Ý nghĩa cuốn sổ gia đình trong "Những đứa con trong gia đình" bài số 2 - 5 Bài phân tích ý nghĩa cuốn sổ gia đình trong "Những đứa con trong gia đình" lớp 12 hay nhất

“Những đứa con trong gia đình” là một trong những truyện ngắn của Nguyễn Thi viết về người nông dân Nam Bộ. Một trong những hình ảnh ấn tượng mà người đọc không thể không nhớ tới đó chính là cuốn sổ của chú Năm.

Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” được hoàn thành vào tháng 2 năm 1966, trong những ngày chiến đấu chống Mĩ ác liệt, khi nhà văn công tác ở tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng. Nội dung truyện kể về những đứa con trong một gia đình giàu truyền thống yêu nước, căm thù giặc sâu sắc và thủy chung với cách mạng. Qua đó, truyện muốn gửi gắm một thông điệp đầy sâu sắc. Chính sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

Hai nhân vật chính của truyện là Chiến và Việt - những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ chịu nhiều đau thương mất mát. Cả ba và má Việt đều bị giặc Mỹ giết chết. Sau khi má mất, chị Chiến muốn ghi tên lên đường đi tòng quân. Việt tuy chưa đủ tuổi nhưng cũng muốn ghi danh theo chị. Biết được quyết tâm của hai cháu, chú Năm đã thuyết phục anh cán bộ ghi danh cho Việt. Buổi sáng trước ngày lên đường, Việt và chị Chiến thu dọn đồ đạc và đem bàn thờ má sang gửi nhà chú Năm. Sau khi xong xuôi mọi công việc nhà, Chiến và Việt ngồi nghe chú Năm hò điệu hò quen thuộc của người dân Nam Bộ. Chú đem cuốn sổ gia đình giao lại cho chị em Việt và gửi gắm nhiều mong muốn.

Cuốn sổ của chú Năm trước hết chỉ là một đồ vật dùng để ghi chép bình thường, lại còn được viết bằng nét chữ lòng còng của chú - một người nông dân chân chất, mộc mạc. Nhưng ẩn sâu trong đó là cả một ý nghĩa to lớn. Đầu tiên cuốn sổ giống như một cuốn nhật ký ghi chép toàn bộ những việc có liên quan đến gia đình Việt từ những việc nhỏ nhặt nhất. Từ việc “thím Năm chèo xuồng đi rọc lá chuối bị đại bác bắn bể xuồng, khi chết còn mặc cái quần mới, trong túi có hai đồng bạc” đến chuyện “bà nội bị lính Tổng phòng bắn” hay việc bá má Việt bị địch giết ra sao, tất cả đều được chú Năm ghi lại một cách cẩn thận.

Những sự việc được ghi chép lại bằng một cách kể thật đơn giản nhưng nó đã trở thành tấm bia ghi món nợ máu của gia đình Việt. Nó là minh chứng cho mối thù sâu nặng mà Việt phải gánh vác trên vai lúc này. Trang sử của gia đình Việt không chỉ có những mất mát đau thương, đó còn là trang sử vàng ghi lại những chiến công hiển hách, chiến công của chị em Chiến và Việt đã làm được khi tuổi đời còn nhỏ: “vết đạn bắn thằng giặc trên sông Định Thủy của Chiến và Việt”. Như vậy, cuốn sổ của chú Năm được lòng yêu nước của một gia đình giàu truyền thống cách mạng.

Đến cuối cùng, chú Năm đem giao cuốn sổ cho chị em Chiến và Việt. Giống như đó là một cuộc chuyển giao giữa hai thế hệ. Thế hệ đi trước của chú Năm, ba má Việt đã qua đi. Bây giờ chính là thời đại dành cho thế hệ của Chiến và Việt. Hai chị em chính là những người viết tiếp trang sử vẻ vang của gia đình cũng như của đất nước. Việt luôn nhớ đến những lời chú Năm nói, “Chú thường ví chuyện gia đình ta nó cũng dài như sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà ghi vào đó. Chú kể chuyện con sông nào ở nước ta cũng đẹp, cũng lắm nước bạc, nhiều phù sa, vườn ruộng mát mẻ cũng sinh ra từ đó, lòng tốt của con người cũng sinh ra từ đó. Trăm sông đổ về một biển, con sông của gia đình ta cũng chảy về biển, mà biển thì rộng lắm, chị em Việt lớn lên rồi sẽ biết, rộng bằng cả nước ta và ra ngoài cả nước ta”

Qua phân tích trên đây, có thể thấy được, cuốn sổ chính là biểu tượng cho truyền thống yêu nước không chỉ của riêng gia đình Việt mà chính là của biết bao gia đình Nam Bộ khác. Tình yêu của họ chân thành mộc mạc nhưng cũng đầy sâu nặng.