Đoạn văn khắc họa vẻ đẹp trữ tình của sông Đà

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi sau:

        Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên Sông Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước Sông Đà. Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. Chưa hề bao giờ tôi thấy dòng Sông Đà đen như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng một cái tên Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ.

       Đã có lần tôi nhìn Sông Đà như một cố nhân. Chuyến ấy ở rừng đi núi cũng đã hơi lâu, đã thấy thèm chỗ thoáng. Mải bám gót anh liên lạc, quên đi mất là mình sắp đổ ra Sông Đà. Xuống một cái dốc núi, trước mắt thấy loang loáng như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt mình rồi bỏ chạy. Tôi nhìn cái miếng sáng lóe lên một màu nắng tháng ba Đường thi “Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu”. Bờ Sông Đà, bãi Sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sông Đà. Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. Đi rừng dài ngày rồi lại bắt ra Sông Đà, đúng thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu người cố nhân ấy mình biết là lắm bệnh lắm chứng, chốc chốc dịu dàng đấy, rồi chốc lại bẳn tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy.

        Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Lí đời Trần đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người. Cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa. Chao ôi, thấy thèm được giật mình vì một tiếng còi xúp-lê của một chuyến xe lửa đầu tiên đường sắt Phú Thọ – Yên Bái – Lai Châu.

Câu 1 : Nêu nội dung của đoạn trích trên

Câu 2 : Phân tích giá trị thẩm mĩ của các từ ngữ được in đậm trong đoạn văn

Câu 3 : Để là nổi bật vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng của con sông Đà, Nguyễn Tuân đã có những liên tưởng như thế nào ?

Bài làm :

Câu 1 : Nội dung : Vẻ đẹp trữ tình thơ mộng của sông Đà

Câu 2 :

+ Xanh ngọc bích: sắc xanh trong trẻo, tinh khiết của làn nước Sông Đà mùa xuân

+ Xanh canh hến: sắc xanh đục, xanh lờ lờ của sông Gâm, sông Lô.

+ Lừ lừ chín đỏ: sắc nước mùa lũ đỏ dần bởi lớp phù sa cuộn xoáy trong lòng sông, sắc đỏ báo hiệu nỗi giận dữ đang lớn dần của dòng sông theo mùa.

+ Màu nắng tháng ba Đường thi: cảm nhận về màu sắc thông qua thời gian nghệ thuật của thi ca cổ.

Câu 3 :

Nguyễn Tuân hình dung sông Đà như một thiếu nữ đang buông mái tóc mà làm duyên, làm dáng trên sông : mái tóc tuôn dài tuôn dài, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo. Có khi, Nguyễn Tuân lại thấy sông Đà đằm đằm ấm ấm, quen thuộc, như một cố nhân – lắm bệnh lắm chứng, chốc chốc dịu dàng đấy, rồi chốc lại bẳn tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy. Những liên tưởng của Nguyễn hết sức thú vị, khơi gợi trong người đọc những cảm xúc mới mẻ về một dòng sông đẹp vẻ đẹp thơ mộng, dịu dàng, trữ tình, đằm thắm.