CÂY CAM SÀNH
Là một loại quýt trồng phổ biến ở nước ta. Ở miền bắc, cam sành mang tên từng địa phương trồng như cam sành Hàm Yên (Tuyên Quang), Bắc Quang (Hà Giang), cam sành Bố Hạ (Hà Bắc), cam sành Lạng Sơn… Cam sành sinh trưởng khỏe, cành mập hơi thưa, có thể có gai ...
Là một loại quýt trồng phổ biến ở nước ta.
Ở miền bắc, cam sành mang tên từng địa phương trồng như cam sành Hàm Yên (Tuyên Quang), Bắc Quang (Hà Giang), cam sành Bố Hạ (Hà Bắc), cam sành Lạng Sơn… Cam sành sinh trưởng khỏe, cành mập hơi thưa, có thể có gai hoặc không có gai. Lá to dày, xanh đậm, eo lá to, răng cưa trên mép lá thưa và nông, túi tinh dầu nổi rõ. Hình thức quả không đẹp, có dạng quả hơi tròn, vỏ dày thô, sần sùi không hấp dẫn nhưng màu sắc vỏ quả và ruột quả màu vàng cam lại rất đẹp. Trọng lương quả trung bình 200-250 g, nhiều hạt. (15 hạt/ quả)
Quýt Kinh hay còn gọi là cam sành là giống lai giữa cam và quýt. Sở dĩ gọi là quýt King (quýt vua) vi chất lượng quả giống. Chất lượng quả khá cao, thơm ngon, ngọt đậm, không thua kém bất cứ giống quýt nào trên thế giới.
Thân nhỏ, cao đến khoảng từ 6 - 15 m, lá thường xanh và rất bóng,chiều dài lá khoảng 4-10 cm, hình bầu dục, có khía dài, nhỏ, và mịn. Hoa cam nhỏ có 5 cánh dài 1,3 - 2,2 cm, sáp vàng lợt pha với màu trắng hơi xanh và thơm ngát và thuộc loại lưỡng tính.
Trái dạng hình tròn có đường kính từ 4 - 12 cm, bên trong chứa khoảng 8 - 11 múi, với những phần thịt mềm và nhiều sơ đang chặt chẽ với nhau và nhiều hột có hạch cứng bao xung quanh. Bên ngoài được bao thêm một màng mỏng dầy khoảng 6 mm để bảo vệ phần nước bên trong múi
- Khoảng cách trồng: 6m x 5m , hoặc 5m x 4m
- kích thước hố: 40cm x 40cm x 40cm , hoặc 60 x 60 x 60 cm.
- Bón phân vào hố: Bón lót: 30 - 40 kg phân chuồng hoai mục + 0 , 3 – 0 , 5 kg lân + 0 , 1-0 , 2 kg Kali + Vôi bột 0 , 5 - 1 kg; thuốc sâu bột ( Basudin 10H... ) 0 , 1kg ). Trộn đều lượng phân trên ( không có vôi và thuốc ) với lớp đất mặt và lớp đất giữa ( khi đào hố để riêng ). Trả lớp đất dưới xuống hố , tiếp đó lấp phân và đất đã trộn xuống hố , dùng cuốc phá thành hố sau đó rải vôi phách lối hố và lấp đất mỏng 2-3 cm. Tiếp đó bơm nước vào đầy hố , khoảng 10-15 ngày sau bón thuốc sâu bột trên mặt hố , dùng cuốc đảo trộn đều khoảng 15 ngày sau là trồng được. Nếu không có phân chuồng có thể sử dụng phân hữu cơ sinh vật học với lượng 10 – 15 kg/hố. Dùng phân xanh thì phải ủ trước 2 -3 tháng với vôi cho đến khi hoai mục.
Tưới nước:
Sau trồng tưới ướt đẫm đất , Sau trồng hai ngày tưới 1 lần , khi cây xanh tốt trở lại 5 - 7 ngày tưới 1 lần. Thời kỳ khô hạn , ít mưa nên tưới 3 - 5 ngày 1 lần. Tưới dặm nếu nắng gắt , thoát nước kịp thời khi bị úng. Tiến hành tủ gốc cam.
Chăm sóc cây cam sành sau thu hoạch:
Cam , quýt sau thu hoạch cần được chăm chút , vệ sinh , cắt tỉa , phòng trừ sâu bệnh để cây tiếp phát triển và cho mùa bội thu sau.
- Tiến hành làm sạch cỏ dại , sau 25 - 30 ngày thu hoạch cắt tỉa các cành sâu bệnh , cành tược , khô héo , cành tăm hương , mọc lệch lạc hướng...
- Quét vôi vào gốc cây ngăn sự trú ngụ của sâu bệnh.
- Phòng trừ sâu bệnh bằng các biện pháp kỹ thuật tổng hợp: bón phân hợp lí, cân đối , kịp thời , bón đúng kỹ thuật , phun thuốc đúng thuốc , đúng cách.
- Sâu vẽ bùa ( Phyllocnistis citrella ): Sâu non đục vào lá tạo thành những đường ngoằn ngoèo , thường đi chung với bệnh loét tạo thành.
Tỉa cây , bón phân hợp lý , điều khiển sự ra chồi sao cho đồng loạt để hạn chế sư lây truyền liên tục trong năm. Phòng trừ bằng cách phun thuốc sớm ngay từ thời kì cây ra lộc non. Sử dụng 1 trong các loại thuốc: Phosphomidon , Dimethoate , Trigard , Abamectin và Dimilin có hiệu qủa phòng trị tốt sâu vẽ bùa. Bên cạnh các loại thuốc hóa học thì công hiệu của dầu khoáng đối với sâu vẽ bùa cũng đã được khẳng định.
- Sâu đục thân , cành: Sâu đục rỗng thân cành gây chảy mủ ,làm cây chết. Sâu đùn mùn cưa Ra khỏi cửa lỗ đục. Phòng trừ bằng cách cắt bỏ cành bị hại nặng , chích thuốc trừ sâu vào lỗ đục ( Dùng thuốc cypermap 25EC , Map permethrin 50EC… ) , có thể rải ít Basudin 10 H , dùng móc sắt bắt sâu.
- Nhện đỏ , nhện trắng: có thể sử dụng thuốc hoá học khi mật số Nhện đạt 3 con trưởng thành /lá hoặc trái. Sử dụng các loại thuốc đặc trị Nhện , các loại thuốc trừ Sâu gốc đồng hoặc Lân hữu cơ phối hợp với Dầu khoáng. Ðể chặn sự bộc phát tính kháng thuốc , khi sử dụng thuốc hóa học cần thay đổi các loại thuốc có gốc hóa học khác nhau. Có thể sử dụng các loại thuốc như Comite , Trebon , Pegasus , Bi 58 , Kelthane , Danitol , Ortus 5SC , Selecron 500EC/ND... ( theo liều lượng khuyến cáo ) và Dầu khóang DC-Tron Plus ( nồng độ 0 , 5% )...
Bệnh Bồ hóng: Bệnh thường xuất hiện nơi râm mát , và đây là bệnh kế phát sau khi có sự có mặt của côn trùng họ chích hút. Nấm phát triển trên bề mặt lá , cành non , tạo thành lớp dày che kín cả mặt lá , thân , trái. Hạn chế sự phát triển của nhóm côn trùng họ chích hút , bằng các loại thuốc đặc trị cho từng nhóm côn trùng chích hút ấy. Dùng máy phun nước lên tán cây rửa trôi các chất thải của côn trùng họ chích hút thải ra. Hạn chế sử dụng phân bón qua lá , nếu phun phân bón qua lá nhiều bệnh không ưa ngày càng nặng hơn. Phun thuốc trị khi bệnh nặng: Copper B 75 WP , Derosal 60 WP , Kumulus 80 DF , Champion 77 WP với nồng độ 0 , 2-0 , 5% hoặc Chlorine 0 , 04% , phun 7-10 ngày/lần.
