Về mô hình công ty tài chính trong tổng công ty ở nước ta

Trong công cuộc đổi mới kinh tế ở nước ta, cải cách doanh nghiệp Nhà nước là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Những Nghị quyết của Đảng và chính sách của Nhà nước đều nhất quán quan điểm là: Phải tạo dựng được những tập đoàn kinh tế mạnh để trở thành đầu tầu của nền kinh tế.

Hướng đi chủ yếu của các Tổng Công ty 91 là hướng tới trở thành các tập đoàn kinh tế và trong mô hình của nó có các Công ty tài chính. Đây được coi là bước đột phá trong phát triển doanh nghiệp Nhà nước.Thực hiện chủ trương này, đã có 5 Tổng Công ty 91 thành lập Công ty tài chính trong cơ cấu của mình, đó là: Bưu chính Viễn thông, Dầu khí, Cao su, Dệt may và Công nghiệp Tàu thủy. Những Công ty tài chính này hoạt động trong khuôn khổ điều chỉnh của hai luật là: Luật doanh nghiệp Nhà nước và luật các tổ chức tín dụng.

Mục tiêu thành lập là góp phần làm đa dạng hóa các dịch vụ và các loại hình tổ chức tín dụng Việt Nam, thực hiện chủ trương phát huy nội lực và nhất là tạo thêm kênh dẫn vốn để bổ sung cho các hoạt động ngân hàng truyền thống ở nước ta.

Việc ra đời các Công ty tài chính góp phần thu hút nhiều nguồn vốn cho Tổng Công ty như: vay ưu đãi, tiếp nhận vốn ủy thác đầu tư phát hành giấy tờ có giá… tạo điều kiện thuận lợi cho các Tổng Công ty. Các Công ty tài chính này có sự hiểu biết trong ngành, vì vậy nó có lợi thế về khả năng tiếp cận thông tin của các thành viên, nắm bắt được tình hình, đồng thời thời gian thẩm định, chi phí thẩm định dự án thấp hơn so với các ngân hàng. Sau một thời gian hoạt động, các Công ty này đã đáp ứng phần nào yêu cầu đề ra là: Tạo ra định hướng phát triển lâu dài cho mô hình Tổng Công ty; cung cấp vốn và khâu trung gian về vốn cho Tổng Công ty và các thành viên. Đặc biệt là chưa thấy xuất hiện nợ xấu, tất cả đều kinh doanh có lãi do biết tận dụng ưu thế của mình.

Tuy nhiên, mô hình này vẫn còn là mới mẻ ở nước ta, do đó trong quá trình hoạt động còn rất nhiều vướng mắc cần tháo gỡ. Những nội dung này sẽ được làm rõ hơn khi tìm hiểu hoạt động của mô hình được thực hiện ở chương sau.