Cây rau mùi
Cây mùi được trồng rất nhiều ở nước ta, thường được dùng làm gia vị hoặc nấu nước tắm trong ngày Tết. Theo sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS. Đỗ Tất Lợi, cả rễ, lá và quả mùi đều là vị thuốc chữa bệnh vì có chứa tinh dầu, trong đó quả chín phơi hay sấy khô ...
Cây mùi được trồng rất nhiều ở nước ta, thường được dùng làm gia vị hoặc nấu nước tắm trong ngày Tết. Theo sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS. Đỗ Tất Lợi, cả rễ, lá và quả mùi đều là vị thuốc chữa bệnh vì có chứa tinh dầu, trong đó quả chín phơi hay sấy khô của cây mùi là bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu. Thu hái khi quả chín, phơi hoặc sấy khô để dùng dần, khi khô, quả mùi mất mùi hôi trở nên thơm dễ chịu. Quả mùi là vị thuốc chữa bệnh trong Đông và Tây y. Tây y dùng quả mùi làm thuốc trung tiện, kích thích tiêu hóa, dùng trong công nghiệp sản xuất nước hoa, làm hương liệu cho chè và rượu mùi. Theo Đông y, quả mùi vị cay, tính ôn có tác dụng phát tán, thúc đậu sởi cho mọc, trừ khí, khu phong, ngoài ra còn dùng làm thuốc giúp tiêu hóa, chữa ho, ít sữa. Liều dùng 4 - 10g quả mùi hoặc 10 - 20g lá cây tươi dưới dạng thuốc sắc hoặc ngâm rượu.
1. Làm đất
Mùi là loại cây phổ biến nên được trồng ở nhiều nơi. Mùa đông rau mùi tốt nhất bắt đầu từ khoảng tháng 10 đến tháng 1 năm sau.
Yêu cầu đất trồng: Mùi cần loại đất nhỏ, tơi xốp, không bị úng nước, nhiều mùi. Thông thường, trồng mùi phải lên luống cao 20 -30 cm, rộng 1,2 – 1,5 cm. Để cây có điều kiện phát triển nhanh, trước khi gieo hạt người ta phải bón phân kỹ. Một héc ta đất cần bón 12-15 tấn phân chuồng hoai, còn lượng phân bón sau khi cây lớn thì tùy thuộc vào mục đích sử dụng và thời gian sinh trưởng của cây.
2. . Gieo hạt:
Mùi được trồng bằng hạt. 1 m2 cần 1 -1,2 gam hạt. Trước khi gieo hạt lên ngâm khaongr 1 ngày để hạt hút nước. Sau đó vớt ra trộn với tro bếp rồi gieo. Trước đó lên rải thuốc Falisan trừ kiến, mối. Gieo xong thì dùng cào để dàn đều hạt. Sau đó, phủ rơm rạ và tưới nước cho đủ ấm để cây có thể mọc nhanh.
3. Chăm sóc:
Gieo hạt chăm sóc chu đáo thì sau khoảng 1 tuần hoặc 10 ngày cây sẽ mọc. Sau khi cây mọc lên pha 500 gam urê, 500 gam super lân với nước để tưới một lần, nồng độ phân tăng dần theo các lần tưới để cây có thể hấp thụ tốt. Để tránh độc trước khi thu hoạch 15 ngày lên ngừng tưới phân mà chỉ tưới nước để cho mùi vẫn ơhats riển bình thường. Mùi là cây mọc khỏe cây con có thể mọc xuyên qua lớp rơm rạ mục nhưng nếu lớp rơm rạ quá dày thì phải gạt bớt ra cho thoáng. Sau khi cây mùi mọc các loại cỏ sẽ bị lấn át, nếu phát hiện có cỏ thì phải nhổ đi. Nếu mùi lên dày quá thì có thể tỉa bớt ăn dần. Để giúp cây phát triển thân lá, cần phải tưới đủ nước đủ phân.
4. Thu hoạch rau mùi:
Khoảng 1 tháng sau khi mọc cây mùi có thể cho thu hoạch. Năng suất thu hoạch bình quân khoảng 8 – 10 tấn/1ha. Người ta có thể thu hoạch để bán lẻ bằng cách nhổ tỉa rồi bó thành bó đem bán cứ nhổ như thế cho đến hết. Nếu gặp những người mua buôn người ta có thể bán theo luống để giải phóng đất cho việc trồng các cây khác hoặc trồng vụ mùi khác.
5. Để giống:
Khi mùi thu hoạch được, người ta để lại những cây tốt, khỏe, lá nhiều. Bón thêm phân đạm, lân, kali cho đến khi mùi ra hoa thì ngừng bón. Sau khoảng 3 tháng lá mùi ngả màu vàng, hạt mùi khô, chắc lại thì có thể thu hoạch được. Người ta thu hoạch khoảng tháng 3 dương lịch. Mỗi lúc ta có thể thu hoạch được từ 600 – 800 kg hạt. Khi thu hoạch người ta đem phơi cả cành lá cho khô rồi đập lấy hạt. Để hạt nguội rồi cho vào lọ kín, đậy lại. Nếu những bình rộng miệng thì có thể đậy phia trên 1 ít lá chuối khô hoặc lá xoan, vừa có thể giữ ẩm vừa có tác dụng chống lại các loại sâu bệnh.
.
