Soạn bài chọn sự việc chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự

Soạn bài chọn sự việc chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự. Trong một bài văn để biểu thị cảm xúc của mình, người viết thường có hai cách thể hiện trực tiếp hoặc gián tiếp để đưa ra vấn đề mình đề cập.Nhưng đối với văn tự sự thì thường dùng cách gián tiếp tạo sự sinh động cho bài văn.Nhưng để thêm sinh động và cuốn hút bạn đọc thì người viết phải chọn lựa kĩ sự việc, chi tiết thật tiêu biểu, phù hợp. I. Khái niệm 1. Tự sự – Là kể chuyện, phương thức dùng ngôn ngữ kể ...

.
Trong một bài văn để biểu thị cảm xúc của mình, người viết thường có hai cách thể hiện trực tiếp hoặc gián tiếp để đưa ra vấn đề mình đề cập.Nhưng đối với văn tự sự thì thường dùng cách gián tiếp tạo sự sinh động cho bài văn.Nhưng để thêm sinh động và cuốn hút bạn đọc thì người viết phải chọn lựa kĩ sự việc, chi tiết thật tiêu biểu, phù hợp.
I. Khái niệm
1. Tự sự
– Là kể chuyện, phương thức dùng ngôn ngữ kể lại một chuỗi các sự vật, sự việc từ sự vật, sự việc này dẫn đến sự việc kia cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.
2. Sự việc
– Là cái xảy ra được nhận thức có ranh giới rõ ràng, phân biệt với những cái xảy ra khác.
– Sự việc được thể hiên bằng lời nói, cử chỉ, hành động của nhân vật trong quan hệ đối thoại với nhân vật khác.
– Sự việc tiêu biểu là: là những sự việc đặc biệt góp phần tạo nên cốt truyện.
3. Chi tiết
Mỗi sự việc lại bao gồm nhiều chi tiết:
– Chi tiết là tiểu tiết của tác phẩm, nằm trong sự việc có thể là một lời nói, một cử chỉ, một hành động của nhân vật hay một hình ảnh thiên nhiên.
– Chi tiết tiêu biểu là chi tiết thể hiện tập trung, rõ nét sự việc tiêu biểu.
=> Chọn chi tiết tiêu biểu là khâu quan trọng trong quá trình viết hoặc kể lại một câu chuyện.
II. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu
1. Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
a. Nội dung văn bản
– Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước: xây thành, chế nỏ…
– Câu chuyện ấy cũng nói lên được tình cha con máu mủ ruột già giữa An Dương Vương và Mị Châu.
–  Tình phu thê giữa Trọng Thủy và Mị Châu.
Qua diễn biến câu chuyện ta thấy được cái kết của số phận người con và số phận trong tình yêu.
b. Đó chính là sự việc và các chi tiết tiêu biểu, vì chúng đều mở ra bước ngoặt và tình tiết mới.
– Nếu trong câu chuyện này thiếu những chi tiết tiêu biểu thì sẽ không tạo nên một cốt truyện, mà câu chuyện không có cốt chuyện thì chưa được coi là câu chuyện hay.  Nếu thiếu câu chuyện chỉ dừng lại việc Triệu Đà kéo quân sang đánh Âu Lạc và giành thắng lợi. Sẽ không có thêm tình tiết Trọng Thủy phải tìm theo dấu vết Mị Châu vì tình yêu trân thực, rồi để hối hận đã muộn màng. Kết thúc của chi tiết này là việc tự vẫn tại giếng Loa Thành để tạo nên chi tiết ngọc trai, giếng nước.Và thiếu nó thì không có bi kịch của câu chuyện về Mị Châu – Trọng Thủy và thái độ của nhân dân với hai nhân vật ấy.
2. Câu chuyện người con trai Lão Hạc quay trở về vào một ngày sau cách mạng tháng Tám – 1945
– Sự việc diễn ra: Người con trai của Lão Hạc quay trở lại nhà và tìm đến ông giáo, rồi sau đó được nghe ông giáo kể lại về mọi chuyện.
– Các chi tiết:
+ Sự thay đổi của ông giáo sau bao nhiêu năm tuy ông đã già đi nhiều, nhưng tinh thần của ông lại lạc quan, đổi mơi hơn trước.
+ Ông nghe người con trai của Lão Hạc kể về chuyện anh đã từng trải qua, và ông rất xúc động kể về cái chết của cha anh ta.
+ Ông giáo đưa anh đến viếng mộ người cha, khung cảnh xung quanh lạnh lẽo, u buồn.
+ Người con trai nghẹn lòng, xúc động “anh thắp hương cúi đầu trước mộ cha, đôi mắt đỏ hoe, miệng mếu máo như muốn khóc…” cũng như nỗi day dứt khi biết người cha già vì mình hi sinh cả cuộc đời cũng như tính mạng.
+ Ông giáo cũng ngấn ướt lệ.
3. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự
Các bước:
– Xác định đề tài, chủ đề câu chuyện.
– Dự kiến cốt truyện ( các sự việc tiêu biểu ).
– Triển khai các sự việc bằng các chi tiết.
III. Luyện tập
Bài 1: Truyện “ Hòn đá xấu xí”
– Chi tiết “ hòn đá xấu xí được phát hiện”  rất quan trọng không thể thiếu. Nếu chi tiết này bỏ đi hoặc không có thì câu chuyện sẽ không có gì để kể và cũng như không có tình tiết gì đặc sắc trong câu chuyện muốn kể.Ý nghĩa của câu chuyện cũng sẽ không được rút ra.
– Rút ra bài học về cách lựa chọn: phải chọn lọc và tìm ra được những sự việc và chi tiết đắt giá để tạo nên sự cuốn hút, hấp dẫn cho câu chuyện. Đồng thời cũng thể hiện được rõ nhất tính cách nhân vật, làm nổi lên chủ đề tư tưởng mà câu chuyện muốn mang đến bạn đọc.
Bài 2:Truyện: “Uylitxơ trở về”
– Đoạn văn “ Uylitxơ trở vể” kể chuyện nàng Pê-nê-lốp thử thách chồng bằng bí mật chiếc giường và nhận ra chồng mình bằng một cách rất thông minh và cảm động.
– Trong đoạn cuối của đoạn trích có một sự việc rất quan trọng, Hô-me-rơ đã tưởng tượng ra cảnh “ người đắm tàu” để so sánh với tâm trạng của nàng Pê-nê-lốp khao khát được gặp chồng mình, nỗi niềm muốn gặp mặt, sum họp của vợ chồng Pê-nê-lốp. Đây là chi tiết đắt giá tạo nên thành công cho Hô-me-rơ trong cách viết sử thi, đặc tả được tâm trạng của nhân vật mà đồng thời còn gây cảm xúc đồng cảm giữa người đọc và nhân vật.