Ai là người phụ nữ đầu tiên tranh cử Tổng thống Mỹ?

Nguồn: “Who was the first woman to run for president?”, History.com (truy cập ngày 15/12/2015).

Biên dịch: Lê Hoàng Giang

Phụ nữ Mỹ không có quyền bầu cử cho đến khi Tu chính án Hiến Pháp thứ 19 được thông qua năm 1920, nhưng người phụ nữ Mỹ đầu tiên tự ứng cử chức tổng thống đã xuất hiện từ gần 50 năm trước đó. Năm 1872, Victoria Woodhull đến từ Ohio đã làm nên lịch sử khi bà ra tranh cử với tư cách ứng cử viên của Đảng Bình Quyền (Equal Rights Party) chống lại tổng thống đương nhiệm Ulysses S. Grant. Cương lĩnh tranh cử của bà gồm những cải cách cấp tiến như ngày làm việc tám giờ, quyền bầu cử cho phụ nữ, bỏ án tử hình, và bà còn gây ngạc nhiên hơn nữa khi chọn nhà hoạt động bãi nô Frederick Douglass làm ứng cử viên phó tổng thống (mặc dù ông này không đồng ý).

Woodhull đã là một người đi tiên phong kể từ trước khi bà khởi động cuộc chạy đua chức tổng thống của mình, một sự kiện chưa từng có trên chính trường lúc đó. Bà đã từng phát biểu trước Quốc Hội Mỹ về quyền bỏ phiếu bình đẳng, và đã mở công ty môi giới do phụ nữ sở hữu đầu tiên trên phố Wall. Woodhull không giành được phiếu đại cử tri nào vào Ngày Bầu cử, và không có dữ liệu gì về việc bà giành được bao nhiêu phiếu phổ thông. Song kể cả nếu bà có thắng cử thì luật pháp vẫn không cho phép bà bước vào Nhà Trắng – nhưng không phải vì giới tính của bà. Hiến Pháp Mỹ quy định các ứng cử viên tổng thống phải ít nhất 35 tuổi khi nhận chức. Woodhull lúc đó chỉ mới 34 tuổi.

Trong những năm sau chiến dịch chưa từng có của Woodhull, hàng chục phụ nữ khác đã ra tranh cử tổng thống. Mặc dù bản thân không có quyền đi bỏ phiếu, nhà hoạt động đòi quyền bầu cử Belva Ann Lockwood đã giành được 4.149 phiếu phổ thông vào năm 1884. Thượng Nghị sĩ của bang Maine là Margaret Chase Smith sau đó giành được 227.007 phiếu phổ thông vào cuộc bầu cử sơ bộ năm 1964 của đảng Cộng hòa, nhưng không giành được đề cử của đảng. Tám năm sau, Nghị sĩ Shirley Chisolm là người phụ nữ đầu tiên – và người Mỹ gốc Phi đầu tiên – chạy đua để giành đề cử của đảng Dân chủ. Lenora Fulani trở thành người phụ nữ đầu tiên lọt vào danh sách bỏ phiếu ở cả 50 bang khi bà chạy đua với tư cách là ứng cử viên của đảng thứ ba vào năm 1988, và Hillary Clinton sau đó đã trở thành người phụ nữ có số phiếu bầu cao nhất trong một cuộc bầu cử sơ bộ vào năm 2008. Đến nay, ứng cử viên nữ thành công nhất trong các cuộc bỏ phiếu phổ thông là Jill Stein của Đảng Xanh, giành được trên 450.000 phiếu phổ thông vào năm 2012.

Xem thêm:

Những phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel là ai?