Thực hiện nhân giống chuối từ tách chồi

Ưu điểm nhân giống chuối từ tách chồi

– Nhân giống chuối từ tách chồi là hình thức nhân giống phổ biến của nhà nông, cách thực hiện đơn giản dễ tiến hành.

– Chồi con được hình thành từ những mầm ngủ mọc trên thân ngầm của cây mẹ, do đó cây con mới tách ra để trồng đã có sức sống cao.

– Thời gian từ khi tách chồi đem trồng đến khi có thu hoạch quả chuối ngắn.

Nhược điểm

– Chồi con đem trồng ở vườn được lấy từ nhiều nguồn, nhiều khóm khác nhau, khi trồng trên một vườn thì độ đồng đều trong sinh trưởng, phát triển giữa các cây không cao, thu hoạch sản phẩm có thể không đồng loạt.

– Chồi làm cây giống được lấy từ nhiều nguồn, nhiều khóm khác nhau, nên khó kiểm soát sâu bệnh ngay từ đầu, dễ mang theo mầm bệnh về vườn trồng.

– Vận chuyển chồi tập trung về vườn trồng khó khăn, dễ gây tổn thương đến chồi con làm giống.

– Hệ số nhân giống không cao.

Phương pháp tiến hành tách chồi chuối

Chọn chồi để nhân giống

– Chọn giống tốt để lấy chồi:

+ Giống có năng suất, phẩm chất nông sản cao.

+ Giống chống chịu sâu bệnh tốt.

+ Giống thích nghi cao với môi trường vùng sản xuất chuối.

Thường có 2 loại chồi con: Chồi con  đuôi chiên và chồi con lá rộng (chủ yếu nhân giống chồi đuôi chiên trong vườn ươm)

– Chồi con đuôi chiên:

+ Chuối thường sinh chồi đuôi chiên từ tháng 4, tháng 5.

+ Trong điều kiện đầy đủ ánh sáng, nhiệt độ thích hợp, chồi con sinh ra rất nhanh, tốc độ sinh trưởng mạnh.

+ Loại chồi này có đường kính gốc to, cây có dạng như đuôi con cá chiên, nên gọi là chồi đuôi chiên. Chồi con đuôi chiên

+ Chồi đuôi chiên sung sức, khi trồng mau bén rễ, tốc độ sinh trưởng mạnh và nhanh ra buồng, sản lượng cao.

+ Chọn loại chồi này để nhân giống hoặc thay thế cây mẹ ở những vườn chuối lưu niên. Mùa trồng vào tháng 8 – 9 là rất tốt.

Theo nhiều kinh nghiệm: Chồi con đuôi chiên dùng để trồng là tốt nhất.

+ Còn có một dạng chồi con đuôi chiên sinh trưởng vào cuối mùa thu. Khi sang mùa đông, điều kiện nhiệt độ hạ thấp, cây ngừng sinh trưởng và qua đông.

+ Loại chồi này có thể dùng để vụ xuân. Tỷ lệ sống khá cao song nhược điểm dễ bị sâu bệnh gây hại, nhất là sâu vòi voi.

– Dạng chồi con lá rộng:

+ Sinh ra từ mảnh thân ngầm còn lại của cây mẹ (chuối con mồ côi) hoặc từ những cây mẹ yếu ớt.

+ Do khi mọc lên không có cây mẹ hỗ trợ nhiều, nên nhanh chóng hình thành bộ lá để có thể sống độc lập.

+ Tốc độ sinh trưởng của thân giả chậm. Thân giả có đường kính phần ngọn và gốc tương đương nhau (thân giả hình ống tre).

+ Trồng loại chồi nay lâu bén, tốc độ sinh trưởng chậm, cho năng suất thấp Chồi con lá rộng

Thực tế: Nếu đủ cây giống thì loại chồi lá rộng ít được dùng để làm giống.

Lưu ý:

+ Chồi con ra khỏi thân cây mẹ nếu đạt tiêu chuẩn thì đem trồng ở vườn sản xuất không cần giâm trong vườn ươm.

+ Chỉ có trường hợp chồi con tách ra từ cây mẹ có kích thước nhỏ, chưa đạt tiêu chuẩn về chiều cao thân, đường kính thân và số lá thật thì tập trung về vườn sản xuất cây giống để giâm.

 Mục đích:

Trong thời gian giâm ở vườn sẽ huấn luyện cây giống thích nghi hơn với môi trường tự nhiên, mặt khác tạo nên những cây con có độ đồng đều cao hơn và đạt tiêu chuẩn cây giống khi đem trồng.

Phương pháp tách chồi

Dụng cụ dùng để tách chồi: Dùng dụng cụ tách chồi gồm mai, thuổng, xà beng, xẻng, len, cuốc… Dụng cụ tách chồi

– Các bước tách chồi

• Bước 1:

+ Dùng xà beng (hoặc thuổng) đào sâu và rộng phía ngoài gốc chồi.

+ Dùng xẻng chắn đứt các rễ phía ngoài của chồi, lấy đất lên tạo vành hố sâu phía ngoài gốc chồi. Bước 1 tách chồi

• Bước 2:

+ Dùng xà beng (hoặc thuổng) đào sâu chắn đứt phần thân ngầm liên kết giữa cây mẹ và chồi con.

+ Bẩy từ từ để cho gốc chồi tách ra khỏi gốc cây mẹ.

Lưu ý: Khi bẩy gốc chồi con phải hết sức cẩn thận, không làm tổn thương đến chồi và cả cây mẹ

• Bước 3:

+ Khi gốc chồi con tách hẳn khỏi gốc cây mẹ thì dùng hai tay nâng chồi con lên khỏi hố đào chồi.

+ Lưu ý:

* Khi nâng chồi lên phải cẩn thận để không làm dập thân chồi.

* Đảm bảo an toàn lao động trong các thao tác tách chồi. Bước 3 tách chồi

– Những chồi đạt tiêu chuẩn cây giống thì đem trồng ở vườn sản xuất chuối (không qua giai đoạn giâm ở vườn sản xuất giống)

+ Tiêu chuẩn chồi trồng:

Cây cao khoảng 80 cm – 1m, có 5- 7 lá được hình thành trên chồi, cây không bị sâu bệnh.

+ Xử lý chồi trước khi trồng:

* Cắt bỏ bớt rễ. Những cây giống được tách ra nếu có lá to, dài có thể cắt bỏ bớt, chỉ để lại khoảng 1/3 tàu lá nhằm giảm bớt sự mất nước khi cây sinh trưởng chưa ổn định, giúp cây mau hồi phục.

* Có thể cắt bớt phần thân giả của chồi trước khi trồng (cắt cách cổ thân ngầm khoảng 20 – 30cm)

+

– Những chồi còn có chiều cao, số lá chưa đạt tiêu chuẩn cây giống tiếp tục giâm ở vườn sản xuất giống chuối, chăm sóc đến khi đạt tiêu chuẩn mới xuất vườn để trồng.

+ Chọn chồi giâm

Sau khi tập kết cây giống về khu vực thực liệu cần bố trí nhân công chọn các chồi con đủ tiêu chuẩn ươm giống (đó là những chồi đuôi chiên chưa đủ tiêu chuẩn cây giống đưa ra trồng ở vườn sản xuất) khỏe, không sâu bệnh

+ Phân loại chồi ươm:

Bố trí nhân công phân các loại chồi có cùng độ cao, đường kính ươm thành từng khu riêng biệt để tiện chăm sóc trong quá trình ươm giống

+ Xử lý chồi trước khi giâm:

* Cắt bớt rễ và những phần vỏ thân ngầm (củ) bị sùng, hà.

* Xử lý chồi bằng cách nhúng củ chồi vào dung dịch phân chuồng mục loảng với phân lân + Captan (hoặc thuốc tím KMnO₄ 3/100). Để diệt mầm bệnh.

– Giâm chồi:

+ Trên mỗi luống có thể giâm 5 – 6 hàng.

+ Khoảng cách chồi  40 x 40cm hoặc 40 x 50cm.

– Chăm sóc sau khi ươm: Sau khi trồng xong vườn ươm cần theo dõi về tình hình sinh trưởng, phát triển, tình hình sâu bệnh thường xuyên.

+ Tưới nước: Sau khi trồng xong, tưới nước giữ ẩm thường xuyên. Tránh tưới quá nhiều gây úng nước làm thối rễ của chồi khi chưa ổn định.

+ Bón thúc: Khi cây giống phát triển ổn định 20 – 30 ngày, bón thúc bằng cách tưới dung dịch phân vô cơ pha loảng 1/150. Sau 10 ngày tưới 1 lần và tăng dần tỷ lệ phân, tưới khảng 3 lần.

+ Làm cỏ: Nhổ cỏ dại trong vườn ươm. Trong vườn ươm phải luôn luôn sạch cỏ dại. Chú ý làm cỏ bằng tay tránh tổn thương đến cây chuối con

+ Bảo vệ thực vật: Theo dõi thường xuyên tình hình sâu bệnh để phát hiện sớm có phương án xử lý kịp thời.

– Huấn luyện trước khi xuất vườn

+ Dỡ bỏ dần dàn che, tăng dần cường độ (lượng ánh sáng trực xạ) ánh sáng tự nhiên gần với khu vực sản xuất.

+ Ưu tiên chăm bón cho những cây sinh trưởng chậm, để kịp với nhu cầu cây giống trồng sản xuất.

– Biện pháp làm tăng chồi con từ cây mẹ, nâng cao hiệu suất nhân giống:

+ Vun cao đất tơi xốp vào gốc cây mẹ khoảng 50 – 60cm.

+ Trồng cây mẹ với mật độ dày (cách nhau khoảng 1,5m).

+ Tăng cường bón các chất dinh dưỡng, đặc biệt là phân chứa N.

Tiêu chuẩn cây con khi xuất vườn

– Cây cao khoảng 80 cm – 1m,

– Có 5 – 7 lá thật.

– Đường kính gốc từ 8 – 12 cm

– Cây khỏe. Cây không bị sâu bệnh.