Vẻ đẹp sông Hương vùng thượng nguồn

:

Trong những dòng sông đẹp ở các nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. Giữa dòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại. Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng. Nhưng chính rừng già nơi đây, với cấu trúc đặc biệt có thể lí giải được về mặt khoa học, đã chế ngự sức mạnh bản năng ở người con gái của mình để khi ra khỏi rừng, sông Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở. Nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành của nó, tôi nghĩ rằng người ta sẽ không hiểu một cách đầy đủ bản chất của sông Hương với cuộc hành trình đầy gian truân mà nó đã vượt qua, không hiểu thấu phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng.

Sông Hương vùng thượng lưu được tác giả miêu tả như thế nào? Những hình ảnh, chi tiết, những liên tưởng và thủ pháp nghệ thuật nào cho thấy nét riêng cho lối viết kí của tác giả?

Bài làm

Vẻ đẹp của sông Hương ở thượng nguồn:

– Được so sánh như “một bản trường ca của rừng già” với nhiều tiết tấu hùng tráng, dữ dội:

+ khi “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn” , lúc “mãnh liệt qua các ghềnh thác”,

+ khi cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực sâu,  cũng có lúc “dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”

=> Vẻ đẹp nên thơ, tình tứ, mê đắm

=> Những từ ngữ giàu giá trị tạo hình, gợi tả chính xác vẻ đẹp sông Hương vừa hùng vĩ, man dại, vừa trữ tình say đắm lòng người.

Bằng biện pháp so sánh và nhân hoá, tác giả liên tưởng sông Hương hiện lên như một “cô gái Di – gan phóng khoáng và man dại” với một “bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng”

=> Vẻ đẹp nữ tính, vừa dịu dàng vừa mãnh liệt hoang sơ

– Sông Hương còn là “người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở”: là khởi nguồn, sự bắt đầu của một không gian văn hoá – văn hoá Huế, góp phần tạo nên và bảo tồn văn hóa của thiên nhiên xứ sở

-> chiều sâu trong vẻ đẹp của dòng sông

=> Khơi về nguồn cội để khám phá vẻ đẹp sâu thẳm: sức sống mãnh liệt, hoang dại, đầy cá tính.

Cảm nhận: Say đắm sông Hương, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã kì công lặn lội suốt một hành trình gian truân đến tạn nơi khởi nguồn của dòng sông để khám phá tâm hồn sâu thẳm của dòng sông, để tìm hiểu đầy đủ bản chất của dòng sông. Giữa đại ngàn Trường Sơn, sông Hương tiềm ẩn một vẻ đẹp khá lạ, độc đáo, dịu dáng, mạnh mẽ, duyên dáng mà quyết liệt. Giữa rừng núi Trường Sơn, sông Hương là một bản trường ca của rừng già rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác cuộn xoáy như con lốc vào những đáy vực bí ẩn. Và cũng có lúc trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. Ở nơi đây, sông Hương chẳng khác gì một cô gái Di-gan hồn nhiền, trong sáng, phóng khoáng, man dại, gan dạ. Với những liên tưởng so sánh, mới lạ bất ngờ, giàu gợi, nhà văn đã làm nổi bật lên tính cách đối lập, cá tính mạnh mẽ của sông Hương khi xuyên qua rừng già mênh mông.