Soạn bài Tinh thần thể dục của Nguyễn Công Hoan

Soạn bài Tinh thần thể dục của Nguyễn Công Hoan I. Tìm hiểu tác giả – tác phẩm 1. Tác giả – Nguyễn Công Hoan (1903 – 1977) xuất thân trong một gia đình quan lại Nho học thất thế.Quê ông ở làng Xuân Cầu, huyện Văn Giang, tỉnh Bắc Ninh.Trước cách mạng tháng Tám, ông vừa dạy học vừa viết văn. Tập truyện Kép Tư Bền (1935) – một tập truyện ngắn đặc sắc được dư luận hoan nghênh, đồng thời làm nảy sinh cuộc tranh luận về “nghệ thuật vị nghệ thuật” hay ...

I. Tìm hiểu tác giả – tác phẩm
1. Tác giả

– Nguyễn Công Hoan (1903 – 1977) xuất thân trong một gia đình quan lại Nho học thất thế.Quê ông ở làng Xuân Cầu, huyện Văn Giang, tỉnh Bắc Ninh.Trước cách mạng tháng Tám, ông vừa dạy học vừa viết văn.  Tập truyện Kép Tư Bền (1935) – một tập truyện ngắn đặc sắc được dư luận hoan nghênh, đồng thời làm nảy sinh cuộc tranh luận về “nghệ thuật vị nghệ thuật” hay “nghệ thuật vị nhân sinh” của ông.
– Sở trường của Nguyễn Công Hoan là về truyện ngắn trào phúng phê phán mạnh mẽ xã hội thực dân phong kiến đương thời. Ông sáng tác được hơn 20 tiểu thuyết và hơn 200 truyện ngắn.
– Nguyễn Công Hoan là một trong số những tác giả đặt nền móng cho nền văn xuôi Việt Nam hiện đại, một cây bút trào phúng xuất sắc, độc đáo, có sức sáng tạo dồi dào, dẻo dai.
– Năm 1996, ông đã được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

2. Tác phẩm

Truyện ngắn tinh thần thể dục (đắng trên tuần báo Tiểu thuyết thứ bày, số 251, ra ngày 25 – 3 – 1939) vạch rõ tính chất bịp bợm của “phong trào thể dục thể thao” đương thời mà thực dân Pháp cổ động rầm rộ để đánh lạc hướng thanh niên.

II. Đọc – hiểu tác phẩm

Câu 1: Cách dựng truyện với tính chất bi hài với nội dung cốt truyện đã bộc lộ được mẫu thuẫn giữa bản chất và hiện tượng, giữa nội dung và hình thức của phong trào thể dục thể thao cho chính quyền Pháp phát động. Sự thúc ép của các cấp chính quyền từ tỉnh xuống xã, việc hành hạ nhân dân tất cả chỉ để làm vừa lòng bọn thực dân kia. Xem đá bóng phải bắt cho đủ số người quy định, tìm người đi xem bóng đá mà như việc đi lùng tội phạm vậy, mọi người ai cũng né tránh tìm cách lẩn trốn, bọn hương lí thừa cơ hội bòn rút tiền của của dân chúng. Đó là một cảnh tượng rất hỗn độn, nhố nhắng của một cái xã hội thối nát, một tấn bi kịch cười ra nước mắt.Đằng sau tiếng cười ấy Nguyễn Công Hoan muốn cho người đọc thấy được những cảnh đời éo lé, số phận thật đáng thương của những con người bị sống trong một xã hội nực cười đó.

Câu 2: Nguyễn Công Hoan bằng cách sử dụng nghệ thuật trào phúng để tái hiện được lên hiện thực lúc bấy giờ, một hiện thực có thật của phong trào thể dục thể thao do thực dân Pháp tiến hành. Cốt truyện đơn giản nhưng gồm nhiều cảnh, các cảnh chuyển tiếp nhanh với sự tham gia của những nhân vật như Mịch nhăn nhó với ông Lí, bác Phó gái dịu dàng, đặt càng cau lên bàn, ngồi xổm ở xó cửa, gãi tai nói với ông Lí; bà cụ Phó Bính mắt kèm nhèm tiếng dạ ran của lính tuần và những ngọn đuốc toa đi các ngả; cùng thằng cò nằm trong đống rơm với đứa con bên cạnh cũng bị lôi đi xem bóng đá đã phơi bày tính chất bịp bợm của cái gọi là phong trào thể dục thể thao đương thời. Làm mọi cách cuối cùng vẫn thiếu mất sáu người.Ai ai cũng sợ hãi, phải trốn như trốn lính. Tất cả những chi tiết trong truyện đã tạo nên một tiếng cười trào phúng châm biếm sâu say vào thực tại xã hội. Tiếng cười đó Nguyễn Công Hoan muốn ném thẳng vảo mặt cái chế đọ thực dân thôi nát.Mâu thuẫn chính là một phong trào nghe có vẻ rất có ích những tại sao người dân lại phản đối và né tránh kịch liệt như vậy? Bởi rằng cách mà bọn thực dân làm như một trò hề, thể hiện sự lố lăng của bọn thực dân mang danh đi khai sáng văn hóa dân tộc Việt Nam. Một hành đồng phi văn minh chứ không giống cái danh của nó.

Câu 3: Ý nghĩa phê phán của truyện Tinh thần thể dục

Nguyễn Công Hoan mang đến tiếng cười, nhưng tiếng cười đó là tiếng cười ra nước mắt.Một mặt phê phán sự bịp bợm của bọn thực dân phong kiến trong xã hội đương thời.Một mặt khác qua tiếng cười trào phúng đó cũng thể hiện lên được cái nỗi đau không chỉ nỗi đau của riêng tác gải mà nỗi đau cho toàn thể dân tộc khi phải cúi dưới gầm của bọn thực dân phong kiến, nỗi đau mất nước.