Truyện cười: Phê bình... phê bôi!

Tiếu lâm hội nhập

Phê bình... phê bôi!

Bạn tôi là một thương gia rất chuộng văn chương, phàm cái gì động đến văn chương đều đọc tuốt. Một hôm anh đến nhà tôi, mặt buồn rười rượi, ném tờ báo xuống bàn.

- Phê bình kiểu gì lạ quá!

- Kiểu gì nói nghe coi ?

Bạn tôi thở hắt ra, ngao ngán nói:

- Người ta đâu có phê văn, người ta chỉ chăm chăm giải phẫu người văn!

Ừ, chán lắm. Chuyện này thì biết rồi. Biết từ tám hoánh chứ đâu phải bây giờ mới biết. Cứ tưởng nhà văn thì sang trọng lắm, nhả ngọc phun châu toàn lời hay ý đẹp, chẳng ngờ mắng chửi nhau như hát hay. Anh này phê bình anh kia, văn chương chẳng hề đả động, cứ đè gót chân A- sin của người ta ra mà khoét. Ai đời phê bình văn học lại lôi cái chuyện say sưa rượu chè của người ta ra mà tố. Rồi chuyện bỏ vợ bỏ con, chuyện mượn tiền mượn bạc, kể cả chuyện bồ bịch lăng nhăng của mấy ông văn sĩ cũng không tránh được bị phơi ra báo chí.

-Ôi dào! - Bạn tôi thở hắt ra - Trăm sự là do văn mình vợ người mà ra cả!

- Đúng! Đúng! - Tôi tán thành.

Chính tôi đã từng biết có ông văn sĩ bị chê văn dở, tức lắm nhưng cãi không được. Người ta chê đúng thì có cãi đằng giời. Ngoài mặt nói nói cười cười chứ trong bụng sôi như lửa, chỉ chực có cơ hội là tương lên báo trả thù ngay. Nếu anh lấy văn phê văn, hay dở thế nào cũng cho là được, đằng này anh dẹp văn chương sang một bên, ra sức hô hoán đồng nghiệp như một tên ăn cắp, như một thằng phản động thì đáng sợ quá!

- Nực cười, nhà văn lại đem chuyện bằng cấp ra mà tố nhau. Ha ha... - Bạn tôi cười vang.

- Đúng đúng! Ha ha... -Tôi cũng cười vang.

Thấy người ta kêu tiến sĩ đời nay chán lắm, yếu lắm, mười ông tiến sĩ chỉ xứng đáng một hai ông. Đúng quá. Tự dưng ông nóng mặt, có tật giật mình, chẳng động gì đến ông nhưng động đến cái tật của ông nên ông mới nóng mặt, ông mới nổi giận đùng đùng. Đồng nghiệp trong sáng vô tư, suốt đời không có điều tiếng gì thì ông lôi chuyện bằng cấp ra mà bôi xấu. A, mày ba lần thi tiến sĩ không đỗ nhé, để tao viết bài nói to lên cho thiên hạ biết. Tao còn làm vè cho thiên hạ nhớ về ba lần thi trượt của mày. Khổ, cả giận mất khôn. Ông viết người ta nhưng ông quên mất ông là ai. Cái bằng tiến sĩ ông có trong tay, nhờ thế ông dương dương tự đắc, vỗ ngực ra oai chê mấy người thi trượt, nó là cái bằng gì, ông có được bằng cách nào thiên hạ ai mà không biết! Giả sử người ta quả thật ba lần thi trượt thật thì cũng vì người ta thi thật mới trượt chứ thi vòng vo Tam quốc như thiên hạ vẫn hay làm thì khó gì mà không đỗ? Vả, văn chương chỉ tính vào tác phẩm để đánh giá cao thấp chứ ai tính vào bằng cấp. Cụ Tú Xương ba lần thi trượt chẳng nhẽ chỉ được làm học trò các vị tiến sĩ đời nay chăng? Cụ Tô Hoài mới học qua lớp 6 chẳng nhẽ không đáng bậc thầy các vị tiến sĩ đời nay chăng?

Bạn đọc chỉ quan tâm đến văn chương của nhà văn thôi, bất kể tính cách nhà văn hay dở thế nào người cũng không cần biết. Nếu biết, người ta cũng không lấy đó làm vì, miễn là văn anh hay. Văn hay thì người ta bỏ quá tất chứ văn dở thì dù anh có đánh bóng anh lên bằng giời người ta cũng chẳng thèm quan tâm. Nếu anh là nhà văn có tài, văn chương anh quyến rũ người ta thì có khi những bệnh tật đó được người ta xem là những nét đáng yêu. Như trường hợp Nam Cao ăn cắp gà đãi bạn, có ai vì thế mà coi thường ông! Nhưng đấy là người lớn chứ con nít còn non dại, biết gì. Một khi cuộc đời nhà văn không còn là tấm gương cho các cháu noi theo thì dù có ép thế nào chúng cũng chẳng thèm ngó đến chữ của nhà văn nữa. Vì thứ phê bình bôi... nhọ, văn chương vô tội chết trong lòng lũ trẻ.

Than ôi, chỉ vì ích kỷ nhỏ nhen, phê bình từ chỗ dẫn đường soi sáng cho văn chương bỗng trở thành hòn đá to đùng cản đường văn chương từ lúc nào không biết.

Văn chương thật chán mớ đời
Phê bình nhỏ giọt, phê bôi ào ào
Bắc thang lên hỏi Nam Tào:
Bao giờ phê sạch mới vào nước Nam?

Ba Cái Đồn