn ong người nuôi còn phải có biện pháp tạo đàn ong chủ công xây bánh tổ để kịp có bánh tổ nhân giống, thay bánh tổ cũ. Người nuôi ong tạo đàn ong chủ công bằng cách: viện trợ cho đàn ong (có chúa non đẻ khoẻ, thiếu lỗ đẻ trứng) nhiều cầu nhộng sắp nở, nhập ong non, rút bớt cầu, tạo thế chật chội gây nóng bức, cho ong ăn bổ sung đầy đủ, chống nóng, rét chu đáo cho ong. Khi đã chuẩn bị được đàn ong như vậy thì tiến hành cho ong xây tổ liên tục, đến khi ong xây gần xong (70-80%) thì rút bánh tổ này đi để đàn ong khác xây hoàn chỉnh. Còn đàn chủ công xây tiếp bánh tổ mới. Đối với những đàn ong chủ công cần thường xuyên cho ăn đầy đủ và nhập sáp ong non bổ sung.

Chú ý khi cho ong xây bánh tổ

Khi cho chân tầng vào để ong xây thành bánh tổ phải đặt vào giữa 2 bánh tổ đủ kích thước vuông vắn có đủ thức ăn và con (ấu trùng, nhộng) nhưng chủ yếu là nhộng.

Không cho đàn ong yếu (thưa quân) xây bánh tổ, cầu không đủ kích thước (bé) cũng không nên cho ong xây tầng.

Sau khi đặt chân tầng 2-3 ngày, nếu thấy hiện tượng không xây tầng thì cần rút chân tầng chuyển cho đàn khác, nếu không chân tầng sẽ thành ván ngăn, ngăn cách đàn ong thành hai đàn và gây hiện tượng ong thợ đẻ trứng hoặc xây mũ chúa cấp tạo.